Grafika, fonetika va orfoepiya

tashkil topib,  murakkabroq fikr anglatuvchi 
gap ... deyiladi. 
A) sodda gap                 B) qo’shma gap   
C) ikki bosh bo’lakli gap   
D) bir bosh bo’lakli gap 
39. Bir nima demoqchi bo’ldi. Tili og’ziga 
tiqilib qoldi. Yuqoridagi ikkita sodda gap 
o’rtasiga qaysi grammatik vositani qo’yib,  
qo’shma gap hosil qilish mumkin? 
A) chunki       B) –yu     C) ammo      D) B,  C 
40. Qo’shma gap berilgan qatorni aniqlang. 
A) Nizomjon konvertni dadasining qo’liga 
berdi. 
B) Xalil ota halol va mehnatsevar kishiga xos 
izzat-obro’sini va qadr-qimmatini chuqur 
tushuntirdi. 
C) Go’yo hayot tamomila uxlaganday,  
hammayoq jimjit edi. 
D) Ahillik bor yerda temir ham suvga 
cho’kmaydi. 
41. Sodda va qo’shma gaplar qaysi 
xususiyatiga ko’ra farqlanadi? 
A) yig’iq gap yoki yoyiq gapligiga ko’ra       
B) grammatik asoslar miqdoriga ko’ra 
C) ikkinchi darajali bo’laklarning ishtirok etgan 
yoki ishtirok etmaganiga ko’ra 
D) eganing ishtirok etishi yoki ishtirok 
etmasligiga ko’ra 
42. Qaysi hukm noto’g’ri? 
A) Ikkinchi darajali bo’laklar ishtirok etgan gap 
sodda yoyiq gap deyiladi. 
B) Qo’shma gap tarkibida ikki va undan ortiq 
uyushgan kesim bo’ladi. 
C) Sodda gap tarkibida bosh va ikkinchi 
darajali bo’laklar qatnashadi. 
D) Egasi mavjud gaplarda kesim albatta 
ishtirok etadi. 
43. Qaysi qatorda qo’shma gap berilmagan? 
A) Biz uyga qaytdik va birga dars tayyorladik. 
B) Men sinfga kirdim va deraza oldida turgan 
SHahnozani ko’rdim. 
C) SHamol turgach,  hammayoqni to’zon 
qopladi. 
D) SHamol turdi va hammayoqni to’zon 
qopladi. 
44. Dildora kechagi uchrashuv haqida 
zavqlanib gapirdi. Gap bo’laklarining tartibi 
qaysi qatorda to’g’ri berilgan? 
A) ega,  to’ldiruvchi,  hol,  kesim               
B) ega,  hol,  to’ldiruvchi,  hol,  kesim 
C) ega,  aniqlovchi,  to’ldiruvchi,  kesim   
D) ega,  aniqlovchi,  to’ldiruvchi,  hol,  kesim. 
45. Qaysi hukm to’g’ri? 
A) Ega gapning asosini tashkil qiluvchi 
markazdir. 
B) Ega kesimga ergashib,  kesimda ifodalangan 
ish-harakatning bajaruvchisini ko’rsatadi. 
C) Ega tasdiq-inkor,  zamon,  shaxs-son 
ma’nolarini ifodalaydi. 
D) To’g’ri javob berilmagan. 
46. U gap markazi bo’lib,  tasdiq-inkor,  
zamon,  mayl,  shaxs-son ma’nolarini ifodalab 
keladi,  hukmni ifodalaydi va gapning boshqa 
bo’laklarini o’z atrofida birlashtiradi. Ushbu 
ta’rif qaysi gap bo’lagiga mansub? 
A) ega    B) kesim    C) to’ldiruvchi    D) hol 
47. Kesim qaysi so’roqlarga javob bo’ladi? 
1. nima qildi?  2. nechanchi?   
 3. nima qilyapti?   4. qanday? 

---

 
 
A) 1, 3     B) 1, 2, 3       C) 1, 5      D) 1, 2, 3, 4 
48. Kesim qaysi so’z turkumi bilan 
ifodalanishiga ko’ra qanday turlarga 
bo’linadi? 
A) sodda kesim,  murakkab kesim             
B) fe’l kesim,  ot kesim 
C) mustaqil kesim,  nomustaqil kesim   
D) murakkab ot kesim,  murakkab fe’l kesim 
49. Qaysi gapda ot  kesim qo’llangan? 
A) It hurar – karvon o’tar.            
B) Po’lat xatni kecha yuborgan. 
C) Yo’qoling,  siz bilan adi-badi aytishga 
vaqtim yo’q. 
D) Mo’tabar eshikni sekin yopib chiqib ketdi. 
50. Qaysi hukm noto’g’ri? 
A) Kesim gapning asosini tashkil qiluvchi 
markazdir. 
B) Ega kesimga ergashib,  kesimda ifodalangan 
ish-harakatning bajaruvchisini ko’rsatadi. 
C) To’ldiruvchi,  aniqlovchi,  hol bo’laklari ega 
va kesimga ergashib kelib,  ularni to’ldiradi,  
aniqlaydi yoki izohlaydi.    
D) Yuqoridagi barcha hukm to’g’ri.