Global insurance group

"GLOBAL INSURANCE GROUP" mas'uliyati cheklangan jamiyati moliyaviy natijalari (2015-2016 yillar, ming so’mda) ¹

Кўрсаткичлар номи	Сатр раками	2015 йил			2016 йил
		даромад	харажат	даромад		харажат
Махсулот (тов., иш, хизмат)ни сотишдан соф тушум	10
Сотилган махсулот (тов., иш ва хизмат) таннархи	20
Махсулот (тов., иш ва хизмат)ни сотиш ялпи фойдаси (зарари) (сатр.010-020)	30
Давр харажатлари, жами (сатр.050+060+070+080), шужумладан:	40		24783686.85			37319850.77
Сотиш харажатлари	50
Маъмурий харажатлар	60		4829287.59			12593855.31
Бошка операцион харажатлар	70		19952513.13			24725995.46
Асосий фаолиятнинг бошка даромадлари	90	50792614.19		61285333.11
Асосий фаолиятнинг фойдаси (зарари) (сатр. 030-040+090)	100	26008927.34		23965482.34
Молиявий фаолиятнинг даромадлари, жами(сатр. 120+130+140+150+160), шу жумладан:	110	43368096.84		51703003.90
Дивидент шаклидаги даромадлар	120	32779551.92
Фоизлар шаклидаги даромадлар	130	718631.05		2566208.88
Узоқ муддатли ижарадан даромадлар	140	232316.21		229225.83
Валюта курси фаркидан даромадлар	150	9637597.66		16858573.45
Молиявий фаолият буйича харажатлар (сатр. 180+190+200+210), шу жумладан:	170		5251680.91			7105918.88
Фоизлар шаклидаги харажатлар	180		2606438.36			2477031.96
Валюта курси фаркидан зарарлар	200		2645242.55			4628886.91
Умумхужалик фаолиятнинг фойдаси (зарари)	220	64125343.27		68562567.36
Даромад (фойда) солигини тулагунга кадар фойда (зарар)	240	64125343.27		68562567.36
Даромад солиғи	250		3120655.37			2711155.35
Ҳисобот даврининг соф фойдаси (зарари)	270	58746677.02		63147218.71

Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar 5251680.91 so‘mni tashkil etgani holda foizlar shaklidagi xarajatlar 2606438.36 so‘mni, valyuta kursi farqidan zararlar 2645242.55 so‘mni tashkil qilgan.

Aksiyadorlik jamiyatining asosiy faoliyatning foydasi 2015 yilda 26008927.34 so‘mga teng bo‘lgan, 2016 yilga kelib bu ko‘rsatkich 23965482.34 so‘mga kamaygan.

Moliyaviy faoliyatning daromadlari 2016 yilda jami 51703003.90 so‘m bo‘lib,divident shaklidagi daromadlar bo‘lmagan, foizlar shaklidagi daromadlar 2566208.88 so‘mni, uzoq muddatli ijaradan daromadlar 229225.83 so‘mni vavalyuta kursi farqidan daromadlar 16858573.45 so‘mni tashkil etgan.

Aksiyadorlik jamiyatining 2016 yilga xarajatlarini tahlil qilsak, 2016 yilda davr xarajatlari 37319850.77 so‘mga, ma’muriy xarajatlar 12593855.31so‘mga, boshqa operatsion xarajatlar 24725995.46 so‘mga teng bo‘lgan.

Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar 7105918.88 so‘mni tashkil etgani holda foizlar shaklidagi xarajatlar 2477031.96 so‘mni, valyuta kursi farqidan zararlar 4628886.91so‘mni tashkil qilgan.

Aksiyadorlik jamiyatining 2015 yilga umumxo’jalik faoliyatning foydasi 64125343.27 so‘mni tashkil etgan holda 2016 yilda bu ko‘rsatkich 68562567.36 so‘mga oshgan.

