Гидропоника 100 китоб тўплами

ЭКИНЛАРНИ ОЗИҚЛАТИРИШНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШ УСЛУБЛАРИ

Кўчатлар озиқланишининг етишмовчилиги ёки ортиқча- лигини ташқи белгиларга – баргларнинг тузилиши, шакли ва рангига, баъзан тўқималарнинг нобуд бўлишига қараб баҳолаш мумкин.

Аммо экинларда озиқ элементларнинг етишмовчилиги ёки ошиб кетганлигини ташқи белгиларга қараб аниқлаш ишончсиз бўлиши мумкин, чунки экинларнинг очиқиш бел- гилари, кўпинча заҳарланиш белгиларига ўхшаш бўлади. Азот, олтингугурт ва фосфорнинг етишмовчилик аломатла- ри жуда ўхшашдир.
Баргларнинг рангсиз бўлиб қолиши (хлороз) ёки май-

61

100 китоб тўплами

да-майда бўлиши нафақат ўсимликлар минерал озиқала- нишининг бузилиши, балки айрим вирус касалликлар, ил- дизнинг шикастланиши ёки субстрат ва озиқ эритма ҳаро-

ратнинг пастлиги туфайли бўлиши мумкин.
Шунинг учун йирик иссиқхона хўжаликларида минерал озиқа- ли элементлар етишмовчилиги ва ортиқчалигини тўғри (диагноз) аниқлаш учун, уларни баргларда- ги миқдорини аниқлаш зурур, яъни озиқланишни назорат қилиш барг- ларнинг кимёвий таркиби бўйича амалга оширилади.


Азот. Помидорда уни етишмовчилиги бўйини чекла- нишида кўринади. Кўчатлар урчиқсимон (габитус) ташқи кўринишга эга бўлади. Эски барглар оч-яшил бўлиб, кейин- чалик сарғаяди. Баргнинг орқа томонида асосий томирлар бўйлаб тўқ қизил ранг кўринади.
Фосфор. Барглар тўқ яшил, дағал рангли тусга киради; ўсиш секинлашади, қизғиш (туслар) белгилар пайдо бўла- ди.
Калий. Барг тўқималарининг сарғайиши (ёки қўнғир) ва нобуд бўлиши, ҳамда барг четларининг пастга буралаши кузатилади; барглар буришиб қолади, бўғимларнинг ўсиши тўхтайди.
Олтингугурт. Тўқималар нобуд бўлмасдан барглар оч-яшил рангга киради. Помидорда ёш барглар бир текис сарғаяди, томирлар эса қизғиш рангга киради.
Магний. Хлорофилл етишмаслиги туфайли барглар оқа-

62