Gregorius Santi Crisogoni Polycarpus [Collectio Canonum] Polycarpus

parte consentit. Nec enim iure ad supplicandum debet admitti, ubi admittere sacrilegium non

vetavit. Nullus etenim intra limina tantum venerationi deputata utrumque sibi licere estimet h i j

pro sue voluntatis arbitrio, ut et humilitatem sibi vendicet et furorem. k

a) beneventane maurum C.

b) municipes CR.

c) prosilice R.

d) illi M.

e) aut si K.

f) amissum M.

g) folgt etiam C.

h) tante C.

i) veneratione M.

j) existimet C.

k) hãilit. M.

Polycarp 7.1.8

1394

8. Idem universis episcopis per Dardaniam sive per Illiricum constitutis.

Nec quisquam vobis omnino persuadeat Acatio prevaricationis sue crimen fuisse laxatum, a b

quia qui postquam in collegium recidens pravitatis iureque meruit ab apostolica communione

secludi, in hac eadem persistens damnatione defunctus est, absolutionem, quam superstes non

quesivit omnino nec meruit, mortuus iam non potest impetrare. Siquidem ipsis apostolis c

Christi voce delegatum est: `Qu. ligaveritis super terram et reliqua . Ceterum de eo, qui in d e

divino est iudicio constitutus, nobis fas non est aliud decernere preter id, in quo eum dies f f

supremus invenit, atque ideo, nisi eius nomine refutato ceterisque consortibus huius erroris, g

cum nullo prorsus eorum participatione debetis mens. dominic. puritatem, quam maiores

nostri semper ab heretica magnopere servaverunt pollutione discretam. h

a) persuadet M.

b) actio M; acatico C.

c) moriturus K.

d) folgt et que (qu. R) solveritis super terram CR.

e) cetera M.

f) iniquo C.

g) durchgestrichen C.

h) om. K.

Polycarp 7.1.9

1395

9. Gregorius Ianuario Caralitano episcopo in epistola XXXIIII. lib. II. a b b

Inter querelas multiplices Ysidorus vir clarissimus a fraternitate tua frustra se

excommunicatum anathematizatumque conquestus est. Quod quamobrem factum fuerit, dum a

clerico tuo, qui presens erat voluissemus addiscere, pro nulla alia causa nisi pro eo, quod te

iniuriaverat, factum innotuit. Que res nos vehementer afflixit, quia si ita est, nil te cogitare de c c

celestibus ostendis , sed terrenam te habere conversationem significas, dum pro vindicta d e

proprie iniurie, quod sacris regulis prohibetur, maledictionem anathematis invexisti . Unde de f g

cetero omnino esto circumspectus atque sollicitus et talia cuiquam pro defensione iniuri. tuæ

inferre denuo non presumas. Nam si tale aliquid feceris, in te scias postea vindicandum.

a) om. M.

b)-b) om. C.

c) vehementer nos K.

d) ostenderis C.

e) se M.

f) patri. M.

g) iniuncxisti C.

Polycarp 7.1.10

1396

10. Gregorius in evangeliorum tractatibus.

Sepe pastores æcclesiæ in solvendis ac ligandis subditis sue voluntatis motus, non autem

causarum merita secuntur. Unde fit, ut hac ipsa ligandi et solvendi potestate se privet, qui a

hanc voluntatibus et non pro subiectorum moribus exercet. Sepe erga quemlibet fit b c

proximum, odio vel gratia moveatur pastor. Iudicare autem digne de subiectis nequeunt, qui d d d

in subditorum causis sua vel odia vel gratiam secuntur. Cause ergo pensande sunt, et tunc e

ligandi atque solvendi potestas exercenda.

a) om. MK.

b) folgt fit K; folgt fit ut CR.

c) om. hier CR.

d) de subiectis digne C.

e) folgt dona M.

Polycarp 7.1.11

1397

11. Ex decretis Honorii pape. a

Cure sit omnibus episcopis excommunicatorum omnino nomina tam vicinis episcopis quamb

parrochianis pariter indicare atque in celebri loco posita pre foribus æcclesiæ cunctis

convenientibus inculcare, quatinus in utraque diligentia et excommunicatis ubique c

ecclesiasticus aditus excludatur et excusationis causa ab omnibus auferatur.

a) Inskr. om. C.

b) om. R.

c) om. C.

Polycarp 7.1.12

1398

12. Fructuosus papa.

Cum excommunicato nullus loquatur neque qualibet cum eo pastione vel miseratione a b b c

refoveat neque ad contradictionem vel superbiam confortare presumat.

a) nec C.

b) eum C.

c) et C.

Polycarp 7.1.13

1399

13. Augustinus . a

Illud plane non temere dixerim, quod si quisquam fidelium fuerit anathematizatus iniuste, ei b c d e

potius oberit, qui facit, quam ei, qui hanc patitur iniuriam. Spiritus enim sanctus habitans in

sanctis, per quem quisque ligatur aut solvitur, immeritam nulli ingerit penam. f

a) om. C.

b) sane M.

c) om. C.

d) om. K.

e) excommunicatus M.

f) quisquam C.

Polycarp 7.1.14

1400

14. Idem ecclesie Ipponiensi.

In episcoporum concilio constitutum est nullum clericum , qui nondum convictus sit, suspendi a

a communione debere, nisi a causa sua examinanda se subtraxerit. Bonifatius tamen hanc b cc

humilitatem suscepit, ut nec litteras acciperet, quibus in peregrinatione honorem suum d

quereret , ut in eo loco, in quo ambo ignoti sunt, circa ambos equalitas servaretur, et nunc sibi e f

servaretur. Placet, ut nomen eius non recitetur, ne his, qui ad ecclesiam nolunt accedere, sicut

ait apostolus, demus occasionem querentibus occasionem . Non erit hoc nostrum factum, sed g g

eorum causa fuerit factum. Quid obest homini, quod ex illa tabula non vult eum recitari h

humana ignorantia, sed de libro vivorum non eum delet iniqua conscientia? i j

a) clerum M.

b) folgt non M.

c) hanc tamen M.

d) folgt sua M.

e) folgt et M.

f) si his CR.

g) om. C.

h) est M.

i) si C.

j) om. K.

Polycarp 7.1.15

1401

15. Isydorus . a

Cum excommunicato neque orare neque loqui, nisi ea, que ad eandem communionem b c

pertinent, neque vesci licet. Si quis enim cum eo aut palam aut absconse fuerit locutus, statim

cum eo excommunicationis contrahet penam. d

a) om. C.

b) eam C.

c) excommunicationem CR.

d) korr. in contra et C.

