Gidrologiya va injener indd

10.4-rasm. Har xil bosim ostidagi gruntlarning siljishga qarshiligi
 
S = Ptg
φ
w
 + C
W
  
(10.20)

---

121
bu yerda: C
W
 – namlikka bog‘liq bo‘lgan bog‘lanish kuchi, MPa 
da o‘lchanadi. 
Bog‘lanish  kuchi  gruntlarning  surilishga  qarshiligining  ver-
tikal bosimga bog‘liq bo‘lmagan bir qismidir. 
Ichki ishqalanish va bog‘lanish kuchlari gruntlarning vertikal 
va  gorizontal  kuchlarga  qarshiligini  hisoblashda  muhim  xarak-
teristika  bo‘lib  hisoblanadi.  Ular  yordamida  tayanch  devorlar, 
ko‘tarma va o‘ymalarning yon qiyaliklari hisoblanadi. 
N.N.  Maslov  [4]  bog‘lanish  kuchini  ikki  turga,  ya’ni  haqi-
qiy yoki sementlar orqali hosil bo‘ladigan ichki bog‘lanishli C
C
 
va  suv-kolloidlar  bilan  bog‘langan  gruntning  namligiga  bog‘liq 
bo‘lgan  va  o‘z  holiga  qaytuvchi  bog‘lanish  C
Σ
  ga  bo‘ldi.  Umu-
miy holatda gruntlarning surilishga qarshiligini quyidagicha ifo-
dalash mumkin:
 
S = Ptg
φ
w
 + C
 c 
- C
Σ
. 
(10.21) 
Ichki ishqalanish va bog‘lanish kuchlari gruntlarning vertikal 
va  gorizontal  kuchlarga  qarshiligini  hisoblashda  muhim  xarak-
teristika  bo‘lib  hisoblanadi.  Ular  yordamida  tayanch  devorlar, 
ko‘tarma va o‘ymalarning yon qiyaliklari hisoblanadi. 

---

122