Daromad (foyda) solig’ini to‘lagunga qadar foyda 2015 yilda 64125343.27 so‘mga teng bo‘lgan bo‘lsa, 2016 yilda 68562567.36 so‘mga oshgan. Aksiyadorlik jamiyati 2015 yilda 3120655.37 so‘m, 2016 yilda esa 2711155.35 so‘m daromad solig‘i to‘lagan. Hisobot davrining sof foydasi 2015 yilda 58746677.02 so‘mga, 2016 yilda 63147218.71 so‘mga teng bo‘lgan. To‘langan soliq miqdorini kamayishiga sabab soliq imtiyozlarning berilishidir.

2-жадвал

“GLOBAL INSURANCE GROUP" mas'uliyati cheklangan jamiyati buxgalteriya balansi holati² (2016 yil)

№	Ko’rsatkichlar	Hisobotdavriningboshida	Hisobotdavriningohirida
1	Aktivlar:
	-uzoqmuddatliaktivlar	1957593558.00	2306328731.33
	- joriyaktivlar	941276286.00	1143835454.53
	Jami aktivlar	2898869844.00	3450164185.86
2	Passivlar
	-o’zmablag’larimanbalari	2403694232.00	2984342641.02
	-majburiyatlari	495175612.00	465821544.84
	Jami passivlari	2898869844.00	3450164185.86

"GLOBAL INSURANCE GROUP”mas’uliyati cheklangan jamiyatining 2016 yilgi buxgalteriya balansi holatini tahlil qilsak, jamiyatning jami aktivlari hisobot davrining boshida ya’ni 2015 yilda 2898869844.00 so‘mni, 2016 yilda 3450164185.86 so‘mni tashkil etgan.Bundan uzoq muddatli aktivlar 2015 yilda 1957593558.00 so‘m, 2016 yilda esa 2306328731.33so‘mga teng bo‘lgan. Joriyaktivlar 2015 yilda 941276286.00 so‘mga va 2016 yilda 1143835454.53 so‘mga teng. Jami passivlari 2015 yilda 2898869844.00 so‘mga va 2016 yilda 3450164185.86 so‘mga teng bo‘ldi. Jumladan o‘z mablag‘lari manbalari 2015 yilda 2403694232.00 so‘m bo‘lib, 2016 yil 2984342641.02 so‘mga oshgan, majburiyatlari esa 2015 yilda 495175612.00 so‘mga teng bo‘lib, 2016 yilda 465821544.84ga kamaygan. Bu ijobiy holatdir.

4-mavzu. Amaliyotobyektiningistiqboldagirivojlanishyo’nalishlarinio’rganish
Mulkiy islohotlar «O‘zbek modeli»ning iqtisodiy siyosatida ustuvor mavqeni egallaydi. Avvalo, Bosh Qomusimizda: «Bozor munosabatlarini rivojlantirishga qaratilgan O‘zbekiston iqtisodiyotining negizini xilma-xil shakllardagi mulk tashkil etadi. Davlat iste’molchilarning huquqi ustunligini hisobga olib, iqtisodiy faoliyat, tadbirkorlik va mehnat qilish erkinligini, barcha mulk shakllarining teng huquqliligini va huquqiy jihatdan bab-baravar muhofaza etilishini kafolatlaydi.

Mustaqil O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida ifodalangan ushbu holat, tub tarkibiy islohotlarning bosqichma-bosqich va izchil amalga oshirilishi natijasida ishbilarmonlik muhiti ta’minlanishiga mustahkam poydevor bo‘ldi. Ya’ni: birinchidan, mustaqillik ostonasida va uning dastlabki oylarida qabul qilingan qator me’yoriy hujjatlar ning ahamiyati yanada ortib, xususiy tadbirkorlik, biznes hamda ishbilarmonlik muhiti uchun huquqiy asos barpo etildi; ikkinchidan, sotishda – monopol, xarid qilishda – monopson mavqe bilan tavsiflanuvchi mustabid mafkuraviy tuzum merosi va oqibatlari bo‘lgan davlat mulki yakka hokimligi asoratlariga barham berishning puxta institutsional mexanizmini ishlab chiqishga kirishildi. Bunda, avvalo, davlat tasarrufidan chiqarilayotgan va xususiylashtirilayotgan mulk haqiqiy mulkdorlarga berilishi hisobga olindi. Shuningdek, iqtisodiy munosabatlarni tubdan yangilangan ko‘pukladlilikka o‘zgartirish uchun rag‘batlantiruvchi kuchga ega bo‘lgan real ishbilar-monlik muhitini shakllantirishga ustuvor e’tibor qaratildi.