Polycarp 7.1.16

1402

16. Ex canone apostolorum. a

Si quis cum excommunicato saltem in domo simul oraverit, iste communione privetur. b

a) Inskr. om. C.

b) folgt nochmals simul (Seitenwechsel) K.

Polycarp 7.1.17

1403

17. Ex concilio Cartaginensi. a

Qui communicaverit vel oraverit cum excommunicato, si laicus est, excommunicetur, si

clericus, deponatur.

a) Inskr. om. C.

Polycarp 7.1.18

1404

18. Ex concilio Antioceno. a

Si quis episcopus damnatus a synodo vel presbiter aut diaconus a suo episcopo aususb

precedente consuetudine aliquid de ministerio sacro contingere sive episcopus iuxta c d

precedentem consuetudinem sive presbiter aut diaconus , nullo modo liceat ei nec in alia b e

synodo restitutionis spem aut locum habere satisfactionis. Sed et communicantes ei omnes f

abici de ecclesia, et maxime si, postquam didicerint adversum memoratos prolatam fuisse g

sententiam, eisdem communicare temptaverint . h h

a) Inskr. om. C.

b)-b) ausus - diaconus om. M; nach ausus folgt est C.

c) precedentes R.

d) om. K.

e) eis M; om. CR.

f) eis C.

g) in CR.

h) temptaverint communicare K.

Polycarp 7.1.19

1405

19. Ex concilio Africano. a

Placuit universo concilio, ut qui excommunicatus fuerit pro suo neglectu, sive episcopus

quilibet sive clericus, et tempore excommunicationis sue ante audientiam communicare b b b

presumpserit , ipse in se damnationis iudicetur protulisse sententiam. c

a) Inskr. om. C.

b) sine audientia C.

c) presumpserint M.

Polycarp 7.1.20

1406

20. Augustinus . a

Quisquis a catholica ecclesia fuerit separatus, quantum laudabiliter se vivere existimet, hoc b b

solo scelere, quod a Christi veritate disiunctus est, non habebit vitam, sed ira Dei manet super c

eum.

a) om. C.

b) se laudabiliter K.

c) quia C.

Polycarp 7.1.21

1407

21.

Patrum sequentes statuta anathematizamus omnes, qui contra sanctam apostolicam ecclesiam a

superbiendo suas erigunt cervices, sequentes in omnibus apostolicam sedem et predicantes

eius omnia statuta. b

a) anathematizatus M.

b) ei MK.

Polycarp 7.1.22

1408

22. Ex concilio Cartaginensi . a b

Si quis presbiter ab episcopo suo correptus fuerit, debet utique apud vicinos episcopos c

conqueri, ut ab ipsis eius causa possit audiri ac per ipsos suo episcopo reconciliari. Quod nisi

fecerit, sed superbia, quod absit, inflatus secernendum se ab episcopi sui communione dixeritd

ac separatim cum aliquibus scisma faciens sacrificium Deo obtulerit, anathema habeatur et

locum amittat.

a) Inskr. om. C.

b) folgt cpù. XI. R.

c) correctus CR.

d) duxerit CR.

Polycarp 7.1.23

1409

23.

Quicumque scienter excommunicatis communicaverit, iuxta apostolorum institutionem et ipsea

simili excommunicationi subiacebit . Hi vero non fideles, sed infideles iudicantur. Infidelibus b c

quoque vos nolite coniungere nec cum eis ullam participationem habere.

a) ipsi MK.

b) excommunicatione M.

c) subiaceat CR.

Polycarp 7.1.24

1410

24. Ex Cartaginensi concilio. a

Augustinus episcopus legatus Numidi. provinti. dixit: Hoc statuere dignemini, ut si qui forte b

merito facinorum suorum ab ecclesia sua pulsi sunt et sive ab episcopo aliquo vel presbitero

fuerint in communione suscepti, etiam ipse pari cum eis crimine teneatur obnoxius,

refugientibus sui episcopi regulare iudicium. Ab universis episcopis dictum est: omnibus c

placet.

a) Inskr. om. C.

b) om. M.

c) regul. M.

Polycarp 7.1.25

1411

25. Ex Niceno concilio. a

Servetur et ista sententia, ut hi, qui ab aliis excommunicantur, ab aliis ad communionem non

recipiantur. Requiratur sane, ne forte quis ex aliqua indignatione animi aut contemptione aut b

qualibet tali commotione stomachi episcopi sui obstenti sint, ut ita demum hi, qui ob culpas c c d

suas episcoporum suorum offensas merito contraxerunt , digne etiam a ceteris excommunicati e

similiter habeantur, quousque in communione vel ipso episcopo suo visum fuerit humaniorem f g

contra eos ferre sententiam.

a) Inskr. om. C.

b) contemptacione C.

c) episcopis suis C.

d) ostenti korr. in ostentui C.

e) traxerunt ante correctionem: subtraxerunt M.

f) folgt recipiantus C.

g) ipsi C.

Polycarp 7.1.26

1412

26. Gelasius papa . a a

Si sane, qui ante audientiam communicare temptaverint, donec per penitentiam reatum suum b c d

defleant, ad communionem nullo modo reducantur, excepto mortis interitu urguente . e

a) om. C.

b) om. C.

c) quia KR.

d) contra M.

e) urgente CR.

Polycarp 7.1.27

1413

27.

Constitutum est, ut quotiens clericis convictis et confessis in aliquo crimine vel propter a a

eorum iracundiam parcitur vel propter ecclesie obprobrium aut insolentem insultationem b c b

hereticorum atque gentilium, si forte caus. sue adesse voluerint et innocentiam suam asserere, d

intra annum excommunicationis hoc faciant. Si vero infra annum causam suam purgare e f

contempserint, nulla eorum vox postea penitus audiatur. g

a)-a) clerici convicti et confessi C.

b)-b) om. CR.

c) verecundiam K.

d) om. K.

e) folgt excommunicationis KC.

f) purgari M.

g) om. M.

Polycarp 7.1.28

1414

28. Calixtus . a

Infidelibus nolite coniungi nec cum eis ullam participationem habere. Talia vero agentes non

fideles, sed infideles iudicantur. Unde apostolus: `Qu. pars fideli cum infideli? ' Nemo quoque b c

alterius terminos usurpet nec alterius parrochiam iudicare aut excommunicare presumat, quia d

talis diiudicatio aut excommunicatio vel damnatio nec rata erit nec vires ullas habebit, quoniam

nullus alterius iudicis nisi sui sententia tenebitur atque damnabitur.

a) om. K.

b) fidelium M.

c) infidele CR.

d) parrochianum CR.

