Gomeopatik dori turlari texnologiyasi

Gomeopatik surtmalar, moylar va opodeldoklar texnologiyasi 
Gomeopatiyada granula,trituratsiya,tomchilardan tashqari kamroq bo’lsa ham 
yumshoq dori turlaridan surtmalar,yog’lar,liniment,opodeldok va shamchalar 
ishlatiladi.
Gomeopatiya surtma dori turi sirtga ishlatiladigan yumshoq dori bo’lib, dorivor 
modda va asosdan iboratdir. Dispersologik tasnifi asosida ular shaklsiz dispersion 
muxit qovushoq-elimshak bo’ladi. Surtma dorilar juda qadimiy dori turi 
bo’lishiga qaramay zamonaviy tibbiyotda va ayniqsa gomeopatiya davolash 
usulida alohida va katta ahamiyatga ega.
Gomeopatiyaning asosiy maqsadi dori turlarining ichga granula, poroshoklar 
shaklida ichib, kasalni organizm ichidan, ya‘ni tubdan yo’qotish, shu 
organizmning o’zining ximoya kuchlarini oshirish va tanadan umuman faqat 
kasalni yo’q qilish bo’lmay, balki uni belgilarini ham yo’qotishdir. Lekin biz 
bilamizki,bemorlar miazmalari bo’yicha 3-toifaga bo’linadi: psora, sikoz va 
sifilina. Demak psora miazmali kasallarda ichki a‘zolardan tashqari ko’pincha 
yara-chaqalar chipqon, allergiya, xusn buzar, bo’g’imlarning og’rishi, dermatitlar 
bo’ladi. SHuning uchun gomeopatiya vositalaridan yog’lar, liniment, 
surtmalar,spirtlar,opodeldoklar ishlatiladi.
Surtma dorilarni qo’llanishi keng bo’lib ularni quyidagi guruxlarga bo’lish 
mumkin: avvalo ular asosan dermatologik surtmalar va terining jaroxatlanganida, 
kasalliklarida ishlatiladi, tanaga so’rilib chuqur ta‘sir ko’rsatishi mumkin va 
yuzaki ta‘sirli surtmalar ham bo’ladi. Surtma dorilar asosdan va dorivor 
moddadan iborat. Asoslar surtmani 80%dan yuqorisini tashkil qiladi, shuning 
uchun asoslarning ahamiyati juda katta. Birinchidan ular surtmani og’irligini, dori 
moddalarning konsentratsiyasini qattiq-yumshoqligini va ayniqsa dori moddani 
so’rilish darajasini belgilaydi. Demak, asos bu surtmani faol qismi ekan va u 
dorining terapevtik ta‘sirini barobar dorivor modda bilan ta‘minlaydi.
Gomeopatiya farmakopeyasida surtma dori turini tayyorlashda vazelin va lanolin 
olinsin deyilgan. Lekin, bu farmakopeya chiqqaniga necha yillar bo’lib, xozirgi 
zamonaviy asoslar topilgan va asoslar assortimenti ko’paygan. Bor asoslarni 
guruhlarga bo’linsa, unda gidrofob,gidrofil va difil asoslar bor /suvga nisbatan: 
yog’li asoslar, yog’ga yaqinlari, uglevodorodlar va silikonlar/. Gidrofil 
asoslardan: sellyuloza xosilalari MS, KMS, Na-KMS, bentonitlar,fitosterin va 
kollagenlar, jelatin-glitserinli asoslar, uchinchi guruhlardan-emulsion asoslar-
emulsiya tipidagi asoslar tarkibida SFM emulgatorlar bo’ladi /T-2, pentol, 
sorbitan oleat, PGS va b. /Hozirgi talablarga binoan keltirilgan asoslardan eng 
to’g’ri keladiganini, ya‘ni DMning xususiyatiga, surtmani qo’llanishiga ko’ra 
tanlab olinadi.

125