Globallashuv asoslari

ma‟no-mazmuni  haqida  bosh  qotirishni  oshiqcha  ish  deb  biladigan,  Alloh  va  bashariyat 
oldidagi  o„z  burchini  eslashni  ham  istamaydigan,  faqat  nafs  qayg„usi  va  o„tkinchi  hoyu 
havasga  berilib  kun  kechiradigan  odamlarning  befarq  va  loqaydligi  tufayli bunday  yovuz 

---

kuchlar  o‗z  makru  hiylalarini  bemalol  amalga  oshirishga  muvaffaq  bo‗ladilar.  CHunki  bunday 
kimsalar  ko‗pincha  o‗zlari  sezmagan  holda  yovuzlik  kuchlariga  xizmat  qiluvchi  dahshatli 
qurolga  aylanib  qoladilar.  SHu  sababli  Prezidentning  yangi  kitobida befarqlik  va  loqaydlik asl 
insoniylikka zid turuvchi qusur sifatida qattiq qoralanadi. 
Aytilganlarga  eng  yorqin  misol  sifatida  bugungi  kunda  butun  dunyodagi  fikrlovchi 
insonlarni  borgan  sari  qattiqroq  tashvishga  solayotgan “ommaviy  madaniyat” hodisasining 
kelib  chiqishiga  e‘tibor  qarataylik.  Bu  hodisa  bugun  butun  dunyoga  ko‗proq  Yevropa  va 
SHimoliy  Amerikaning rivojlangan  mamlakatlaridan  tarqalayotganini  hisobga  olib,  ushbu 
mintaqalardagi  hozirgi  ma‘naviy-axloqiy muhitning shakllanish tarixiga qisqa (eng umumiy bir 
tarzda) to‗xtab o‗tish kerak bo‗ladi. 
Ma‘lumki,  shu  kungacha  jahon  ilmida  ―ma‘naviyat‖  hodisasi  yaxlit  tushuncha 
sifatida izchil ilmiy tahlilga tortilmadi. Bu sohaga oid mavjud izlanishlar boshqacha tushunchalar 
va  tizimlar  doirasida  kechdi. Xususan,  Yevropada  inson  ma‘naviyatiga  oid  bahslar  falsafa  va 
uning  tarkibiy  qismi  hisoblangan axloqshunoslik  ilmi doirasida  rivojlandi. Inson  axloqi  aslida 
zohiriy, aniqrog‗i, ikkilamchi hodisa bo‗lib, shaxs ma‘naviyatining insonlar aro munosabatlarda 
namoyon  bo‗lishidir.  Uning  botinida  ma‘naviy  omillar  yotgani  tufayli  faylasuflar  asosan 
axloqning botiniy omillariga e‘tibor qaratganlar. Agar bu sohadagi Yevropa an‘anasini umumiy 
bir  tarzda  ko‗zdan  kechiradigan  bo‗lsak,  axloqshunoslik  ilmi    ko‗proq insonning  iroda