Polycarp 7.1.29

1415

29. Evaristus . a

Deus omnipotens, ut nos a precipitand. sententi. prolatione compesceret, cum omnia nuda et b

aperta sint oculis eius, mala tamen Sodome noluit audita iudicare, priusquam manifeste c

cognosceret, que dicebantur. Unde ipse ait: `Descendam et videbo, utrum clamorem, qui venit

ad me, opere compleverint an non est ita, ut sciam.' Deus omnipotens, cui nichil absconditum

est, sed omnia ei manifesta sunt etiam antequam fiant, non ob aliud hec et alia multa, que hic d e

prolixitatem vitantes non inseruimus, per se inquirere dignatus est, nisi ut nobis exemplum

daret, ne precipites in discutiendis et iudicandis negotiis essemus et ne mala, quorumquam f g

prius quisquam presumat credere quam probare. Cuius exemplo monemur , ne ad proferendam h

sententiam umquam precipites simus aut temere indiligenterque discussa queque quando i j

iudicemus, dicente veritatis voce: `Nolite iudicare, et non iudicemini.' k

a) om. K.

b) ante correctionem: brolatione M.

c) om. C.

d) ante K.

e) om. M.

f) iudiciis C.

g) quorundam C.

h) movemur K.

i) quo C.

j) quomodo CR.

k) ut CR.

Polycarp 7.1.30

1416

30. Gelasius a b b

Legatur , ex quo est religio christiana, vel certe detur exemplum in ecclesia Dei a quibuslibet c d e e

pontificibus aut ab ipsis apostolis seu ab ipso domino salvatore veniam, nisi corrigentibus, f g h

fuisse concessam. Auditum autem sub isto celo nec legitur omnino nec dicitur, quod eorum i i

voce depromitur: Date nobis veniam, ut tamen nos in herrore duremus . Ostendant, qui j

canones nituntur opponere, quibus hoc canonibus, quibus regulis, qua lectione , quove k l

documento sive a maioribus nostris sive ab ipsis apostolis, quos potiores merito fuisse non m

dubium est, seu ab ipso domino salvatore, qui iudicaturus creditur vivos et mortuos, sive

factum est umquam vel faciendum esse mandatur. Mortuos suscitasse legimus Christum , in n o

herrore mortuos non legimus absolvisse , et qui hoc certam faciendi solus habuit potestatem, o p q q

beato Petro apostolo principaliter mandat: `Qu.cumque ligaveris super terram, erunt ligata et

in celo , et quecumque solveris super terram, soluta erunt et in celo . Super terram, inquit, r s s

nam in hac ligatione defunctum numquam dixit absolvi.

a) om. K.

b)-b) om. MKR.

c) Legitur C.

d) in M.

e)-e) a quibuslibet in ecclesia Dei C.

f) om. M.

g) vel C.

h) folgt nochmals domino (Zeilenwechsel) M.

i) neglegitur M; ante correctionem: neglegitur C.

j) folgt Id quoque parum est C.

k) l(Lücke: 2 Buchst. rad.?)tione M.

l) quo M; qua (korr. in quo) voce K.

m) om. M; multo C.

n) om. M.

o)-o) Christum - legimus om. K.

p) bereits vor non M.

q) certam hoc M.

r) celis M.

s)-s) om., statt dessen et cetera M.

Polycarp 7.1.31

1417

31. Gelasius universis episcopis per Dardaniam sive per Illiricum constitutis. a

Ne quisquam vobis omnino persuadeat, Acatio prevaricationis sue crimen fuisse laxatum, b

quia postquam in collegium recidens pravitatis iureque meruit ab apostolica communione c

secludi, in hac eadem persistens damnatione defunctus est, absolutionem, quam superstes non

quesivit omnino nec meruit, mortuus iam non potest impetrare. Siquidem ipsis apostolis

Christi voce delegatum est: que ligaveritis super terram, et que solveritis super terram, et d

reliqua. Ceterum de eo, qui in divino est iudicio constitutus, nobis fas non est aliud decernere e e

preter id, in quo eum dies suppremus invenit, atque ideo, nisi eius nomine refutato ceterisque f f g

consortibus huius herroris cum nullo prorsus eorum participare debetis mens. dominic.

puritatem, quam maiores nostri semper ab heretica magnopere servaverunt pollutione

discretam.

a) dieses Kap. om. C.

b) actio M.

c) folgt qui K.

d) om. R.

e) iudicio est K.

f) suppremus dies R.

g) om. R.

Polycarp 7.1.32

1418

32. Domino dilectissimo et venerabili fratri et sacerdoti Auxilio Augustinus in Domino a

salutem.

Vir spectabilis filius noster comes Classitianus graviter apud me litteris questus est, quod sit b c

anathematis iniuriam a tua sanctitate perpessus, narrans quod venerit ad ecclesiam apparitione

paucorum sue potestati congrua comitatus et egerit tecum, nec contra salutem suam faveres d

eis, qui per evangelia peierando adiutorium violand. fidei in ipsa domo fidei requirebant. Quos

tamen considerantes, quid mali fecerint, non inde violenter abductos, sed sponte dicit egressos,

atque hinc venerationem tuam ita sibi successisse , in ecclesiasticorum confectione gestorum e fg h

cum omni domo sua anathematis sententia feriretur. Quibus litteris eius lectis non mediocriter i i

exestuans cogitationibus magna cordis tempestate fluctuantibus apud tuam caritatem tacere j

non potui, ut si habes de hac re sententiam certis rationibus vel scripturarum testimoniis k l m n

exploratam, nos quoque docere digneris, quomodo recte anathematizetur pro patris peccato

filius aut pro marito uxor aut pro domino servus aut quisquam in domo, etiam nondum natus, o

si eodem tempore, quo universa domus est anathemate obligata, nascatur, nec ei possit per

lavacrum regenerationis in mortis periculo subveniri. Neque enim corporalis est pena, qua p

legimus quosdam contemptores Dei cum suis hominibus, qui eiusdem impietatis participes non

fuerunt, pariter interfectos. Tunc quippe ad terrorem viventium mortalia corpora

perimebantur, queque utique moritura. Spiritualis autem pena, qua fit quod scriptum est: q

