Geosiyosat asoslari

Xalqaro mehnat tashkiloti - Xalqaro mehnat tashkiloti (XMT, ing. International Labour Organization, ILO) - BMT qoshidagi maxsus institut, xalqaro tashkilot bo‘lib xalqaro maydonda mehnat munosabatlarini tartibga solish bilan shug‘ullanadi. 2013 yilga kelib uning a’zolari 185 taga yetdi. Tashkilotning shtab - kvartirasi Jenevada joylashgan.
Xalqaro valyuta fondi - Xalqaro valyuta fondi 1944 yil iyulda Bretton - Vuds (AQSH, Nyu - Gempshir shtati) da tashkil topgan, qarorgohi Vashingtonda joylashgan. XVF — hukumatlararo korporativ valyuta - moliyaviy tashkilot bo‘lib, faoliyati davlatlararo vujudga keladigan, to‘satdan roy beruvchi va oldindan bilish mumkin bo‘lmagan milliy valyutalarning o‘zgaruvchanligi, davlatlarning milliy valyutalarini almashtirish doirasidagi muammolarni bartaraf etishga qaratilgandir. XVF ning maqsadi quyidagilardan iborat:
Xalqaro savdoning o‘sishiga yordam ko‘rsatish;
Milliy valyutalar qadrini bir meyorda ushlab turishga ko‘maklashish;
Jamg‘armaga a’zo davlatlarning joriy hisob - kitoblarini amalga oshirish jarayonida ko‘p tomonlama tizimni tashkil etishga ko‘maklashish;
Xalqaro savdoning rivojlanishiga to‘sqinlik qiluvchi omillar, valyutalar borasidagi to‘siqlar vujudga kelmasligiga yordam berish;
Savdo va to‘lovlar doirasidagi to‘siqlar vujudga kelmasligi uchun a’zo davlatlarga kredit resurslarini berish;
Xalqaro valyuta doirasida vujudga keluvchi muammolarni yechish borasida maslahat - forumlar o‘tkazish.
O‘zbekiston Respublikasi 1992 yil 21 sentabrda XVF ga a’zo bo‘lib kirdi. XVF yuqorida qayd etilgan TMK bilan bir qatorda iqtisodiy jarayonlarning globallashuvi sharoitida muhim ahamiyat kasb etadi.
YEKPB - Yevropa ko‘mir va po‘lat birlashmasi. 1951 yilda Fransiya, GFR, Italiya, Belgiya, Gollandiya va Lyuksemburg o‘rtasida imzolangan shartnoma.
Yevropa kengashi - 1949 yil 5 mayda tashkilot nizomiga imzo qo‘yilgan. 1949 yil 3 avgustda kuchga kirgan. Dastlab uning a’zolari 10 ta edi. Hozir 47 ta. Tashkilotning asosiy maqsadi - a’zo davlatlar o‘rtasida iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, huquq sohalarida qaror topgan munosabatlarni yuksaltirish, inson haq - huquqlari, erkinliklariga amal qilishini ta’minlash va shu kabilar. Faoliyatining asosiy tamoyili - demokratiya, inson huquqlari va erkinliklari, qonun ustuvorligi. Boshqaruv organlari: Yevropa davlatlari tashqi ishlar vazirlari kengashi; Yevropa parlamenti assambleyasi; Inson huquqlari bo‘yicha Yevropa sudi; Yevropa Kengashi sekretariati. Rahbarlik organi - Yevropa davlatlari tashqi ishlar vazirlari kengashi. Kengashga rahbarlik har olti oyda alifbodagi harflar ketma - ketligida almashib turadi. Kengashga a’zo davlatlar parlament vakillaridan Yevropa parlamenti assambleyasi tashkil etilgan. U maslahat organi hisoblanadi. Inson huquqlari bo‘yicha Yevropa sudi inson huquqlariga amal qilinishini, qabul qilingan konvensilar ustidan nazoratni amalga oshiradi.