Гeoгрaфия

 өнеркәсіп пункті 
болып саналады. Бірнеше кәсіпорындары болса да, бірақ өндіру үдерісі 
байланысты болмаған, су және энергия жабдығы жалпы болмаған қала 
өнеркәсіп орталығы
делінеді.
31-сабақ
31-сабақ
http://eduportal.uz

---

87
1.
Төмендегі алғышарттардың қайсысы өнеркәсіп торабы пайда болуында 
шешуші рөл атқарады:
өнеркәсіп кәсіпорындарының жалғыз көлік тармағына бірігуі;
жасап шығару үдерісіне тікелей байлынысты кәсіпорындардың бір-біріне 
жақын орналасуы;
ірі қала маңында қалашықтардың пайда болуы;
кәсіпорынның су және энергиядан жалпы пайдалануы;
жасап шығару үдерісін алдыңғы қатарлы технология негізінде құру.
2.
Мемлекетімізде құрылған еркін экономикалық зоналарды контурлы 
картаға түсір.
?
Өзбекстан базар экономикасына кезең-кезеңмен өтіп жатқандығы, 
мұнда бірінші кезекте шағын және орта бизнесті дамытып жатқандығынан 
мемлекетiмізде өнеркәсіптің аумағын құрудың еркін экономикалық зона, 
шағын өнеркәсіп зонасы сияқты жаңа түрлері пайда болды. 
Бүгінгі күнде мемлекетiмізде 14 еркін экономикалық зона қызмет 
көрсетуде. «Науаи», «Ангрен», «Жызақ», «Үргіт», «Ғиждиуан», «Қоқан» 
және «Хазорасп» еркін экономикалық зоналарында 62 жоба жүзеге 
асырылған. Фармацевтика саласына маманданған «Нукус-фарм», «Замин-
фарм», «Касансай-фарм», «Сырдария-фарм», «Байсун-фарм», «Бостандық-
фарм», «Паркент-фарм» сияқты 7 жаңа еркін экономикалық зонаны 
дамыту бойынша жүйелі жұмыстар жүргізілуде. 
Еркін экономикалық зона 
– мемлекет пен шетел капиталын, 
болашағы бар технология және басқару тәжірибесін жұмылдыру 
мақсатында түзілетін, анық белгіленген әкімшілік шекаралары 
мен жеке құқықтық жосығы болған арнаулы ажыратылған аумақ 
болып табылады.
Ташкент қаласыныӊ аудандары, Қарақалпақстан Республикасы мен 
облыстардағы бос тұрған яки тиімсіз жұмыс жүргізіп жатқан өндіру 
ғимараттарынан тиімді пайдалану, жаңа кәсіпорындар құруды ынталандыру 
мақсатында бұл ғимараттардың негізінде шағын өнеркәсіп зоналары 
құрылды. Мемлекетіміздегі шағын өнеркәсіп зоналары 96-ға жетті. 
Бүгінгі күнге дейін бұл зоналарда мыңнан астам кәсіпорындар 
құрылды. Олдарда тек қана ішкі емес, бәлкім сыртқы базарда да сатып 
алушысы болған жеңіл өнеркәсіп, химия, азық-түлік өнімдері, электр 
техникасы заттары, заманауи құрылыс материалдары, мебель және басқа 
дайын өнімдер өндірілуде. 
http://eduportal.uz

---

88
Көлiк жолаушыларды және жүктердi тасымалдаумен мемлекетті 
бойлап та, дүние жүзiн бойлап та географиялық еңбек бөлiнiсiнiң 
тереңдеуiне мүмкiндiк жаратады. Ол мемлекеттераралық экономикалық, 
мәдени байланыстардың өркендеуінде маңызды рөл атқарады.
Өлкеміз әлем өркениетінің көне мемлекеттерiнің бірі екендігін тарих 
сабақтарынан жақсы бiлесiң. Мұнда сол дәуірде Еуропа мен Азияны 
байланыстырып тұрған – Ұлы Жiбек жолының дәл бiздiң мемлекетiмiздiң 
аумағынан өткендігі жеке орынға ие.
Өзбекстанда