`Qu. ligaveris in terra , erunt ligata et in c.lo,' animas obligat. De quibus dictum est: Anima r r

patris mea est et anima filii mea est, `anima, que peccaverit, ipsa morietur.' Audisti fortassis s

aliquem magni nominis sacerdotem cum tota domo sua quempiam anathematizasse t u v v v

peccantium? Sed forte, si essent interrogati, reperirentur idonei reddere rationem. Ego autem, v

quoniam si quis ex me querit, utrum recte fiat, quid ei respondeam, non invenio, numquam hoc

facere ausus sum, cum de quorundam facinoribus immaniter adversus ecclesiam perpetratis x

gravissime commoverer . Sed si tibi forte, quoniam iuste fiat, Dominus revelavit, nequaquam y z

iuvenilem etatem tuam et honoris ecclesiastici rudimenta contempno . Senex enim a iuvene a' b' c'

et episcopus tot annorum a collega necdum anniculo parati sumus doceri , quomodo possim d' d' e'

vel Deo vel hominibus iustam reddere rationem, si animas innocentes pro scelere alieno, quod

non trahunt ex Adam, in quo omnes peccaverunt, spirituali supplicio puniamus. Etenim f'

Classiani filius, etsi traxit ex patre noxam primi hominis sacro fonte baptismatis expiandam, g'

tamen quicquid postea, quam eum genuit, peccati pater eius admisit, ubi particeps ipse non

fuit, ad eum pertinere quis ambigit? Quid dicam de coniuge, quid de tot animabus , universa h' i' j'

familia? Unde si una anima per istam severitatem, qua tota domus ista anathematizata est, sine

baptismate de corpore exeundo perierit, innumerabilium mors corporum, si de ecclesia

homines innocentes violenter abstrahantur et interficiantur, huic damno non potest comparari.

Si ergo de hac re potes reddere rationem, utinam et nobis rescribendo prestes, ut possimus et k'

nos. Si autem non potes, quid tibi est inconsulta commotione animi facere, unde si fueris l'

interrogatus, responsionem rectam non vales invenire? Hoc autem dixi, etiam filius noster m' n'

Classitianus aliquid admisit , quod tibi anathemate plectendum iustissime videtur. Ceterum si o' p'

veras ad me misit litteras, nec solus in domo sua debuit ista correctione coerceri. Sed hinc cum

tua sanctitate nichil ago . Si autem nichil eum peccasse prudenter agnoscis, quoniam ipse in q'

domo fidei iustius flagitabat fidem debere servare , ne ibi frangeretur , ubi docetur , fac, quod r' s' t' u'

sanctum virum oportet facere, ut si tibi contingit tanquam homini, quod utique homo Dei dicit v

in psalmis: Turbatus est pre ira oculus meus, exclamas ad Deum: Miserere mei, Domine, w' x'

quoniam infirmus sum, ut porrigat tibi dexteram suam et comprimat iracundiam tuam et

tranquillet mentem tuam ad videndam faciendamque iustitiam. Sic enim scriptum est: Iracundia

enim viri iustitiam Dei non operatur. Nec arbitreris ideo nobis non posse surripere iniustamy'

commotionem, quia episcopi sumus. Sed potius cogitemus inter laqueos temptationum nos

periculosissime vivere, quia homines sumus. z'

a) consacerdoti CR.

b) vester C.

Polycarp 7.1.32

1419

c) om. R.

d) ne CR.

e) hc) M.

f) succensisse K; succensuisse CR.

g) ut CR.

h) confessione M.

i) sententia anathematis K.

j) ante correctionem: exestuant M.

k) om. MK.

l) sententia M.

m) suis C.

n) et M; nù R.

o) quisque CR.

p) folgt hec CR.

q) quemque K; quandoque CR.

r) super terram K.

s) Audistis C.

t) aliquos CR.

u) sacerdotes CR.

v) domo sua tota M.

w) folgt inde CR.

x) adversum CR.

y) conmovear C; commonerer R.

z) quomodo CR.

a') om. C.

b') suam K.

c') korr. in condempno M; condempno K.

d') paratissimus sum CR.

e') folgt sive discere C; folgt sive docere R.

f') ante correctionem: thrahunt M.

g') classitiani C; classiti~ R.

h') folgt non CR.

i') tor M.

j') folgt nachgetragen in C; folgt in R.

k') u" M.

l') no K.

m') potes M.

n') folgt si CR.

o') classianus M.

p') korr. in amisit C.

q') folgt nisi tantum (tamen K) peto, ut ignoscas precanti veniam, si agnoveris culpam KCR.

r') om. K.

s') korr. in servari C; servari R.

t') frangentur K.

u') doceretur M.

v') contigit CR.

w') psalmo CR.

x') folgt nochmals mis(erere) CR.

y') in iusticiam (Endung auf Rasur) K.

z') om. K.

Polycarp 7.1.32a

1420

<32a.a

Aufer ista gesta ecclesiastica, que perturbatior fortasse fecisti, et redeat inter vos caritas, quam

cum illo cathecuminus habuisti. Aufer litem et revoca pacem, ne tibi pereat homo amicus, etb

de vobis gaudeat diabolus inimicus . Potens est misericordia Dei nostri, qui et me exaudiat b

orantem, ne tristicia mea de vobis augeatur, sed potius que est exorta, sanetur, et regat per

gratiam suam et letificet iuventutem tuam non contempnentem senectutem meam.>

a) dieses Kp. nur in C.

b)-b) am Rand C.

Polycarp 7.1.33

1421

33. Ex concilio Africano VI. a

Si episcopus quis forte iracundus, quod esse non debet, cito aut aspere commoveatur

adversus presbiterum sive diaconum suum et exterminare eum de ecclesia voluerit , b c c c

providendum est, ne innocens damnetur aut perdat communionem. Et ideo habeat potestatem,

qui deiectus est, ut finitimos interpellet episcopos et causa eius audiatur et diligentius d

tractetur, quia non oportet ei negari audientiam roganti. Et ille episcopus, qui aut iuste aut e ff

iniuste reiecit , patienter accipiat, ut negotium discutiatur, ut aut probetur eius aut emendetur g

sententia.

a) Inskr. om. C.

b) adversum C.

c) voluerit de ecclesia C.

d) folgt diligentius M.

e) audientia KC.

f) quia ut K; quia C; q(uia) ut R.

g) reicit M; reiecerit C.

Polycarp 7.1.34

1422

34. Ex concilio Triburiensi. a

Certum est pro his tribus criminibus aliquem excommunicari debere, cum ad synodum b

canonice iussus venire contempnit aut, postquam illuc venerit, sacerdotalibus respuit obedire c c

preceptis aut ante finit. caus. sue examinationem a synodo abire presumit. d e f

a) Inskr. om. KC.

b) ante correctionem: excommunicare M.

c) om. venire K; convenire tempnit R.

d) non C.

e) examinatione C.

f) ire M.

