Geografiya va ekologiya fakulteti

3. Ekoturizmning maqsadi, vazifalari, ob’ekti va predmeti
Umume’tirof etilishicha ekologiyaning maqsadi – organizmlar
yashaydigan muhitni ularning bexatar yashashi va evolyusion tarzda
rivojlanishini saqlab qolish, ya’ni ekologik xavfsizlikni ta’minlash.
Ushbu maqsad ekologiyaning barcha tarmoqlari orqali turli xil vositalar,
usullar va yo‘llar vositasida ta’minlanadi. SHuning uchun ko‘pgina xalqaro,
regional, milliy va mahalliy miqyosda o‘tkazilayotgan anjuman, tadbir, reja
va dasturlarda ekologik vazifalardan biri etib ekoturizmni
rivojlantirish olinadi.
Ekoturizmning maqsadi – hozirgi va kelajak avlodlarning ekologik
xavfsizligi va barqaror rivojlanishni ta’minlash uchun tabiatdan
turistik yo‘nalishlarda oqilona foydalanish, uni qayta tiklash va
muhofaza qilish..
«Bugun, - degan edi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom
Karimov, - XXI asr bo‘sag‘asida ekologik xavfsizlik, inson bilan tabiat
munosabatlarini to‘g‘ri yo‘lga solish muammolari har qachongidan ham
dolzarb masala bo‘lib turibdi. Zero, bu muammoning echilishi barcha
xalqlarning manfaatlariga daxldordir, jahon sivilizatsiyasining buguni
va kelajagi ko‘p jihatdan shunga bog‘liqdir»1.
Ekoturizmning maqsadini amalga oshirish uchun ekologik jihatdan rivojlangan davlatlar, xalqaro tashkilotlar va milliy qonunchilik manbalari quyidagi vazifalarni bajarishni talab etadi:
- ekoturistik fan, ta’lim va amaliyotning nazariy asoslarini
ishlab chiqish;
- aholining ekologik ongi va madaniyatini ekoturizm orqali
o‘stirish;
- ekoturizm yo‘nalishidagi ta’lim va tarbiyani yo‘lga qo‘yish;
- ekoturizm bo‘yicha mutaxassislarni tayyorlash va qayta tayyorlash;
- ekoturizm industriyasini shakllantirish uchun maxsus qonunlarni
ishlab chiqish va ularning huquqiy mexanizmini yaratish;
- ekoturizm ob’ektlarning kadastrini o‘tkazish va ularni xar
tomonlama baholash;
- ekoturizm monitoringini yuritish va istiqbolini belgilashni
yo‘lga qo‘yish;
- milliy davlat hududini ekoturizm bo‘yicha rayonlashtirib chiqish;
- ekoturizm bilan shug‘ullanuvchi, yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lgan
maxsus turdagi sub’ektlar faloiyatini yo‘lga qo‘yish va ularni huquqiy
jihatdan qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlarini belgilash;
- davlatlarning va xalqaro hamjamiyatning ekoturizmga oid taktik
reja va strategik dasturlarini ishlab chiqish va ularga yuridik maqom
berish;
- ekoturizmga oid ijobiy harakatlarni rag‘batlantiruvchi
omillarni yaratish;
- huquqbuzarlarga nisbatan iqtisodiy javobgarlik sanksiyalarini
kuchaytirish va h.k.
YUqorida keltirilgan vazifalarni bajarish insonlarning ekologik
huquqlarini ta’minlab berishning eng muqobil yo‘llaridan biri
hisoblanadi. SHuni tan olish kerakki, hozirda O‘zbekistonda suv va erning
taqchilligi, ularni asrab avaylash haqidagi matbuotda,ilmiy amaliy
tadbirlarda, sohaga doir adabiyotlarda aytilayotgan fikrlar va televidenie
orqali namoyish etilayotgan ko‘rsatuvlar xar doim ham kutilgan natijalarga
olib kelmayapti. SHuning uchun bo‘lsa kerak dono xalqimiz «YUz eshitgandan
ko‘ra bir bora ko‘rgan avzal» deydi. Ekoturizm orqali insonlar o‘zi va
o‘zgalar yashab kelayotgan atrof tabiatni ko‘rib solishtiradi, xulosalaydi va
tegishli mustaqil qarorlar qabul qiladilar.