Geometriya

ALGEBRA

Mavzu: Kvadrat tenglamaning ildizini topish formulasi. Diskriminant.

Dars rejasi

• 1. O`qituvchining kirish so`zi.
• 2. O`tilgan mavzu bo`yicha faollashtiruvchi savollar.
• 3. Yangi mavzu bayoni.
• 4. Yangi mavzuni mustahkamlash uchun misollar.
• 5. “O’yla, izla, top!” – amaliy ish. (PISA bo’yicha)
• 6. Baholash.
• 7. Darsni xulosalash, uyga vazifa.

Faollashtiruvchi savol

Tenglamani yeching.

b)

•  

Javob:

b)

 

Kvadrat ko’phad shaklida yozing

• =
• =
• =
• =

•  

•  

“?”- o’rniga shunday son qo’yinki tenglik o’rinli bo’lsin

•  

3

•  

Kvadrat tenglamani yechish formulasini keltirib chiqarish

Amaliy ish – o’yla, izla, top!

Masala : BILYARD (SNOOKER) O’YINI

Bilyard (fransuzcha: billiard, fransuzcha: bille -shar) — gorizontal yuzasiga movut qoplangan toʻgʻri toʻrtburchak stol (eni 100 sm va bo’yi 200sm). Billiard stolining toʻrt burchagi va ikki yonining oʻrtasi teshik boʻlib, teshiklarga toʻr xaltacha osilgan. Billiard oʻyinida fil suyagidan yoki mastikadan qilingan shar (diametri 60 mm), pishiq yogʻochdan yasalgan tayoqcha — kiy (uzunligi 140-150 sm) bilan urib teshikka tushiriladi. Ikki kishi boʻlib oʻynaydi. Hozirgi vaqtda „amerikancha“, „ruscha“, „snuker“ oʻyinlari keng tarqalgan. Bu o’yinning asosi matematika, geometriya va chizmachilik fanlari.

Ushbu rasmdan foydalanib bo’sh katakchalarni to’ldiring:

Bilyard o’yinidagi jami toshlar soni dona va bu toshlarni tartibga keltirsh uchun, tomonininguzunligi sm bo’lgan muntazam uchburchak shaklidagi uskunadan foydalaniladi.

Eslatma: Bitta sharning diametri 60 mm.

Aziz va Islom bo’sh vaqtida bilyard o’ynashni yoqtiradilar. Aziz o’yin vaqtida juda ko’p geometrik hisob-kitoblarni amalga oshiradi bu orqali judda ko’p o’yinlarda g’olib bo’ladi.

Azizning hisob kitobi bo’yicha shu tarzda toshni ursa qizil va oq toshlar birgalikda teshikka boradi. Quyidagi chizmallarda o’yindan olingan grafik-fotolavhalardan bir nechtasi berilgan. Aziz toshni urgandan so’ng bir necha soniya o’tgach qizil va oq toshlar qaysi grafik-fotolavhadagi kabi harakat qiladi?

Aziz urgan qizil tosh teshikka borguncha 60 sm masofani bosib o’tsa, oq tosh teshikka borguncha necha sm masofani bosib o’tishini aniqlang?

Eslatma: Bilyard stolining o’lchami 100 x 200 (sm)