Gidroekologiya

 
Suvosti kemalari suv ichida qancha turadi? 
Suvosti kemlari xuddi nahang baliqlarga o’xshab suv tagida ancha uzoq muddat suzishi 
mumkin. Biroq bunday muddat payti kelib tugaydi va kema tashqariga qalqib chiqadi.  
Kemaning suv ostiga cho’kishi kislorodning yetarli ekanligiga va ekipaj(xizmatchilar) ning 
miqdoriga bog’liq. Kema suv ostida harakatlangan paytlarda elektrodvigatel yordamida ishlaydi. 
Lekin o’z akkumulytorlarini zaryadlash elektr toki yig’ib olish uchun tez-  tez suvdan tashqariga 
chiqib turadi. Bunday paytlarda u dizel dvigateli bilan ishlaydi. Shu bilan birga bunday 
cheklanishlarsiz ya’ni faqat atom energiyasi qurilmalari bilan ishlaydigan suvosti kemalari ham bor. 
Suv bosimi bosib qolmasligi uchun bunday kemalar odatda 150-  200 metr chuqurlikdan pastga 
ketmaydi. “Batiskof” deb atalagn boshqa bir suvosti sharoitlarida “mehnat qilishi” mumkin. Lekin 
uning vazifalari ham boshqachadir.  
AQSHda birinchi atom suvosti kemasi 1955 yilda qurilgan “Natilus” kemasidir. Atigi 5 
kilogramm yadro yonilg’isi bilan bu kema 530000 km masofani bosib o’ta oladi.  
Rossiya floti dunyoda eng katta suv osti kemasiga ega. Bu kemaning uzunligi deyarli 170 
metr, og’irligi esa 25 tonnani tashkil etadi.