Glossariy mavzu: Markaziy bank va uning funksiyalari “Arzon pullar” siyosati

Glossariy

mavzu: Markaziy bank va uning funksiyalari
“Arzon pullar” siyosati – kreditlarning bahosini pasaytirish yo’li bilan muomaladagi pul massasini oshirishga qaratilgan siyosat. Dastlab, J.M.Keyns tomonidan asoslab berilgan.

Banknota – Markaziy bank tomonidan muomalaga chiqarilgan naqd pul bo’lib, uning aktivlari bilan ta’minlanadi.

Banknotlar muomalasi (banknote circulation)- Markaziy banklar tomonidan chiqarilgan muomala va to’lov vositasi sifatidagi bank biletlarining muomalada bo’lishi

Majburiy zaxira siyosati – Markaziy bank tomonidan tijorat banklari jalb qilgan resurslarning bir qismini majburiy tartibda olib qoyilishidir.

Monetar siyosat (monetary policy) - pullarga bo’lgan talab va pullar taklifini tartibga solish va nazorat qilishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui

Markaziy bank (tsentralniy bank; central bank, lender of last resort) — Markaziy kredit muassasasi bulib, banknotlar chikarish, pul muomalasini, kredit va valyuta kursini boshkarish, rasmiy oltin-valyuta zaxirasini saklash xukukiga ega. U «banklar banki», davlat byudjetiga xizmat kursatilishida xukumat vakyli (agenti) xisoblanadi. Rivojlangan mamlakatlarda markaziy bank pul-kredit siesatini amalga oshiruvchi institutSenoraj – naqd pullarni emissiya kilishdan olinadigan daromad.

Oltin valyuta zaxirasi (zolotovalyutnie rezervi, gold reserves) — Markaziy bank va mamlakat moliya organlarining xamda xalkaro valyuta-kredit tashkilotlarining xorij valyutasi va oltin zaxiralari.

Ochiq bozordagi siyosati – bu davlatning obligatsiyalari, xazina veksellari va boshqa qimmatli qog’ozlarini yuridik va jismoniy shaxslarga sotishi va sotib olishi bilan bog’liq operatsiyalaridir.

Pulning xarid kobiliyati (purchasingcapacity of money) - pulning xarid qobiliyati; pul birligining ma’lum tovarlar soniga ayirboshlash qobiliyati

Pul emissiyasi — davlat tomonidan muomalaga kushimcha mikdorda pul belgilarining chikarilishi

Pul-kredit siesati (denejno-kreditnaya po¬litika, monetary policy) — pul muomalasini, kredit munosabatlarini mustaxkamlash maksadida olib borilgan siesat. Bu orkali iktisodietning rivoxlanishi va inflyatsiyaning oldini olish mumkin. P-k. s. pul massasining orti-shini cheklash eki tuxtatib turish, pulga talabni kiskartirish orkali amalga oshiriladi

G’azna bileti - davlat (g’azna) bileti, davlat tomonidan chiqarilgan qog’oz pullar.

Qayta moliyalash siyosati – Markaziy bank tomonidan tijorat banklari va hukumatni kreditlash siyosati.

Qayta moliyalash stavkasi – Markaziy bank tomonidan berilgan kreditlarning foiz stavkasi.