Jumladan, so‘nggi ikki yilda mulkiy islohotlarning izchil va bosqichma-bosqich tashkil etilganini quyidagi me’yoriy hujjatlarda ham kuzatsa bo‘ladi. Xususiylashtirishda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarining ustuvor ahamiyati Prezidentning navbatdagi qarorida o‘z aksini topdi. Ya’ni, mazkur sohaga mo‘ljallangan Davlat mulki ob’ektlarining yalpi inventarizatsiyasi natijalari bo‘yicha foydalanilmayotgan bino va inshootlar, qurilishi tugallanmagan xususiylashtiriladigan davlat aktivlarining to‘rt toifadagi quyidagi ro‘yxati: 1) foydalanilmayotgan va qurilishi tugallanmagan, buzib tashlanadigan ob’ektlar; 2) foydalanilmayotgan va kim oshdi savdosida sotiladigan ob’ektlar; 3) investitsiya majburiyatlarini qabul qilish va yangi ish o‘rinlarini yaratish sharti bilan tanlov asosida «nolь» xarid qiymati bo‘yicha sotilishi lozim bo‘lgan foydalanilmayotgan, shu jumladan, qurilishi tugallanmagan ob’ektlar; 4) tadbirkorlik sub’ektlariga yangi ishlab chiqarishlar, xizmat ko‘rsatish va servis sohasi ob’ektlarini barpo etish uchun kichik sanoat zonasi tashkil etilishi mo‘ljallangan, keyinchalik o‘lchovi o‘rtacha 0,2-0,3 ga.dan ajratib beriladigan er uchastkalari belgilab berildi.

Qarorda qator davlat boshqaruvi idoralarining rahbarlariga ularning balansida bo‘lgan bino va inshootlar, boshq adavlat mulki ob’ektlarining saqlanishi, tegishli darajada asrab-avaylashi va samarali foydalanilishini ta’minlash bo‘yicha qoniqarsiz ishlaganliklari va mas’uliyatsizlik bilanqaraganliklariko‘rsatibo‘tildi. Shuning¬dek, davlat mulkini xususiylashtirish va boshqarish sohasida qonunchilik buzilishiga yo‘l qo‘ygan Davlat Raqobat qo‘mitasining bir qator hududiy organlari rahbarlari egallab turgan lavozimlaridan ozod etilganliklari, davlat mulki ob’ektlarini balansida saqlovchi yuzdan ortiq davlat tashkilotlari rahbarlariganisbatanqattiqjinoiyvaintizomiyjazochoralariqo‘llanilganligiqaydetibo‘tildi.

QarordaDavlatRaqobatqo‘mitasitomonidandavlatvamahalliyboshqaruvidorala¬ribilanbirgalikdadavlatmulkiob’ektlariningyalpiinventarizatsiyasio‘tkazilib, uningnatijalaribo‘yichafoydalanilmayotganbinovainshootlar, qurilishitugallan¬maganob’ektlarningro‘yxatianiqlanganima’lumotuchunqabulqilingan.

VazirlarMahkamasiningnavbatdagiqarorida: zararko‘ribishlayotganvaiqtisodiynochor, past rentabellitashkilotlarningfoydalanilmayotganvaortiqchaishlabchiqarishmaydonlariniyanadaoptimizatsiyaqilishchora-tadbirlaribayonetildi. Mazkurqarorgako‘ra, beshtoifadagidavlatob’ektlarida 321 ta foydalanilmayotganvaortiqchaishlabchiqarishmaydonlariniboshqamulkshakligao‘tkazishshartlaribelgilabberilgan.

