Geometrik optika va fotometriya

14. Egrilik radiusi 16 m ga teng sferik reflektorda olinadigan Quyoshning tasviri qayerda va qanday kattalikda bo’ladi?

15. Agar sferik ko’zguga keng yorug’lik dastasi (dasta eni α burchagi bilan belgilanadi) tushayotgan bo’lsa, optik o’qqa parallel keluvchi va kuzguning chetiga tushuvchi nur ko’zgudan qaytganidan keyin optik o’qni fokusda emas balki fokusdan muayyan AF masofada kesib o’tadi. AF masofa bo’ylama sferik aberrasiya ataladi. FH masofa ko’ndalang sferik aberrasiya deyiladi. Bo’ylama va ko’ndalang aberrasiya kattaliklarini α kattaligi bilan va sferik ko’zguning radiusi bilan bog’lovchi formula keltirib chiqarilsin.

16. Teshigining diametri 40 sm bo’lgan botiq sferik ko’zguning egrilik radiusi 60 sm. Bosh o’qqa parallel bo’lgan chetki nurlariing bo’ylama va kundalang sferik aberrasiyalari topilsin.

17. Fokus masofasi 20 sm botiq sferik ko’zgu berilgan. Bo’ylama sferik aberrasiya fokus masofaning ko’pi bilan 2% ini tashkil etishi uchun buyum optik o’qdan danday h eng uzoq masofada turishi kerak?

18.Yorug’lik nuri yassi-parallel shisha plastinkaga 30° burchak bilan tushib, undan dastlabki nurga parallel holda chiqadi. Shishaning sindirish kursatkichi 1,5. Agar nurlar o’rtasidagi masofa 1,94 sm bo’lsa, plastinkaning d qalinligi qancha?

19. Yassi-parallel sirtli qalinligi 1 sm shisha plastinkaga (shishaning sindirish ko’rsatkichi 1,73) 60° burchak bilan nur tushib, uning bir qismi qaytadi, ikkinchi qismi esa sinib, shisha orasiga o’tadi; bu qism plastinkaning ostki sirtidan qaytadi va ikkinchi marta sinib, yana havoga birilchi qaytgan nurga parallel holda chiqadi. Nurlar o’rtasidagi masofa topilsin.

20.Yoruglik nuri sindirish ko’rsatkichi n bo’lgan jismga i burchak bilan tushadi. qaytgan nur singan nurga perpendikulyar bo’lishi uchun i va n o’zaro qanday bog’lanishi kerak?

21. Shishaning sindirish ko’rsatkichi 1,52. 1) Shisha-havo, 2) suv - havo, 3) shisha - suv bulinish sirtlari uchun to’liq ichki qaytishning limit burchaklari topilsin.