Geografiya va ekologiya fakulteti

16- mavzu. O’zbekistondagi ekoturistik tashkilotlar Ekologik turlar
Reja:

1. Ekoturizmni tashkil etish shakillari

2. 
   Ekoturizmni dunyo turizim sanoatidagi axamiyati
   
3. 
   Ekoturizmni tashkil etishda dunyo tajribasi
   

Turizm xizmat ko‘rsatish tarkibidan qat’i nazar, xizm atlar
ko‘rsatish joyiga va mazkur xizmatlarni iste’mol qiluvchi turistlar
guruhiga ko‘ra: ichki va xalqaro turizm kategoriyalariga bo‘linadi.
Ichki turizm — deganda ma’lum bir davlatning o‘z hududi
doirasida aholi tom onidan turistlarga xizmat ko‘rsatish faoliyati
tushuniladi. B unday turistlar m ahalliy (yoki milliy) turistlar
kategoriyasiga kiradi.
Xalqaro turizm — deganda esa, biror davlatga boshqa davlat
turistlarining borishi va ularga xizmat ko‘rsatilishi tushuniladi.
Demak, o‘z-o ‘zidan ravshanki, bunday turistlar xorijiy turistlar
kategoriyasiga kiradi.
Boshqa davlat hududida turistlarga turizm bo‘vicha xizmat
ko‘rsatish chiailadiean (sawor) turizm. deb ataladi. Xuddi shu singan
turistik xizmatlarni o ‘z davlat hududida xoriiiv turistlarga ko‘rsatilsa.
u vaatda bundav turizm kiriladigan turizm. deb ataladi.
SHuningdek, «turistlarni qabul qilish» va «turistlarni jo‘natish»,
— kabi umumiy tushunchalar ham bo‘lib, bular ichki va xalqaro
turizm uchun ham taalluqlidir. Turizm statistikasida «turistik kelish»
atamasi ham mavjud. Aynan turistik kelish soniga qarab turistik
oqim belgilanadi. Turist tushunchasining ichki tabiatidan kelib chiqib
aytish mumkinki, turist biror joyga keldimi, demak, u mazkur joydan
o‘zining mamlakatiga yoki doimiy istiqomat joyiga ketishi ham kerak.
U vaqtinchalik kelib-ketuvchidir.
Turizm statistikasida tranzit turist tushunchasi ham bo‘lib. unda
turistlarning o ‘z davlat hududidan ikkinchi davlat hududiga
boravotsanda oradagi davlat hududida to ‘xtab o*tishi tushuniladi.
Bunday davlatlararo tranzit turist bolish uchun maxsus tranzit vizalar
ham boMishi lo zim . Tranzit turistlarning m am lakatda bo‘lish
muddatlari chegaralangandir. Masalan, Evropa turistlarining
Hindistonga yoki Xitoyga sayohatlarida 0 ‘zbekiston tranzit hudud
(mamlakat), turistlar esa tranzit turistlar boMadilar. Bunday sayohatda
turistlar qisqa vaqt ichida 0 ‘zbekistonda bo‘ladilar. SHu davr ichida
mehmonxonalarda bo‘Ushlari, ovqatlanishlari, mamlakatning tarixiy
yodgorliklari bilan tanishishlari, bozorlardan, savdo rastalaridan
yodgorlik buyumlarini sotib olishlari mumkin.
«Turistlarni qabul qilish» kategorivasi — mazkur regionga voki
turistik markazga turistlarning kelishi va ulama ko‘rsatiladigan xizmat
faolivati bo‘vicha xarakterianadi. Ushbu faoliyatdan turizmni tashkil
qilish bo‘yicha barcha turizm infratuzilmasi - transport yuklarini
tashuvchilar, mehmonxonalar va restoranlarni ish bilan ta ‘minlash
kelib chiqadi. Ko‘rsatiIgan xizm atlar natijasida milliy (xorijiy turizm
orqali esa xorijiy) valuta massasi ko‘payadi. Turistlarni qabul qilishda
turistik region yoki m arkazda ishchi o‘rin!ari tez tashkil etiladi,
m ahalliy turistik resurslardan foydalanish hisobiga regionda
iqtisodiyot rivojlanadi. Ichki va xorijiy turistlarni qabul qilish balansi
tarkib topadi.