Dastlabdavlatmulkiob’ektlarinixususiylashtirishtartibiishlabchiqildi. Bundaasosiymaqsad: davlatmulkiob’ektlarinixususiylashtirishtartibinitako¬millashtirish; sotishmexanizmlarivatartibotlarisamaradorliginioshirish; davlatmulkiob’ektlaribilanbitishuvlarniamalgaoshirishdaommaviylikvaoshkoraliknita’minlashekanligita’kidlandi.

O‘zbekistonRespublikasiPrezidentining 2015 yil 24 apreldagi PF-4720-son «Ak¬tsiyadorlikjamiyatlaridakorporativboshqaruvningzamonaviyusullarinijoriyetishchora-tadbirlarito‘g‘risida»giFarmonivaO‘zbekistonRespublikasiPrezidentining 2015 yil 28 apreldagi PQ-2340-son «Iqtisodiyotdaxususiymulkchilikningulushivaahamiyatinioshirishchora-tadbirlarito‘g‘risida»giQaroriningqabulqilinishimazkuryo‘nalishdamuhimqadambo‘ldi.

Iqtisodiyotdaxususiymulkningulushivaahamiyatinioshirishchora-tadbirlarida: xorijiyinvestitsiyalarnijalbetishnikengaytirish; xususiylashtirishjarayonlarinichuqurlashtirish; korxonalarningustavkapitalidagidavlatulushivaaktivlarinixusu¬siyinvestorlargasotishkabiyo‘nalishlarqamrabolindi. Birinchinavbatda, xorijiyinvestorlargasotishhisobidanrespublikaiqtisodiyotidaxususiymulkningdarajasivarolinitubdanoshirishshuasosdaishlabchiqarishnimodernizatsiyalashhamdatex¬nologikyangilashnita’minlash, ichkivatashqibozorlardaraqobatdoshmahsulotlarishlabchiqarishnitashkillashtirishmaqsadi belgilandi1.

VazirlarMahkamasiningxususiylashtirishgadaxldoryanabirqaroriningmaz¬muniniUstavfondida (ustavkapitalida) davlatulushi 50 foizdanortiqbo‘lganzararko‘ribishlayotgan, past rentabellivaquvvatlardan past darajadafoydalanayotgansanoatvaqurilishsohasidagikorxonalarningaktsiyalaridavlatpaketlarini (ulushlarini) «nolь» xaridqiymatibo‘yichasotishtartibito‘g‘risidagiNizomtashkiletadi. Nizomda: umumiyqoidalar; aktsiyalarningdavlatpaketlari (ulushlari) ro‘yxatinishakllantirishtartibi; aktsiyalarningdavlatpaketlarini (ulushlarini) sotishbo‘yichatanlovshartla¬rinitayyorlash, shuningdek, tanlovnio‘tkazishvauningnatijalarinirasmiylashtirish; sotilganaktsiyalarningdavlatpaketlari (ulushlari) narxinianiqlash; korxonaijroetuvchiorganininghuquqlarivamajburiyatlari; mulkhuquqinitasdiqlovchihuquqnibelgilovchihujjatlarniberishtartibi; yakunlovchiqoidalarkiritilgan.