Polycarp 7.1.35

1423

35. Gregorius in omeliis . a b

Utrum iuste an iniuste obliget pastor, pastoris tamen sententia gregi timenda est, ne is, qui

subest, et cum iniuste forsitan ligatur, ipsam obligationis sue sententiam ex alia culpa mereatur.

Pastor ergo vel absolvere indiscrete timeat vel ligare . Is autem, qui sub manu pastoris est, c c

ligari timeat vel iniuste nec pastoris sui iudicium temere reprehendat, ne etsi iniuste ligatus est,

ex ipsa tumid. reprehensionis superbia culpa, que non erat, fiat.

a) Inskr. om. C.

b) omeù M; homelia R.

c) om. M.

Polycarp 7.2.1

1424

II. De potestate ligandi et solvendi. a b

1. Leo papa in sermone . c d

Manet ergo Petri privilegium, ubicumque ex ipsius equitate fertur iudicium, nec nimia vel e e

severitas vel remissio, ubi nichil erit ligatum vel solutum, nisi quod beatus Petrus aut ligaverit f g

aut solverit . h

a) Cap. II. M; der ganze Titel erst vor VII 2,2 C; Zahl om. R.

b) atque R.

c) Inskr. om. C.

d) folgt cp) R.

e) fertur equitate C.

f) nisi R.

g) solverit K.

h) absolverit M; ligaverit K.

Polycarp 7.2.2

1425

2. Augustinus in super Iohannem . a a a

`Quodcumque ligaveris super terram, erit ligatum et in c.lo.' Si hoc Petro tantum dictum est,

non hoc facit ecclesia? Si autem et in ecclesia fit, utique que in terra ligantur , in c.lo, et que b c

solvuntur in terra, soluta sunt et in c.lo, quia cum excommunicat ecclesia, in c.lo ligatur d

excommunicatus, cum reconciliat ecclesia, in celo solvitur reconciliatus. Si ergo hoc in ecclesia

fit, Petrus, quando claves accepit, ecclesiam sanctam significavit. Si in persona Petri significati

sunt in ecclesia boni , Iud. persona significati sunt in ecclesia mali . e f f

a) om. C.

b) unde C.

c) folgt ligata sunt CR.

d) om. CR.

e) folgt in CR.

f)-f) om. K.

Polycarp 7.2.3

1426

3. Ieronimus . a

`Quodcumque ligaveris' et cetera. Istum locum episcopi et presbiteri non intelligentes aliquid

sibi de Phariseorum sumunt supercilio, ut vel damnent innocentes vel solvere se noxios

arbitrentur, cum apud Deum non sententia sacerdotum , sed rerum vita queratur. Legimus in b

levitico de leprosis, ubi iubentur , ut ostendant se sacerdotibus et, si lepram habuerint, tunc a c

sacerdote immundi fiant, non quod sacerdotes immundos faciant leprosos, sed quod habeant

notitiam in eis et possint discernere, qui mundus quive immundus sit. Quomodo ergo ibi

leprosum sacerdos immundum facit, sic et hic alligat vel solvit episcopus et presbiter non eos, d e

qui insontes vel innoxii , sed pro officio suo cum peccatorum audierint varietates , sciunt, qui f g

ligandus sit quive solvendus . h i j

a) om. K.

b) sacerdotis M.

c) korr. in iubetur C.

d) absolvit M.

e) vel M.

f) folgt nachgetragen sunt C.

g) ante correctionem: varietatens M.

h) om. hier C.

i) quique M.

j) folgt nachgetragen sit C.

Polycarp 7.2.4

1427

4. Innocentius . a

De quibus nulla solvendi ligandique auctoritas in libris veteris testamenti et IIII b or

evangeliorum cum scriptis totis apostolorum non apparet, ad divina recurrito scripta Grece. Si c

nec in illis, canones apostolice sedis intuere. Si nec in illis, sanctorum exempla perspicaciter

recordare. Quodsi in omnibus his inspectis huius questionis qualitas non lucide investigatur, d e

seniores provinci. congrega et eos interroga. f

a) om. KC.

b) folgt causis CR.

c) scrip"a M.

d) his M.

e) om. MK.

f) congregata K.

Polycarp 7.2.5

1428

5. Ieronimus super Ysaiam lib. XI.

Notandum , quod non solvantur nostra peccata, nisi de manu Domini receperimus ea . Nec a b c

idem est solvi peccata atque dimitti. Cui enim dimittuntur, solutione non indiget audiens in d e f

evangelio: `Confide, fili, remittuntur tibi peccata tua.' Cum autem solvuntur, propterea g h

solvuntur, quia purgata sunt et soluta per penas.

a) Notantur C.

b) que C.

c) om. CR.

d) Cum M.

e) om. CR.

f) audi CR.

g) dimittuntur KCR.

h) ante correctionem: proterea M.

Polycarp 7.3.1

1429

III. De unitate ecclesie. a

1. Ambrosius.

Non turbatur navis, que Petrum habet , turbatur illa, que Iudam habet, et si multa illic b

discipulorum merita navigabant, tamen adhuc eam proditoris perfidia agitabat. In utraque

Petrus, sed qui suis meritis firmus est, turbatur alienis. Caveamus igitur perfidum, caveamus c

proditorem, ne per unum plurimi fluctuemus. Ergo non turbatur hec navis, in qua prudentia

navigat, abest perfidia, fides sperat. Quemadmodum enim turbari potuerit , cui preerat is , in d e f

quo ecclesie firmamentum est? Illic ergo turbatio, ubi modica fides, hic securitas, ubi perfecta g h

dilectio. Denique etsi aliis imperatur, ut laxent retia sua, soli tamen Petro dicitur: 'Duc in

altum', hoc est: in profundum disputationum. Quid enim tam altum quam altitudinem

divitiarum videre, scire Dei filium et professionem divin. generationis assumere? Quam licet

mens nequeat humana plen. investigatione comprehendere, fidei tamen plenitudo i

complectitur.

a) ganze Titel om. R.

b) habeat C.

c) firmatus M.

d) potuerat K; poterat CR.

e) cum C.

f) om. C.

g) fundamentum M.

h) ibi M.

i) rationis plane (ante correctionem: plen.) K; plane rationis C.

Polycarp 7.3.2

1430

2. Idem.

Est et aliud apostolicum piscandi genus. Quo genere solum Petrum piscari Dominus iubet a

dicens: `Mitte amum, et eum piscem, qui primus ascenderit, tolle.'

a) om. M.

