Глоссарий atamalar Izoh O’zbek tilida Ingliz tilida Rus tilida

 
 
Temperament tipi
- insonlarning muayyan guruhlarini tavsiflovchi psixik 
xususiyatlarning yig’indisi (majmuasi). 
Xolerik
- kuchli, qo’zg’alishi ustun bo’lgan nomutanosib, o’ta harakatchan tip.
S
angvinik
– asab tizimining kuchli, mutanosib, harakatchan tipi. 
Flegmatik
– kuchli, mutanosib, harakatsiz tip. 
Melanxolik -
kuchsiz, nomutanosib va rigid tip. 
Xarakter - 
shaxs xulqining tipik usullar bilan bog’liq faoliyat muomala va munosabatda 
namoyon bo’luvchi, mujassamlanuvchi uning barqaror xususiyatlari majmuasi. 
 
Xarakterning irodaviy qirralari
– hulq-atvor va faoliyatni ongli, tushunchaviy-vositali 
boshqarishning barqaror individual-tipologik xususiyatlari. 
 
Xarakterning emotsional qirralari
– xarakatning bevosita, o’z-o’zidan
boshqarilishning barqaror individual-tipologik xususiyatlari. 
 
Xarakterning intellektual qirralari
– aqliy qobiliyatlarning barqaror individual–
tipologik xususiyatlari.
Qobiliyatlar 
– shaxsning ma’lum faoliyatdagi muvaffaqiyatlarini va osonlik bilan biron 
faoliyatni egallay olishini ta’minlaydigan yakka psixologik xususiyatlaridir 
Layoqat
– asab tizimining ba’zi genetik determinlashgan anatom - fiziologik xususiyati 
bo’lib, bu kishida qobiliyatlar tarkib topishi va rivojlanishning dastlabki yakka tug’ma 
tabiiy zaminidir. 
Talant
- shaxsning maьlum faoliyatida ifodalanadigan qobiliyatlarning yuqori darajasi. 

---

Geniallik 
- shaxsning eng yuksak darajadagi ijodi bilan o’zini namoyon qilish hodisasi. 
Frenologiya
- odamda u yoki bu xildagi qobiliyatlarning rivojlanganligini bosh suyagining 
tuzilishiga qarab aniqlash mumkin degan nazariya bo’lib, bu nazariya avstriyalik vrach F.Gall 
tomonidan tavsiya etilgan.