Глоссарий atamalar Izoh O’zbek tilida Ingliz tilida Rus tilida

2-mavzu. Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: Sharq ва G‘arb falsafasi 
Avesto 
Avesta 
Авеста 
e.o. VII asrda yaratilgan bo’lib, Avesto 
so’zi «Upasta», ya’ni qonun-qoidalar, 
me’yoriy asoslar ma’nosini anglatadi. 
Avesto asarida ifodalangan monoteistik 
diniy-falsafiy 
kategoriyalar 
va 
tushunchalar, dunyoni diniy talqin etish 
usullari keyingi davrlarda insoniyat 
hayotiga kirib kelgan va takomillashgan 
konfessiyalarda mustahkam o’rin olib 
keladi. 
Kubrоviya
Kubrоviya
Кубравия 
Kubraviya 
tariqatining 
asoschisi 
Najmiddin 
Kubrodir. 
Kubraviya 
tariqatining mohiyati o‘nta usulda 
mujassamlashgan. Bular — tangriga o‘z 

---

xohishi bilan yuzlashish, zuhd fi dunyo 
— har qanday lazzatdan o‘zini tiyish, 
tavakkul — Ollohga e’tiqodi pokligi 
uchun barcha narsalardan voz kechish, 
qanoat, uzlat — xilvatni ixtiyor qilish, 
mulozamat az-zikr — uzluksiz zikr, 
tavajjuh — Haqqa muhabbat qo‘yish, 
sabr — nafs balosidan ozod bo‘lish, 
muroqaba — tafakkurga g‘arq bo‘lish, 
rizo — tangri xushnudligini qozonishdan 
iborat. 
Yassaviya
Yassaviya
Яссавия
 
Yassaviya tariqatining asoschisi Xoja 
Ahmad Yassaviydir. Unda ilohiy ishq, 
Haq vasliga etishish, uning ishqida 
parvona bo‘lish, undan boshqa narsaga 
ko‘ngil 
qo‘ymaslik 
haqida 
fikr 
yuritilgan. Yassaviy riyozat, chilla, 
zikrga 
alohida 
ahamiyat 
berib, 
hayotining aksariyatini chillaxonada 
o‘tkazgan. 
Naqshbandiya
Naqshbandiya
Нақшбандия 
Bahouddin Naqshband naqshbandiya 
tariqatining asoschisidir. Bu ta’limotning 
mohiyati «Dil — ba yoru dast — ba kor» 
shiorida yaqqol ifodasini topgan. Inson 
Olloh inoyati natijasi bo‘lib, bu dunyoni 
unutib qo‘ymasligi lozim, uning qalbi 
doimo Ollohda, qo‘li esa mehnatda 
bo‘lmog‘i lozim. U tasavvufning barcha 
tariqatlari singari shariat, tariqat, 
ma’rifat va haqiqat maqomlarini e’tirof 
etadi