Polycarp 7.3.3

1431

3. Ciprianus episcopus.

Loquitur Dominus ad Petrum: `Ego dico tibi, quia tu es Petrus et super hanc petram edificabo a

ecclesiam meam.' Super unum edificat ecclesiam, et quamvis apostolis omnibus post b

resurrectionem suam parem potestatem tribuat et dicat: `Sicut misit me pater, et ego mitto

vos, accipite spiritum sanctum', tamen ut unitatem manifestaret, unitatis eiusdem originem ab c

uno incipientem sua auctoritate disposuit. Hoc erant utique ceteri apostoli, quod Petrus fuit,

pari consortio prediti et honoris et potestatis, sed exordium ab unitate proficiscitur, ut ecclesia

Christi una monstretur. Quam unam ecclesiam in cantico quoque canticorum spiritus sanctus d e e

ex persona Christi designat et dicit: `Una est columba mea, perfecta mea, una est matri sue, f g

electa genitrici sue.' Hanc ecclesie unitatem et beatus Paulus apostolus docet et sacramentum h i

unitatis ostendit dicens: `Unum corpus et unus spiritus, una spes vocationis vestre , unus j

dominus, una fides, unum baptisma, unus Deus.' Quam unitatem tenere firmiter et vendicare

debemus, maxime nos episcopi, qui in ecclesia presidemus, ut episcopatum quoque ipsum

unum atque indivisum probemus. Nemo fraternitatem fallat, nemo fidei veritatem perfida k

prevaricatione corrumpat. Episcopatus unus est, cuius a singulis in solidum pars tenetur.

Ecclesia una est, que in multitudinem latius incremento fecunditatis extenditur, quomodo multi l

radii sunt, sed lumen unum, et rami arboris multi sunt, sed robur unum tenaci radice fundatum,

et quomodo de fonte uno rivi plurimi defluunt, et numerositas licet diffusa videatur m m

exundantis copi. largitate, unitas tamen servatur in origine. Avelle radium solis a corpore:

divisionem unitas non capit. Ab arbore frange ramum: fructus germinare non poterit. A fonte n

precide rivum: precisus arescit. Sic et ecclesia Domini luce perfusa per orbem totum radios

suos porrigit, unum tamen est, quod ubique, diffunditur, nec unitas corporis separatur . o p

Ramos suos in universam terram copia ubertatis extendit, profluentes largiter rivos latius q

pandit, unum tamen caput est et origo una et una mater fecunditatis copiosa. Adulterari non r

potest sponsa Christi, incorrupta est et pudica, unam domum novit, unius cubiculi sanctitatem s

casto pudore custodit.

a) petrem K.

b) om. M.

c) origine M.

d) folgt getilgt Christi M; folgt etiam C.

e) canticorum quoque M.

f) domini CR.

g) matris M.

h) genetricis M.

i) om. C.

j) nostr. C.

k) folgt mendatio C.

l) folgt solis C.

m) multi rivuli M.

n) folgt lucis C.

o) ne M.

p) separetur M; ante correctionem: separetur C.

q) om. KR.

r) folgt successibus C.

s) cubili M.

Polycarp 7.3.4

1432

4. Idem.

Alienus est, prophanus est, hostis est. Habere non potest Deum patrem, qui universalis

ecclesie non tenet unitatem. Idem. Dominus cum discipulis suis , ut unanimitatem suaderet et a b

pacem: Dico , inquit , vobis, quia si duo ex vobis convenerint in terra, de omni re, quecumque c c d

petieritis, continget vobis a patre meo, qui est in celis. Ubicumque enim fuerint duo aut tres e ff

collecti in nomine meo, ego cum eis sum. Ostendit non multitudini, sed unanimitati

deprecantium plurimum tribui. Si duobus inquit de vobis convenerint in terra, unanimitatem g h

prius posuit, concordiam pacis ante premisit , ut conveniat nobis, fideliter et firmiter docuit. i j

Quomodo autem potest ei cum aliquo convenire, cui cum corpore ipsius ecclesie et cum k l

universa fraternitate non convenit? Quomodo autem possunt duo aut tres colligi in nomine m n

Christi , quos constat a Christo et ab eius evangelio separari? n

a) folgt ait M.

b) om. CR.

c) Amen inquid dico C; duo inquit R.

d) quamcumque M; quemcumque R.

e) contingent C.

f) duo fuerint C.

g) duo C.

h) convenerit K.

i) promisit M.

j) conveniant C.

k) om. M.

l) ali R.

m) fraternitatem R.

n)-n) in nomine christi colligi CR.

Polycarp 7.3.5

1433

5. Ieronimus.

Omnibus consideratis puto me non temere dicere alios ita esse in domo Dei , ut ipsi sint etiam a

eadem domus Dei , que dicitur edificari supra petram, que unica columba appellatur, que b c

sponsa pulcra sine macula et ruga et ortus conclusus, fons signatus, puteus aqu. viv.

paradisus cum fructu pomorum. que domus etiam claves accepit ac potestatem solvendi acd

ligandi. Hanc domum si quis corrigentem corripientemque contempserit, `sit tibi, inquit , e

tanquam ethnicus et publicanus.' De hac domo dicitur: `Domine, dilexi decorem domus tue et

locum habitationis glori. tue.' Et `qui habitare facit unanimes in domo', et `iocundatus sum in f

his, que dicta sunt mihi: In domum Domini ibimus', et `beati qui habitant in domo tua, in secula

seculorum laudabunt te.'

a) domini C.

b) ipsa M.

c) domini C.

d) et KR; atque C.

e) om. M.

f) iocundus M.

Polycarp 7.3.6

1434

6. Gregorius in moralibus. a

Quia ex sola catholica ecclesia veritas conspicitur, apud se esse locum Dominus prohibet , de b

quo videatur. In petra Moyses ponitur, ut Dei faciem contempletur, quia nisi quis fidei

soliditatem tenuerit, divinam presentiam non agnoscit. De qua soliditate Dominus dicit: c

`Super hanc petram edificabo ecclesiam meam.' Sola quippe est, per quam sacrificium

Dominus accipiat libenter, sola, que pro herrantibus intercedat fiducialiter. Unde etiam de agni

ostia Dominus precepit dicens: `In una domo comedetur, nec efferetis de carnibus eius extra d

fores.' In una namque domo comedetur , quia in una catholica ecclesia vera hostia redemptori e

immolatur. De cuius carnibus divina lex efferri foras prohibet, quia dari sanctum canibus f f

vetat. Sola est , que intra se positos valida caritatis compage custodit. Unde et aqua diluvii g

archam quidem ad sublimiora sustulit, omnes autem, quos extra archam invenit, extinxit.

a) De Reg) R.

b) perhibet CR.

c) om. R.

d) folgt foras K.

e) comeditur M.

f) foras efferri M.

g) om. C.

