Главный редактор: Ахметов Ильдар Геннадьевич, кандидат технических наук

518
«Молодой учёный» . № 18 (360) . Апрель 2021 г.
Молодой ученый Қазақстан
және есепке алу үшін геоақпараттық технологияларды қол-
данады.
Бұдан әрі геоақпараттық технологиялар шаруашылық 
аумағына тақырыптық карталар, мысалы, топырақ кар-
тасы (топырақ айырмасы), жер учаскелерін агрохимиялық 
зерттеп-қарау нәтижелері бойынша жасалатын агрохимия-
лық карталар жасау үшін қолданылады. Ауылшаруашы-
лық өндірушісінің міндеттерін шешуге арналған бірқатар 
синтетикалық карталарды жасау үшін аналитикалық әре-
кеттердің кең жиынтығын жүргізу үшін агроклиматтық, 
климаттық, фенологиялық, фитофенологиялық, биология-
лық жағдайлар сериясы сияқты белгілі бір аймақ үшін жа-
салған тақырыптық карталар жиынтығын қолдана отырып: 
аумақтың агроклиматтық жағдайын жалпы бағалау, дақыл-
дарды өсіру мүмкіндігін анықтау, егіс алқаптарының құры-
лымын нақтылау, топырақты егу алдында өңдеу, егу және 
егу нормалары, минералды және органикалық тыңайтқыш-
тарды енгізу дозасы.
Геоақпараттық жүйелер кеңістіктік және семантикалық 
ақпаратты сақтайтын ыңғайлы және икемді мәліметтер ба-
засын құруға мүмкіндік береді және дақылдарға, шаруашы-
лық нәтижелеріне мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді, 
бұл болашақта дәлірек болжамдар жасауға мүмкіндік береді.
Бірақ бұл ретте ГАЖ өзінің функционалдық 
мүмкіндіктерінің шеңберін шектемейді, ауыл шаруашы-
лығы өнімдерін өсіру және өндіру технологиясы жолға 
қойылған және фермердің бақылауында әрекет етеді 
делік, алайда өнімді қайта өңдеу, сақтау және өткізу про-
блемасы туындайды, бірақ мұнда да ГАЖ туындаған про-
блемаларды шешуге мүмкіндік береді, деректер базасына 
кеңістіктік және атрибутивті сұраныстарды қолдана оты-
рып, карта бойынша есептеуге мүмкіндік береді., оның 
баға саясаты, сатып алынатын өнімнің көлемі мен түрі) 
бұл пайда табу үшін қажетті оңтайлы құн бойынша қыз-
меттердің оңтайлы жиынтығын таңдауға мүмкіндік бе-
реді. Минералды тыңайтқыштарды, улы химикаттарды, 
ауыл шаруашылығы техникасын, қосалқы бөлшектерді, жа-
нар-жағармай материалдарын және ауыл шаруашылығын 
жүргізу кезінде қажетті өзге де тауарлар мен қызметтерді 
жеткізетін фирмаларға да қатысты.
Айта кету керек, ауылдық жерлерде, әзірге компьютер-
лерді пайдаланушылардың деңгейі қалаларға қарағанда 
салыстырмалы түрде төмен, бірақ геоақпараттық техно-
логияларды енгізу тіпті фермерлік қауымдастықтардың 
немесе жекелеген фирмалардың аудандық деңгейінде 
де агробизнесті басқаруда ГАЖ қолданудың оң нәтиже-
лерін беруде.
Ауыл шаруашылығында ГАЖ шеше алатын негізгі 
міндеттерді қысқаша қарастыра отырып, бұл өте икемді 
құрылымның, күшті математикалық платформаның және 
қуатты аналитикалық мүмкіндіктердің арқасында осы өте 
маңызды, әсіресе қазіргі кезеңде халық шаруашылығының 
көптеген нұсқаларын таба алатын осы технологияның 
мүмкіндіктерінің аз ғана бөлігі екенін атап өткен жөн. 
Жергілікті деңгейде (шартты түрде фермер) және жаһан-
дық (мемлекеттік деңгейде).
Ә
дебиет:
1. http://kadastrua.ru/lektsii-po-gis/961-ispolzovanie-gis-v-kadastrovykh-sistemakh. html
2. http://kadastrua.ru/stati/868-ispolzovanie-gis-v-selskom-khozyajstve-kak-prioritetnoe-napravlenie-informatsionnoj-
podderzhki-prinyatiya-reshenij. html