G‘o‘za kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari Reja

Meloydoginozning geografik tarqalishi. G‘o‘zada meloydoginoz AQSH, Janubiy va Markaziy Amerika, Afrika, Osiyo, Avstraliya va Yevropada aniqlangan; MDH mamlakatlaridan Armaniston, Ozarbayjon, Gruziyada; Markaziy Osiyoda Tojikiston, Turkmaniston (Ashxabod, Mari, Tashauz, Lebap viloyatlari)da; O‘zbekistonda Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Surxondaryo viloyatida keng tarqalgan. Dunyoning mo‘ta’dil iqlimli deyarli barcha mamlakatlarida (Yevropa, Rossiya, Osiyo) issiqxona tuproqlarida uchraydi, bodring, pomidor va boshqa ekinlarni kuchli zararlaydi (Kiryanova, Krall, 1971; Healt va b.q., 1981). Gall nematodalari 1935-1968 yillarda Andijon, Buxoro, Namangan, Samarqand, Surxondaryo, Farg‘ona, Qashqadaryo va Xorazm viloyatlari hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasida g‘o‘za va boshqa qishloq xo‘jalik o‘simliklarida uchrashi aniqlangan, ammo Surxondaryo viloyatidan boshqa joylarda keltiradigan zarari katta emasligi va tadqiqotlar yetarli olib borilmaganligi qayd etilgan. Surxondaryo viloyatida meloydoginoz Surxondaryo havzasi bo‘yicha kumoq tuproqlarda juda keng (ba’zi dalalarda g‘o‘za 90-100 foiz zararlanadi), yengil loy tuproqlarda kam tarqalgan, og‘ir loy tuproqlarda va o‘tloq-botqoq tuproqlarda topilmagan. SHo‘rchi, Termiz, Qumko‘rg‘on, Muzrobod, Angor, Jarqo‘rg‘on va Denov tumanlarida eqiladigan navlar (108-F, 6002-S, 6029-S, 6030-S, 6035-S, 8763-I, Termiz-7, Termiz-8, Termiz-9, 5904-I) kuchli zararlangan hollarda, hosildorlik gektaridan 5-17 sentnergacha pasayib ketgan (Mavlyanov, 1976, 1993; Xurramov, 2000).