Polycarp 7.3.7

1435

7. Ciprianus . a

Factus est autem Cornelius episcopus de Dei et Christi eius iudicio , de clericorum pene b

omnium testimonio, de plebis, que tunc affuit, suffragio, de sacerdotum antiquorum et

bonorum virorum collegio, cum nemo ante se factus esset, cum Fabiani locus, id est cum c

locus Petri et gradus cathedr. sacerdotalis vacaret. Quo occupato et de Dei voluntate atque d d

omnium nostrum consensione firmato, quisquis iam episcopus fieri voluerit, foris fiat necesse e f

est, nec habeat ecclesiasticam ordinationem, qui ecclesie non tenet unitatem. Quisquis ille

fuerit, licet de se multum iactans et sibi plurimum vendicans, prophanus est, alienus est, foris

est. Et cum post primum secundus esse non possit, quisquis post unum, qui solus esse debet,

factus est, iam non secundus ille, sed nullus est.

a) ferner Titel 4 rad. M.

b) folgt et C.

c) honoratorum C.

d) cathedr. gradus M.

e) concessione, folgt nachgetragen non C.

f) om. M.

Polycarp 7.3.8

1436

8. Augustinus in primo libro de baptismo.

Si quem forte coegerit extrema necessitas, ubi catholicum, per quem accipiat, non invenerit et a

in animo pacem catholicam custodiens per aliquem extra unitatem catholicam positum

acceperit, quod in ipsa erat, catholicum deputamus. Si autem fuerit a corporali morte b

liberatus , cum catholice congregationi etiam presentia corporæ redierit, unde numquam c d e

corde discesserat, non solum non improbamus, quod fecit, sed etiam securissime verissimeque

laudamus, quam presentem Deum credidit cordi suo, ubi unitatem servavit. f g

a) folgt baptismum C.

b) ipso C.

c) folgt contra C.

d) korr. in presenti M.

e) corporali CR.

f) quia C; q R. u

g) in corde C.

Polycarp 7.4.1

1437

IV. De scismate. a

1. Ciprianus.

Advocavit ad se episcopum nec ullam putavit veram nisi ver. fidei gratiam, percunctatusque b b c

ex eo est, utrumnam de catholicis episcopis, hoc est cum Romana conveniret. Et forte ad id d e

locorum in scismate regionis illius ecclesia erat. Lucifer enim se a nostra communione

diviserat , et quamquam pro fide exulasset et fidei sue reliquisset heredes, non tamen putavit f

fidem esse in scismate. Nam etsi fidem erga Deum tenerent, tamen gratia Dei ecclesiam non g

tenebant, cuius patiebantur velut quosdam artus dividi et membra lacerari. Etenim cum propter

ecclesiam Christus passus sit et Christi corpus sit ecclesia, non videtur ab his exhiberi Christo

fides , a quibus evacuatur eius passio atque distrahitur. Itaque quamvis grati. fenus teneret et h

metueret tanti nominis debitor navigare, tamen eos transire maluit, ubi tuto posset exsolvere. i

Iudicabat enim divin. solutionis grati. in affectu ac fide esse. Quam quidem statim ubi j k l m

primum copia ecclesie liberior fuit, implere non distulit Dei gratiam et accepit desideratam et

servavit acceptam.

a) Zahl om. KR.

b) fidei ver. K.

c) ante correctionem: percuntatusque M; percontatusque R.

d) utrai(m) nam K; ut cum nam R.

e) folgt ecclesia C.

f) dimiserat R.

g) erga KCR.

h) fideles K.

i) possit M.

j) solutionem C.

k) Quem M.

l) statum M.

m) ut C.

Polycarp 7.4.2

1438

2. Ieronimus.

Quoniam vetus oriens inter se populorum furore collisus indiscissam Domini tunicam et a

desuper textam minutatim per frusta decerpit, et Christi vineam exterminant vulpes inter b c

lacus contritos, quam non habent, difficile, ubi fons signatus et ortus ille conclusus sit , possit d e

intelligi. Ideo mihi cathedram Petri et fidem apostolico ore laudatam censui consulendam. Inde

nunc mee anime postulans cibum, unde olim Christi vestimenta suscepi. Neque vero vastitas

tanti elementi liquentis et interiacens latitudo terrarum me a pretios. margarit. potuit f g h h

inquisitione prohibere. `Ubicumque fuerit corpus, illic congregabuntur et aquil..' Profligato a i j k

sobole mala patrimonio apud vos solos incorrupta patrum servatur auctoritas. Ibi cespite terra l

fecundo dominici seminis puritatem centeno fructu refert, hic obruta sulcis frumenta lolium

avenaque degenerant. Nunc in occidente sol iustiti. oritur, in oriente autem Lucifer ille, qui m

ceciderat, supra sidera posuit thronum suum. `Vos estis lux mundi, vos sal terre', vos vasa n

aurea et argentea. Hic teste seu vasa virgam ferream et eternum operiuntur incendium.

Quamquam igitur tui me terreat magnitudo, tamen invitat humanitas; a sacerdote victimao

salutem, a pastore presidium ovis flagito. Facescat invidia Romani culminis, recedat ambitio. p q

Cum successore piscatoris discipuli Christi loquor. Ego nullum primum nisi Christum sequens, r

beatitudini tue, id est cathedr. Petri communionem consortior . Super illam petram fundatam s t

ecclesiam scio. Quicumque extra hanc domum agnum comederit, prophanus est. Si quis in

Noe archa non fuerit, peribit regnante diluvio. Et quia pro facinoribus meis ad eam solitudinem

commigravi, que Syriam iuncto barbari. fine determinat, non possum sanctum Domini tot u v

interiacentibus spatiis a sanctimonia tua semper expetere. Ideo collegas tuos Egyptios

confessores sequor et sub honorariis parva navicula delitesco. Non novi Vitalem, Miletum w x

respuo, ignoro Paulinum. Quicumque tecum non colligit, spargit. Hoc est: qui Christi non est, y

Antichristi est.

a) collisa C.

b) frustra CR.

c) exterminat M.

d) laqueos (-o- korr.) C.

e) folgt vel C.

f) tanta KCR.

g) folgt longitudo vel C.

h) mee M.

i) inquitionem M.

j) illuc KR.

k) om. C.

l) ante correctionem: matrimonio M.

m) aveneque C; avenasque R.

n) nos C.

o) victimam C.

p) tui C.

q) Facessat KCR.

r) discipulo CR.

s) communione KR.

t) consorcio C.

u) syria M.

v) om., statt dessen Lücke M.

w) consequor C.

x) honerariis KR.

y) mecum C.

