Gidromeliorativ

Sanoat portlovchi moddalari va vositalari
Trotillar, geksogenlar va nitroefir sensibilizatorlar bilan sanoatda 
PMning 3 guruhi ishlab chiqariladi. Birinchi guruhga ammoniy 6 JB, 
grommonitlar, grommonillar, alyumotol, granutol; ikkinchi guruhga 
tosh ammoniy 1 va uchinchiga detonit 
M 
kiradi.

---

44
Elektradetonator - bu ham PM detonatsiyasini qo‘zg‘atish maq- 
sadida qo‘llaniladi. Bu o‘q otar qurol gilzasi ko‘rinishda bo‘lib, u bilan 
kapsyuldetonator ulanadi va ikkinchi tomonidan eletroyondirgich 
bilan ulanadi. Birlamchi portlovchi modda sifatida portlovchi simob 
yoki qo‘rg‘oshin azidi ishlatiladi. PM brizanti sifatida geksogen yoki 
tetril qo‘llaniladi. Kapsyul-detonator yong‘inni elektr tokidan qizigan 
nixrom simdan oladi. Tok berilishi va kapsyul-detonatorni ishga 
tushishi oralig‘idagi vaqt bo‘yicha ular birdaniga, sekinroq (500 s) 
va sekin (10 s) bo‘ladi. Sanoatda ularning qisqa sekinlashtirilgan turi 
EDKZ 125 (qisqa sekinlatish elektrdetonatori) 25, 50, 75, 100, 150, 
250 m/s va sekin ta’sir etadigan 0,5, 0,75, 1; 2; 4; 6; 10 s turlari ishlab 
chiqariladi. Birdaniga portlatishda, asosan, ED 8 elektrdetonatori 
qo‘llaniladi.
Portlatish vositasi – bu PM detoniyatsiyalashuvini ta’ min-lovchi 
qurilma. Unga kapsula – detonatorlar kiradi.
Elektrdetonatorlar, detonatsiyalanuvchi va olov o‘tkazuvchi 
shnurlar va olov o‘tkazuvchi shnurni yoquvchi vositalar.
Kapsula – detonator (8.5-rasm) – portlatishning olovli usulida 
PM detonatsiyasini qo‘zg‘ash uchun mo‘ljallangan. Unda portlovchi 
simob (0,5 g) va brizant PM – tetril (1,0 g) bo‘ladi.