Glikozidlar

Jarayon mexamizimi:

Arbutin Gidroxinon

Antraglikozidlar

Bu guruh moddalariga tarkibida antratsen xalqasi saqlangan, oksidlangan, qaytarilgan, oksimetil yoki glikozid holidagi moddalar kiradi.

Antratsen Antranol Antron

Oksiantron Antraxinon

Antratsen unumlari o’simlik olamida keng tarqalgan bo’lib, torondoshlar (Polygonaceae), itjumrutdoshlar (Rhamnaceae), dukkakdoshlar (Fabaceae), lolaguldoshlar (Liliaceae), ro’yandoshlar (Rubiaceae) va boshqalarda ayniqsa ko’p.
Antratsen unumlari o’simlikda ko’pincha glikozid holida bo’lib hujayra shirasida erigan holda bo’ladi va o’simlikning shu organi zarg’aldoq-qizil rangga bo’yalgan bo’ladi.
Antratsen unumlari ayrim mikroorganizmlarda, hashoratlarda ham topilgan.
Antratsen unumlari o’simlik hujayrasida atsetat - qoldiqlarining fermentlar ishtirokida Rujichka qoidasi (boshi dumga ulanish) bo’yicha birikish natijasida, qator reaksiyalardan so’ng hosil bo’lishi aniqlangan. (Bu biosintez zamburug’larda shunday yo’lda ketishi tasdiqlangan).

Klassifikatsiyasi

Antratsen unumlari uning yadrosi oksidlangan darajasiga qarab 2 guruhga bo’linadi.
I. Oksidlangan formasi yoki antraxinon unumlari. Bu guruhga xrizatsin (1,8 - diantraxinon) va alizarin (1,2 - dioksiantraxinon) kiradi.

Xriaatsin Aliaarin

II. Qaytirilgan formasi yoki antron, antropol yoki ularning dimerlari. Masalan,

Jesterin Frangula emodin antron

Sennozid A va B, direin va boshqalar qaytarilgan formaga kiradi. Yuqorida qayd qilingan antratsen unumlari glikozid holida ham uchraydi, bunda qand moddalari antratsen unumlariga - 0 - yoki - S - S - bog’lanishida bo’lishlari mumkin.

Klassifikatsiya

I. Oksidlangan formasi (antraxinonlar). Bu guruhga xrizatsin va alizarin unum-lari kiradi.

1. 
   Ulardan:
   

Rein Xriaofanol

2. 
   Emodinlar
   

Frangula emodin (reum emodin) Aloe emodin