Gorizantal, vertikal va burchak ostida otilgan jismning harakatini o’rganish. Ishning maqsadi

To’rtinchi topshiriq. Gorizantal otilgan sharning uchish uzoqligini aniqlash.

1. 
   Stol oxiriga shtativ o’rnatib unga balandroq qilib gorizantal holda to’pponchaga mahkamlang.
   
2. 
   O’lchov tasmasi yordamida to’pponchaning yuzasidan balandligini o’lchang.
   
3. 
   Sharning avval topilgan boshlang’ich tezligi va to’pponcha balandligidan foydalanib quyidagi formulalar asosida sharning uchish uzoqligini hisoblab toping.
   

va , shunga ko’ra

4. 
   Shar bilan o’qlangan to’pponchani otib shar tushgan joygacha bo’lgan masofani o’lchang va uni hisoblab topilgan masofa bilan solishtiring.
   

Eslatma: Bu yerda 4-5 sm farq bo’lishiga erishish uchun to’pponchaning gorizantal holda o’rnatilganligi burchak o’lchagich asbobi transporter yoki shyton bilan tekshirilishi lozim.


Beshinchi topshiriq. Yuqoriga tik otishda sharning ko’tarilish balandligini aniqlash.
1. Sharning boshlang’ich tezligini bilgan holda uning ko’tarilish balandligini nazariy yo’l bilan quyidagi formula yordamida hisoblang.

2. To’pponchani vertikal otish uchun o’rnating va bir necha marta otib sharning ko’tarilish balandligini aniqlang.
3. Tajribada topilgan natijani nazariy hisoblangan natija bilan taqqoslang.
Eslatma: Odatda farq 1,2 dan oshmaydi.
Ogohlantirish. O’quvchi bayon qilingan 5 ta ishni ikki soatda bajarib ulgurmasligi mumkin. Ulgurmagan qism darsdan tashqari vaqtdagi mashqlarda mustaqil bajariladi.


Sinov savollari

1. 
   Burcak ostida otilgan jism tezligi va uchish uzoqligi qanday aniqlanadi?
   
2. 
   Burchak ostida otilgan jismning uchish uzoqligi nimalarga bog’liq bo’ladi?
   
3. 
   Vertikal otilgan jismning boshlang’ich tezligi va kotarilish balandligi qanday topiladi?
   
4. 
   Erkin tushish tezlanishining fizik ma’nosini ayting?
   
5. 
   Erkin tushish tezlanishi nimalarga bog’liq bo’ladi?
   
6. 
   Ishni bajarish tartibini tushuntiring.
   
7. 
   Bajarilgan ishga xulosa qiling.