Globallashuv jarayonida ta’lim tizimi. Amonova Aziza Saydulloyevna ndpi boshlang’ich ta’lim fakulteti

GLOBALLASHUV JARAYONIDA TA’LIM TIZIMI.
Amonova Aziza Saydulloyevna
NDPI boshlang’ich ta’lim fakulteti
2-bosqich talabasi
Ilmiy rahbar: Qobulova Nodira Bahodirovna
NDPI Maktabgacha va boshlang’ich ta’lim
fakulteti f.f.d.

Annotatsiya: Ushbu maqolada globallashuv jarayonida zamonaviy ta’lim sifatini oshirish va ta’lim tizimini isloh qilish masalalari aytib o’tilgan.
Kalit so’zlar: avtomatlashtirilgan tizim, axborotlashtirish, kredit-modul, konsepsiya, raqobatbardoshlik, telekommunikatsiya, kompetensiya.
Ta’limning globallashuv deganda bir-biriga kirib boradigan, o’zaro bog’liq bo’lgan keng ko’lamli tuzilmalar va jarayonlar tushuniladi. Boshqacha qilib aytganda, ular bir butunlikni yaratadilar, unda har qanday hodisa boshqa qismlarda sodir bo’layotgan voqealarga ta’sir qiladi. Ta’limning globallashuvi 90-yillarning oxirlarida boshlangan. Misol uchun: Axborotlashtirish ta’sirida inson faoliyatining ko’plab sohalarida tub o’zgarishlar ro’y bermoqda. Bu nafaqat ta’lim, balki fanda ham o’z natijasini ko’rsatmoqda. Bo’layotgan o’zgarishlarning barchasi keng ko’lamli bo’lib, jamiyatning eng chuqur qatlamlarini qamrab oladi. Bundan tashqari, bir-biriga bog’langan bir misolni ko’rib chiqaylik: iqtisodiy faoliyat bilan shug’ullanadigan korxona mavjud. Raqobatbardoshlikni yo’qotmaslik va o’z mavqeini yaxshilash maqsadida kadrlar tayyorlashni olib boradi. Qisman, u ixtisoslashtirilgan o’quv markazida, shuningdek, avtomatlashtirilgan tizim yordamida (uy vazifasini tekshiradi) amalga oshiriladi.
Yana bir misol keltiraylik, qishloq maktabida iqtidorli o’quvchi tahsil olmoqda, uni materialning taqdimot sifati qoniqtirmaydi, agar u o’zini yetarlicha tashkil qilsa, u o’z ta’limini mustaqil ravshda olishi mumkin. Ko’p sonli videolar, qo’llanmalar va hatto o’quv muhitlari mavjud bo’lib, ular tom ma’noda amalda yangi bilimlarga olib keladi. Hozir o’rganishni istagan har bir kishi buning uchun zarur bo’lgan hamma narsaga ega. Tom ma’noda qo’l cho’zish va imkoniyatdan foydalanish kerak. Shu bilan birga, axborotlashtirishsiz ta’limning globallashuvi qiyin, hatto imkonsiz vazifa bo’lib ko’rinadi.
Hozirgi vaqtda ta’lim globallashuvining qaysi omillari muhim rol o’ynamoqda? Bu savolga javob berib, to’rtta asosiy fikrni ajratib ko’rsatish kerak:

• 
  Zamonaviy telekommunikatsiya va axborot texnologiyalari bilan jihozlash.Ular ta’lim jarayonining samaradorligini sezilarli darajada oshirish uchun bir vosita hisoblanadi.
  
• 
  Talaba va o’qituvchi faoliyatini qo’llab – quvvatlash uchun zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va ma’lumotlar bazalaridan foydalanish.
  
• 
  Masofaviy ta’limning rivojlanishi va tarqalishini oshirish.
  
• 
  Jarayonning barcha bosqichlarida o’qitish mazmunini tubdan o’zgartirishdan keyin qayta ko’rib chiqish.
  

Zamonaviy ta’limning globallashuvi ham xalqaro miqyosda oliy ma’lumotli kadrlar va malakali kadrlar harakatchanligini oshirishga xizmat qilmoqda. Rossiyada bu jarayon keng tarqalgan bo’lib “miya ketishi” sifatida tanilgan. U kimga o’xshaydi? Bir odam bor, u o’rganyapti. U yaxshi natijalarni ko’rsatadi, oliy ma’lumot darajasini oladi (yoki hatto buning uchun chet elga ketadi), keyin esa ko’p pul sarflab, boshqa shtatga ishlashga o’tadi.
Hozirgi paytda ta’lim tizimiga juda ko’p islohotlar kiritilyapti. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 8- oktabrdagi Farmoni bilan tasdiqlangan “O’zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi” ga ko’ra, OTM larning 85%i 2030- yilgacha bosqichma-bosqich kredit-modul tizimiga o’tishi rejalashtirilgan. Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2020-yil 30-iyundagi qarori bilan 2020/2021- o’quv yilidan boshlab mamlakatimizdagi 35 ta OTM kredit-modul tizimiga o’tishi belgilandi. Va amalga oshirildi.