Гистология цитология ва эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида

 
Орқа миянинг нейроглияси.
Орқа мия канали эпендимоглия билан 
қопланган, у орқа мия суюқлигини ҳосил қилишда ва айланишида иштирок 
этади. Эпендимоцитларнинг периферик охиридан битта узун ўсимта чиқади 
ва орқа миянинг барча қаватларидан ўтиб, унинг ташқи чегараловчи 
мембранаси таркибига киради.
Кулранг модда синчининг асосий қисмини протоплазматик ва толали 
астроцитлар ташкил қилади. Толали астроцитларнинг ўсимталари кулранг 
моддадан ташқарига чиқади ва бириктирувчи тўқима элементлари билан 
биргаликда оқ моддадаги тўсиқларни ҳамда қон томирлар атрофидаги ва 
орқа миянинг юзасидаги глиал пардаларни ҳосил қилишда иштирок этади. 
Олигодендроглия ҳужайралари нерв толаларининг пардалари таркибига 
киради. Микроглия орқа мияга қон томирларининг унга ўсиб кириши 
орқали тушади ва кулранг ҳамда оқ моддага тарқалади.
Орқа миянинг оқ моддаси
бўйлама йўналган, асосан миелинли нерв 
толалари ва нейроглиянинг йиғиндисидан иборат. Нерв системасининг 
турли қисмларини бир-бири билан боғлаб турувчи нерв толаларининг 
тутамлари орқа миянинг ўтказувчи йўллари, деб аталади. Кулранг 
модданинг шохлари ва глиал тўсиқлар оқ моддани уч жуфт: орқа, ѐн ва 
олдинги устунчаларга ажратади. Орқа устунчалар бир-биридан орқа тўсиқ 
билан ажралган ва асосан юқорига кўтарилувчи йўллардан иборат. Ён 
устунчаларда юқорига кўтарилувчи ва пастга тушувчи толалар деярли тенг 
миқдорда бўлади. Олдинги устунчалар ўртасида чуқур олдинги ѐриқ бўлиб, 
ушбу устунчалар таркибидаги ўтказувчи йўллар асосан пастга тушувчи 
йўллар ҳисобланади.

---

Расм 9.6.Орқа мия тузилиши 
(схема). 
1 – олдинги шоҳ мотонейрони 
2 – латерал оралиқ ядро 
(вегетатив)
3- медиал оралиқ я дро (вегетатив 
) 
4 – дорсал ядро 
5 – орқа шоҳ хусусий ядроси