Polycarp 7.4.3

1439

3. Gregorius. Item eiusdem in libro VI.a

Fides in primis ecclesie querenda mandatur. In qua si Christus habitaturus sit, haud dubie sit

legendum. Sin vero populus perfidus aut preceptor hereticus deformet habitaculum, vitanda b

hereticorum communio, fugienda sinagoga censetur, excutiendus pedum pulvis, ne

fatiscentibus perfidi. sterilis siccitatibus tanquam humi arido harenesoque mentis tue c d

vestigium polluatur. Nam sicut corporeas infirmitates populi fidelis suscipere in se debet

evangelii predicator, iuxta quod scriptum est: Quis infirmatur, et ego non infirmor? ita si qua

est ecclesia, que fidem respuat nec apostolice predicationis fundamenta possideat, ne quamf

labem perfidi. possit aspergere , deserenda est. Quod apostolus quoque evidenter asseruit f g h

dicens: Hereticum hominem post unam correctionem devita. i j

a) ferner Titel 5 C.

b) Si M.

c) ante correctionem: sterelis M.

d) arenosoque M.

e) mtis R.

f) qua labe C.

g) aspergi C.

h) deferenda R.

i) primam et secundam M.

j) correptionem KR.

Polycarp 7.5.1

1440

V. De hereticis et scismaticis. a

1. Innocentius.

Heretici cum a fide catholica desisterent , perfectionem spiritus, quam acceperant, amiserunt . b c d

a) Zahl om. KR, ganze Titel bereits vor VII 4,3 C.

b) destiterint M.

c) quem M.

d) ante correctionem: amiserint C; amiserint K.

Polycarp 7.5.2

1441

2. Innocentius Rufo, Eusebio ceterisque episcopis.

Ordinati ab hereticis vulneratum per illam manus impositionem habent caput. Ubi vulnus a b

infixum est, medicina est adhibenda , qua possit recipere sanitatem. que sanitas post vulnus c c

secuta, sine cicatrice esse non poterit, atque ubi penitentie remedium est necessarium, illuc d

constat ordinationis honorem locum habere non posse. Nam sicut legitur: Qui tetigerit

immundum, immundus erit, quomodo tribuetur ei, quod munditia ac puritas consuevit e

accipere? Sed econtra asseritur eum, qui honorem amisit, honorem dare non posse, nec ullum f g

aliquid accepisse, qui in dante nichil erat, quod ille posset accipere . Acquiescimus, et verum f

est certe, quia quod non habuit quis, dare non potuit . Damnationem utique, quam habuit, h i h

per pravam manus impositionem dedit. j

a) Ordinatis M.

b) vulneratus M.

c) adhibenda est K.

d) vulnus M.

e) aut M.

f)-f) Sed - accipere om. MK.

g) illum C.

h) habuit (habuerit C) - quam om. R.

i) poterit C.

j) qui MK.

Polycarp 7.5.3

1442

3. Leo episcopus Ianuario episcopo.

Omnis cuiuslibet ordinis clericus, qui catholicam communionem , heretice se communioni a b c

miscuerit, si ad ecclesiam reversus fuerit et prius herrores suos et ipsos auctores herroris d

damnatos a se sine ambiguitate confessus fuerit, in eo gradu, in quo erat, sine promotione

permaneat. Qui pro magno habeat beneficio, si adempta sibi omni spe promotionis, in quo

invenitur ordine, perpetua maneat stabilitate.

a) folgt relinquens M; a catholica recedens C.

b) communione C.

c) communione M; ante correctionem: communione C.

d) om. K; ipse R.

Polycarp 7.5.4

1443

4. Lucianus papa. a

Si quis dederit aut acceperit communionem de manu heretici et nescit, quod ecclesiab

catholica contradicit, postea intelligens, annum integrum peniteat. Si autem scit et neglexerit b c

et postea penitentiam egerit, X annos peniteat; alii iudicant septem, et humanius quinque

annos peniteat. Si quis permiserit hereticum missam suam celebrare in ecclesia catholica, et d

nescit, XL dies peniteat. Si pro reverentia eius, annum I peniteat. Si pro damnatione ecclesie e

catholic. et consuetudinis Romanorum, proiciatur ab ecclesia sicut hereticus , nisi habeat f g

penitentiam. Si habuerit, X annos peniteat. Si recesserit ab ecclesia catholica in

congregationem hereticorum et alios persuaserit, si postea penitentiam egerit, XII annos h

peniteat, III extra ecclesiam et VII inter audientes et duo adhuc extra communionem. De his in

canone dicitur, ut X. anno communionem sine oblatione percipiat . Si episcopus aut abbas i j k l

iubet monacho aut presbitero suo pro hereticis mortuis missas cantare, non licet et non m

expedit eis obedire . Si presbitero contigerit, ubi missam cantaverit et alius recitaverit n o o p q r

nomina mortuorum, et si unum nominaverit hereticum cum catholicis, si post missam

intellexerit, ebdomadam peniteat; si frequenter fecerit, annum integrum peniteat . Si quis s st

autem pro morte heretici missam ordinaverit et pro religione sua eius reliquias ibi tenuerit, et

nescit differentiam catholic. fidei et postea intellexerit penitentiamque egerit, reliquias ibi

debet comburere et unum annum peniteat. Si autem neglexerit, postea commonitus, X annos

peniteat. Si quis a fide catholica discesserit sine ulla necessitate et postea toto animo u

penitentiam acceperit, tres annos peniteat extra ecclesiam, id est inter audientes. Iuxta v v

Nicenum concilium VII annos in ecclesiis inter penitentes, II adhuc extra communionem

peniteat.

a) Euthicianus C; Eutianus R.

b) catholica ecclesia M.

c) poste K.

d) anû KR; annis C.

e) dominatione C.

f) consuetudine C.

g) heticus M.

h) congregatione C.

i) om. M; christo K.

j) om. M.

k) korr. in percipiant C.

l) Absatz M.

m) om. K.

n) expedire K.

o) obedire eis KCR.

p) Absatz M.

q) ut C.

r) missas M.

s)-s) om. K.

t) Absatz M.

u) Absatz M.

v) .I. MC; unum R.

Polycarp 7.5.5

1444

5. Ieronimus in epistola ad Galathas.

Inter heresim et scisma hoc esse arbitramur, quod heresis perversum dogma habeat, scisma

post episcopalem discessionem ab ecclesia separetur . Quod quidem in principio aliqua ex a b