Глоссарий

9.2.3.Ўзи кўтарилувчи кажавалар (люлька). Баландлиги 16 қаватдан ортиқ
бинолар қуриш ҳамда улардан фойдаланиш даврида чоклар ва ёриқларни зичлаш ва ямаш, дераза ва деворларни тозалаш, бўяш ва шунга ўхшаш ишларни бажаришда ўзи кутарилувчи, канатларга осилган, қўл кучи ёки реверсив чиғирлардан 2 ҳаракатланадиган, ўшлаб қолувчи 1 ва электржиҳоз 3, атрофи иҳоталанган майдончадан иборат кўтаргич 4 қўлланади (9.8-расм). Юк кўтарувчи канатлар синхрон ишлайдиган битта ёки иккита барабанга ўралади. Барабанлар бино томига маҳкамланган ричагларга ўрнатилган блоклар ёрдамида кажаваларни кўтарадиБу кажаваларнинг узунлиги 3,5 м гача бўлиб, бино олд томони буйлаб янги иш жойига ғилдиракларда осон ҳаракатланиб боради.

9.8-расм. Ўзи кўтарилувчи кажавалар.

Жуда баланд биноларга қўзғалувчан кўтаргичлар (9.9- расм) ўрнатилади. Уларнинг таянч рамаларига стрела 1, юк ва стрелани кўтарувчи чиғирлар ўрнатилган бўлади, стрелага эса кажава 2 осилган, у иккита ишчини кўтаришга ва унда ишлашга мўлжалланган. Чиғирларни қўзғатилиши рельс ёки пневмоғилдиракли силжитиш механизмлари ёрдамида текис том бўйлаб юргизилади. Бинонинг олд қисмидаги ишларни бажаришда кажавани фасадга яқинлаштириш ва узоқлаштириш учун стреланинг ҳолати ўзгартирилади. Чиғирлар кажаваларга ўрнатилган пульт орқали бошқарилади.

9.9-расм. Қўзғалувчан кўтаргич.

9.2.4. Сўрилар маълум баландликда ўрнатилган ёки вертикал ҳаракатланувчи майдонча бўлиб жамоат, саноат ва бошқа биноларнинг ички хоналарида асосан пардозлаш ва монтаж ишларини бажарганда қўлланилади. Улар йиғма-ажратиладиган ёки ажратилмайдиган конструкция сифатида ишлаб чиқарилади. Улар қўзғалмас ва суриладиган, стационар ва кўчма (ўзи юрар ўзи юрмас) бўлади. Кўчма ўзи кўтариладиган сурилар (9.10-расм) таянч рама 1, унга ўрнатилган гидроузатма 2 (электрдвигатель, гидронасос, мойли бак ва ш.у.), ричагли қурилма 4 ва ишчи майдонча 6 дан иборат. Майдончани 8 м баландликка кўтариш ва тушириш телескопик гидроцилиндр 5 ёрдамида амалга оширилади. Сурилар устиворлигини винтли таянчлар 3 таъминлайди. Юк кўтарувчанлиги 300 кг.
9.10-расм. Кўчма ўзи юрар
сурилар.