“Grafitli konlar minerallarining boyitiluvchanligini ilmiy asoslash”

Kompozitsion materiallar ishlab chiqarish uchun grafitni qayta ishlash. 
Antiishqalanish materiallari uglerodning quyidagi markalari tomonidan ishlab 
chiqarilgan: AO markasining tovlanuvchi ishqalanishga qarshi materiali, AG 
markasining grafitlangan ishqalanishga qarshi materiali, ishqalanishga qarshi 
materiallar, singdirilgan babbit, qalay va qo’rg’oshin sinflar AO-1500B83, AO-
1500CO5, AG-1500B83, AG-1500C05, Nigran, Himanite va plastikgrafit materialining 
markalari AFGM, AFG-80BC, 7B-2A, KV,KM,AMC.[31]
Antifriksion karbon materiallar tabiiy grafit qo’shilgan kalsiylanmagan neft-koks, 
ko’mir maydonchasidan tayyorlanadi. Zich antifriksion material olish uchun metallar 
bilam shimdiriladi. Bu usul AG-83 1500, AG-1500C05, AMG-600B83, AMG-600C05
markalar va shu kabi antifriksion materiallar olish uchun ishlatiladi. Havo va gaz 

---

19
muhitlarida ruxsat etilgan ish harorati, kislorodni o’z ichiga olgan AO uchun 250-
300
0
C, AG uchun 300
0
C(mos ravishda 1500 va 2500
0
kamaytirish va neytral muhitda). 
Karbon antifriksion materiallar ko’pgina agressiv gaz va suyuq muhitlarga kimyoviy 
jihatdan chidamli bo’ladi. Ular deyarli barcha kislotalarda (kislotaning qaynash 
nuqtasigacha), tuz eritmalarida, barcha organik erituvchilarda chidamli bo’lib, kaustik 
ishqorlarning konsentrlangan eritmalarida chegaralanadi.[32]
Ilova.
Grafitdan foydalanish uning bir qator noyob xossalariga asoslangan.[34] 
•
eritish uchun tigel, astar plitalar-grafitining yuqori haroratga chidamliligiga 
asoslangan(kislorod yo’qligida), eritilgan metallar qatoriga kimyoviy chidamliligi 
bo’yicha.

 
elektrodlar, isitish elementlari- deyarli har qanday agressiv suvli eritmalarga, 
yuqori elektr o’tkazuvchanlik va kimyoviy qarshilikka chidamli. (olijanob metallardan 
ancha yuqori). 

Erigan birikmalarni elektroliz qilib kimyoviy faol metallar ishlab chiqarish 
uchun. Jumladan, alyuminiy ishlab chiqarishda grafitning bir yo’la ikkita xossasidan 
foydalaniladi:
1.
Yaxshi elektr o’tkazuvchanlik va natijada-elektrod ishlab chiqarish uchun 
uning yaroqliligi.
2.
Elektrodda sodir bo’lgan reaksiya mahsulotining gaz tarkibi karbonat 
angidrid hisoblanadi. Mahsulotning gaz tarkibi hujayradan o’z-o’zidan chiqib ketishini 
anglatadi ba uni reaksiya zonasidan olib tashlash uchun maxsus chora-tadbirlarni talab 
qilmaydi. Ushbu xususiyat alyuminiy ishlab chiqarish texnologiyasini sezilarli darajada 
osonlashtiradi.,[35] 

qattiq surtmalar, kombinatsiyalangan suyuqlik va pasta surtmalarida

plastik plomba 

qora grafit qalamlari uchun (kaolin bilan aralshtirilgan) 

suntetik olmos ishlab chiqarish uchun

skaner kalibrlash uchun nanometer oralig’i uzunligi mos yozuvlar sifatida 

turli elektr nashinalari uchun kontakt cho’tkalari va joriy kollektorlarni ishlab 
chiqarish uchun, elektr transport vositalari va tramvay quvvatiga ega yuk ko’taruvchi 

---

20
kranlar, kuchli reostatlar, shuningdek, ishonchli mobil elektr aloqasi talab qilinadigan 
boshqa qurilmalar. 

yuqori qarshilikli o’tkazuvchan yelimlarning o’tkazuvchan komponenti sifatida. 
 
Rasm .1.4. Suvinerli grafit bloki.
Grafit metallurgiyada cho’g’lar va qayiqlar, quvurlar, bug’latgichlar, 
kristallizatorlar, astar plitalari, termokupllar uchun qopqoqlar, yopishmaydigan 
“kukun” va qoliplarni moylash uchun ham ishlatiladi.[36]
Bundan tashqari, elektrodlar va elektr pechlari isitish elementlari ishlab chiqarish 
uchun, simobli to’g’irlagichlarda elektr mashinalari, anodlar va panjaralar uchun 
sirpanuvchi kontaklar, o’z-o’zini moylash podshipniklari va eletr mashinalarining 
halqalari (Al, Mg, Pb bilan “grafalloy” deb ataluvchi aralashma ko’rinishida) tekis 
podshipniklar uchun laynerlar,nasoslar va kompressorlar uchun halqalar, mashinalar va 
qurilmalarning isitish qismlari uchun yog’ sifatida ishlatiladi. [37] 
Yadro texnologioyasida reaktorlarda bloklar, bo’shliqlar, halqalar shaklida 
ishlatiladi (buning uchun og’irlik bo’yicha 102% dan ortiq bo’lmagan ifloslik tarkibiga 
ega sof grafit ishlatiladi), raketa texnologiyasida-raketa dvigatelining nasadkalari, 
tashqi va ichki issiqlik muhofazasi qismlari va boshqalar. 
Kimyoviy 
mashinasozlikda-issiqlik 
almashgichlar, 
truboprovodlat, 
yopiq 
armaturalar, sentrafugalash nasoslari detallari va faol muhitlar bilan ishlash uchun 
boshqalar ishlab chiqariladi. Pirografit yadro yoqilg’isi zarrachasining qoplamasi 
sifatida qo’llaniladi.