Gigiyena fani boyicha oquv uslubiy majmua

Ma’ruza rejasi:

1. 
   Toza xonalar ekspluatatsiyasi haqida tushuncha berish;
   
2. 
   Ishchi-xodimlarga qo‘yiladigan gigiyenik talablar
   
3. 
   Kiyimlarga qo‘yiladigan gigiyenik talablar
   
4. 
   Toza xonalar ekspluatatsiyasi
   
5. 
   Toza xonalarni tozalash va sanitariya ishlovini bajarish
   
6. 
   Tozalashning validatsiyasi va monitoringi.
   
7. 
   Nurlar haqida tushuncha.
   
8. 
   Ionli nurlanishning manbalari.
   
9. 
   Nur turlari xususiyati.
   
10. 
    Odam organizmiga ko‘rsatadigan yomon ta’sirlari.
    
11. 
    Tashqi muxit obektlarini radiaktiv ifloslanishi.
    
12. 
    Radiaktiv ifloslanishning tekshirish usullari.
    

Tayanch iboralar 1.PDU - Yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan daraja. 2.LG l;pl;l;l Ionlantiruvchi nurlanishlar, nurlanish dozalari, sanitariya-dozimetriya nazorati, shaxsiy dozimetr, radiometr

Toza xonalarga qo‘yiladigan shaxslar:

• 
  shaxsiy gigiyena talablariga rioya qilishi;
  
• 
  toza xonalardagi xulq-atvor qoidalarini bajarishi;
  
• 
  sog‘lig‘i bo‘yicha toza xonalarda ishlashga qarshi ko‘rsatmalarga ega bo‘lmasligi;
  
• 
  ishga qo‘yilishdan oldin o‘quv kursida o‘qib chiqishi va keyinchalik muntazam takror o‘qitilishi;
  
• 
  barcha yo‘riqnomalar va ish reglamentlariga qat’iy rioya etishi lozim.
  

Ishchi xodimlarni tanlashda ularning yoshi xam axamiyatga ega. Odatda operatorlar lavozimiga 30 - 35 yoshli insonlarni tavsiya qilinadi, buning sababi - toza xonalarda ishlaganda ma’lum jismoniy zo‘riqishning mavjudligi va yopiq xududda maxsus kiyimda ishlashga chidamlilik talab etadi, yana bir sababi - yoshi katta insonlar teri qatlamining ko‘chishi sababli ko‘proq zarrachalar ajratadi. Yoshi katta ishchilarni esa boshqaruvchi va nazorat qiluvchi lavozimlariga tayinlashda as qotadi Steril xonalarda ishlashga ruxsat berilmaydi.

1. Teri kasalliklari (dermatit, qazg‘ok, teri kasaliklari)2. Yuqori nafas yo‘llari kasalligi bor kishilar (bronxit, bronxial astma va boshqalar). «Chekadigan odamlar chekmaydiganlarga qaraganda xafvli xisoblanadi, nafas olish yo‘lidagi ajralmalar bunga sabab.»

3. 
   Siydik yo‘lida kasalliklari bor shaxslar
   
4. 
   Ruxiyatning buzilishi (nevrozlar)
   
5. 
   Tutqanoq (epilepsiya) kasallgi bor shaxslar
   
6. 
   Tez kasallikga chalinuvchilar va bakteriya tashuvchilar
   
7. 
   Allergik preparatlarga, qichishishni keltirib chiqaradigan, tumovni chaqiradigan preparatlarga sezuvchanligi bor kishilar.
   

5.2-i asm

3. 
   Ortiqcha vaznli xodimlar xam o‘zlarini ko‘p terlashlari bilan zararli manbaga aylanishlari shubxasiz.
   

Smena davomida ishlash uchun xalaqit beruvchi kasalliklar:

Oshqozon ichak traktidagi buzilishi borlar, surunkali gastrit va oshqozon yara kasalligi borlar, diabet ,gipertireoz, uyquning buzilishi (uyquchanlik)