Гидроэнергетик қурилма каналлари

ГИДРОЭНЕРГЕТИК ҚУРИЛМА КАНАЛЛАРИ

Каналларнинг асосий вазифалари

• Каналлар қурилиши инсоннинг бунѐдкорлик инженерлик фаолиятида асосий ролни ўйнайдилар. Каналларнинг кенг тармоқлари табиий сув артериясини тўлдириб, табиатнинг ажралмас қисми кўринишда қабул қилинади. Каналларни жуда кўп белгиларига қараб классификациялаш мумкин. Қўлланилишига кўра: коммунал ва саноат сув таъминотида, суғоришга, сув транспортига, энергетикага, ѐғоч оқизишга ва бошқа турдаги канналарга бўлинади.
• Бўлардан ташқари каналлар бир мақсадли ва қўп мақсадли хилларга ажратилади, юза қисми бошқа материал билан қопланган ва қонланмаган бўлиши мумкин.

Бир мақсадли каналлар халқ хўжалишнинг бир соҳасига, кўп мақсадлилари эса бир неча соҳаларга мўлжалланган бўладилар. Кўп мақсадли каналларни - комплекс мақсадли дейилади.

• Бир мақсадли каналлар халқ хўжалишнинг бир соҳасига, кўп мақсадлилари эса бир неча соҳаларга мўлжалланган бўладилар. Кўп мақсадли каналларни - комплекс мақсадли дейилади.
• Агар каналдан сув хўжалик-ичиш мақсадларида фойдаланилса, улар сувининг сифатини яхшилаш, санитария муҳофаза зонасини яратиш танлаб қилинади.
• Каналларни лойиҳалашда табиатга кўрсатадиган кўп қиррали таъсир омилларини ҳисобга олиш керак. Бу уларни нормал эксплуатация қилишни ва муҳофазалашни яхшилайди.
• Энергетик каналларни лойиҳалашда (ҚНваҚ II-50-74) га асоссан иншоот капитал класси ва (ТУиН) техник шарт ва нормадан фойдаланиш тавсия этилади.

Каналларнинг кўндаланг кесими. Деривацион канал кўндаланг кесими жойлашадиган рельефга ва маҳаллий ер материалига кўра ҳар-хил кўринишга эга бўлиши мумкин (7.1 – расм)

• Каналларнинг кўндаланг кесими. Деривацион канал кўндаланг кесими жойлашадиган рельефга ва маҳаллий ер материалига кўра ҳар-хил кўринишга эга бўлиши мумкин (7.1 – расм)
• Энергетик каналлар учун гидравлик энг қулайлилик b/h ҳар доим ҳам қабул қилиш мумкин эмас. Бунга иқтисодий ва техник талаблар йўл қўймайди.
• Қиялик мустаҳкамлиги, агар улар баландлиги 10 м. дан ошса, ҳисоблаб текширилади. Лойиҳалашнинг бошланғич қисмида қиялик коэффициенти m=ctg.

Каналлардаги рухсат этилган сув тезлиги