Nizomiy nomidagi TDPU Tillar fakulteti oʻzbek tili va adabiyoti yoʻnalishi 301- guruh talabasi Muxammadiyeva Marjonaning hayot faoliyati xavfsizligi fanidan Taqdimot ishi MAVZU : KUYISH. SOVUQ OLDIRISH! Kuyish (tibbiyotda) — yuqori harorat, kimyoviy moddalar (ishqor, kislota, ogʻir metallarning tuzlari va boshqalar), elektr toki va radioaktiv nurlar taʼ-sirida toʻqimalarning shikastlanishi. Shunga koʻra, termik K., kimyoviy moddalar va nurlar taʼsirida K. farq qilinadi. Turmush va ishlab chiqarishda yuqori temperatura taʼsirida K., yaʼni termik K. koʻp uchraydi. - Yumshoq to'qimalarning zararlanishiga qarab kuyish 4 ta darajaga ajratiladi :
- I darajali Kuyish
- II darajali Kuyish
- III darajali Kuyish
- IV darajali Kuyish
- I darajali Kuyish belgilari quyidagilar:
- Birinchi darajali kuyishda terining ustki qatlami zararlanadi, teri qizarib, quruq va og'riqli boʻladi.
- Kuygan joy shishishi mumkin . Birinchi darajali kuyish odatda chandiq qoldirmasdan, 5-6 kun ichida tuzalib ketadi .
II darajali kuyish belgilari - Ikkinchi darajali kuyishda terining har ikkala qatlami - epidermis va derma zararlanadi .
- Bunga yuqori harorat yoki quyoshning kuchli taʼsiri shuningdek kimyoviy moddalar sabab boʻladi. Teri qizarib , pufakchalar bilan qoplanadi , bu pufakchalar yorilib , ichidan tiniq suyuqlik oqib chiqadi va terini ho'llaydi . Kuygan teri dog'li boʻlib koʻrinishi mumkin.
- Bunday kuyish ogʻriqli boʻlib, kuygan joy shishib ketadi .
- Odatda kuygan joy 3 yoki 4 haftada , baʼzan chandiq hosil qilib tuzaladi .
III darajali kuyish belgilari - III darajali kuyishda terining ikkala qatlami hamda ancha quyida joylashgan toʻqimalar - nervlar qon tomirlar , yogʻ, muskul va suyak toʻqimalar zararlanadi . Juda yuqori harorat, alanga , shuningdek elektr toki taʼsirida hamda yashin urganda 3- darajali Kuyish roʻy berishi mumkin . Bunday kuyishda teri ko'mirlanib ( qorayib ) yoki mumsimon ( oqarib ) koʻrinadi. Bu darajada kiyganda ogʻriqkamroq boʻladi. Chunki teri qatlami nerv uchlari zararlanadi. Keng koʻlamda3- darajali kuyishda jabrlanuvchi suyuqlik yoʻqotgani uchun shok holatiga tushib , uning hayoti xavf ostida qolishi mumkin. Shuningdek infeksiya tushish ehtimoli ham bor. Uchinchi darajali Kuyish natijasida badanda dagʻal chandiqlar paydo boʻlib koʻpincha yangi teri koʻchirib oʻtkazishga toʻgʻri keladi.
IV darajali Kuyish belgilari - IV darajali kuyishda terining barcha qatlamlari va suyak ham kuyadi .
- Sovuq olishi (tibbiyotda) -toʻqimalarning zararlanishi. Sovuq olishida toʻqimalar zararlanishiga, asosan, qon tomirlarining sovuq taʼsirida davomli torayishi natijasida ularda roʻy beradigan turgʻun oʻzgarishlar sabab boʻladi. Faqat qattiq sovuq kunlari emas, balki yogʻingarchilik va shamolli havoda harorat nul daraja atrofida boʻlganda ham So. mumkin. Kishi uzoqvakt sovuqda boʻlganida termoregulyasiyaning tabiiy mexanizmlari gavdaning periferii qismida joylashgan organlar temperaturasini normal holatda saqlay olmay, astasekin qon aylanishi pasayadi, keyin vaqtincha toʻxtab ham qoladi. Organizm sovuqqa bardosh berolmaydi, toʻqimalarda chuqur oʻzgarishlar roʻy beradi, hujayralar oʻladi. Qon tomirlar spazmi belgilaridan biri — organning sezish qobiliyati yoʻkrlishi va terining oqarishidir. Tor kiyimbosh va poyabzal (qon aylanishini qiyinlashtiradi), nam kiyim kiyish, kasalliklar oqibatida organizmning kuchsizlanib qolishi, qon yoʻqotish va boshqa Sovuq olishiga sabab boʻladigan omillardir.
Ogʻir - yengilligiga , chuqurligiga qarab sovuq oldirishning 4 ta darajasi farq qiladi - I darajali sovuq oldirish
- II darajali sovuq oldirish
- III darajali sovuq oldirish
- IV darajali sovuq oldirish
Sovuq oldirishning I darajasi - Shikastlangan kishining terisi oqarib ketadi
- Bir oz shishadi
- Sezuvchanligi keskin pasayadi yoki batamom yo'qoladi
- Isitishdan soʻng teri ko'kimtir - qizil tusga kiradi ,
- Shish kamayadi , bunda koʻpincha loqqillagan ogʻriq boʻladi.
- Sovuq urgan soha koʻpincha sovuqqa ojiz boʻlib qoladi .
Sovuq oldirishning II darajasi - Tana harorati koʻtariladi
- Et junjikadi
- Ishtaha va uyqu yomonlashadi
- Ikkilamchi infeksiya rivojlanmasa , shikastlangan sohada terining nekrozga uchragan yuza qatlamlari granulyatsiya va chandiq hosil qilmay asta sekin ( 15-30 kunda) koʻchib tushadi .
- Bu joydagi teri uzoq muddatgacha koʻkimtir, sezuvchanligi past boʻlib qoladi .
Sovuq oldirishning III darajasi - Sovuq urishning bu darajasida umumiy hodisalar bir muncha koʻp yuzaga chiqadi .
- Intoksikatsiya tufayli bemor qattiq titrab qaqshaydi va terlaydi .
- Kayfiyatning buzilishi va atrofdagi hodisalarga nisbatan befarq boʻlishi kuzatiladi
Sovuq oldirishning IV darajasi - Bu davrda bemorning umumiy ahvoli yomonlashadi
- Organlarda distrofik oʻzgarishlarkuzatiladi
- Doimiy ogʻriqva intoksikatsiya bemorni holdan toʻydirishi kuzatiladi
- Qon tarkibi oʻzgaradi
- Bemorlar boshqa kasalliklarga tezda chalinadigan boʻlib qoladilar.
Sovuq oldirishda koʻrsatiladigan birinchi yordam - Birinchi yordam shikastlangan kishini va ayniqsa tanasining sovuq urgan qismini zudlik bilan isitishdan iborat . Sovuq urgan bemorni imkon boricha issiq xonaga olib kirish kerak boʻladi. Avvalo tananing sovuq urgan qismini istish , unda qon aylanishini tiklash lozim .
Eʼtiboringiz uchun rahmat !
Do'stlaringiz bilan baham: |