Bu boradagimulkiyislohotlardaxorijiyinvestitsiyalarningo‘rnidankelibchiqib, aktsiyadorlikjamiyatlariuchunyangitartibjoriy etildi2. Bundanmaqsad: ak¬tsiyadorlikjamiyatlarigaxorijiy investor vamenejerlarnikengjalbetish, korpo¬rativboshqaruvda, ishlabchiqarishnimodernizatsiyaqilish, texnikvatexnologikqaytajihozlashda, sifatli, raqobatbardoshmahsulotishlabchiqarishnitashkiletishhamdaunitashqibozorlargaolibchiqishdaularningfaolishtiroketishlariuchunqulayshart-sharoitlaryaratish, shuningdek, aktsiyadorlikjamiyatlariningustavkapitalla¬ridadavlataktivlarivaulushlariniqisqartirishhisobidaniqtisodiyotdadavlat¬ningishtirokinitubdankamaytirishdaniboratligita’kidlandi. Bunda: O‘zbekistonRespublikasiPrezidentining 2015 yil 31 martdagi PQ-2327-son QaroribilantashkiletilganAktsiyadorlikjamiyatlarifaoliyatisamaradorliginioshirishqvakorporativboshqarevtiziminitakomillashtirishbo‘yichakomissiyaningshuningdekaktsiyadorlikjamiyatlariustavkapitalidaxorijiyinvestorlarningulushi 15 foizdankambo‘lmas¬ligidaniborattartibjoriyetilishigarozilikberildi.

Xulosa
Men amaliyotdavrimobaynidaberilgandasturbo‘yicha “GLOBAL INSURANCE GROUP” MChJma’lumotlarnio‘rgandimvatahlilqildim.

Iqtisodiyotnimodernizatsiyalashvatarkibiychuqurlashtirishsharoitidakorxonalarningsamaralifaoliyatinita’minlashorqaliularo‘rtasidaraqobatmuhitinishakllantirishdamoliyaviymablag‘lardanmaqsadlifoydalanishmexanizminishakllantirishmuhimahamiyagaega. Buninguchunishonchlivatezkorma’lumotlarnishakllantirishnita’minlash, o‘zarohisob-kitoblarninazoratqilish, to‘lovintizominitakomillashtirishhamdamoliyaviymablag‘larningaylanmasinitezlashtirishgaerishishlozim.

Korxonaningmoliyaviybarqarorliginingasosiyomillaridanbiriqarzmajburiyatlariniqoplashnita’minlaydiganpulmablag‘larioqimidir. Agar korxonadajoriymajburiyatlarganisbatanpulmablag‘lariningkamayishtendentsiyasiuchraydiganbo‘lsa, korxonaningjiddiymoliyaviyqiyinchiliklargauchrashiniko‘rsatadi. Aksincha, pulmablag‘lariortiqchaligikapitalningaylanishinisekinlashtirishibilanbirgapulmablag‘larinifoydaliishlatishvaqo‘shimchadaromadolishimkoniniyo‘qqachiqaradi.

Izlanishob’ektisifatidaolingan “GLOBAL INSURANCE GROUP” MChJyuqorisifatlitexnologiyalargatatbiqetilganinnovatsiondizaynerlikg’oyalariningjasoratlitimsolidir.

O’zbekistonbozoridagitovarlarvaxizmatlargabo’lgantalablarnito’liqqondirishuchunishlabchiqarish, tijoratvavositachilik, xizmatlarko’rsatishhamdashuyo’llarbilandaromadolishjamiyatningmaqsadidir.

Korxonaningasosiymaqsadi – iste’molchilarvaboshqamuhimmanfaatdortomonlarningtalabvaistaklarinimaksimaldarajadaqondirishimkoniniberadiganusulvauslublarbilankorxonaningmissiyasiniamalgaoshirish; atrofmuhitgasal’biyta’sirnikamaytirish; korxonaxodimlarivauningboshqaruvidagiboshqashaxslaruchunxavfsizmehnatsharoitlariniyaratish; korxonaningbarqaroriqtisodiyahvolinita’minlashvashuasosdaxodimlarningfarovonliginioshirishhisoblanadi.

1^“SIBMETAL” MchJ 2016-йилги ҳисобот материллари асосида тайёрланди.

2^"Samarqand avtomobil zavodi" mas'uliyati cheklangan jamiyatining 2016-йилги ҳисобот материллари асосида тайёрланди.