Гeoгрaфия

еңбек 
предметi
де, 
еңбек құралы
да жер болып есептеледi. Ауыл шаруашылығында 
өнiмділік көп тұрғыдан жердің жағдайына бай ланысты. Сол себепті 
мелиорация
шаралары өткізіледі.
Мелиорация 
– жердiң жағдайын жақсарту үшiн тегiстеу, суару, 
сортаңды жуу, көшет отырғызу, топырақтың құнар лылығын арттыру 
сияқты шаралар жиынтығы.
Өсiмдiктердiң өсуi мен жануарлардың дамуы табиғат заңдарына бой-
сұнады. Сол үшiн ауыл шаруашылығында көп жұмыстар мау сымдық болады.
Мемлекетімізде ауыл шаруашылығы техникамен жақсы қамта-
масыз етiлген. Диқаншылық пен мал шаруашылығындағы көп ең бекті 
қажет ететiн жұмыстарды машиналар орындауда. Көп жұмыс үдерістері 
электрлендiрiлген, химиялық тыңайтқыштардан, өсiмдiк зиянкестерiне қарсы 
улы химиялық заттардан және мал ауруларына қарсы күрес құралдарынан кең 
пайдаланылуда. Сондай-ақ картоп пен көкөнiстердiң өнiмдi, тасымалдауға 
шыдамды сұрыптары егiле басталды. Бақ өсiруде өңдеу және теруге қолайлы 
жемiс сұрыптары жасалды. Нәтижеде ауыл шаруашылығы өнiмдерiн өндiру 
мен даярлау технологиясында түпкілікті өзгерiстер болды, еңбек өнiмдiлiгi 
артты. Бұл құбылыс 
«Жасыл төңкеріс»
деп бағаланды. 
http://eduportal.uz

---

72
«Жасыл төңкеріс»
– ауыл шаруашылығын ғылым, техника 
жетістіктері негізінде түпкілікті өзгерту.
Егер ауыл шаруашылығының жалпы өнiмi егiстiк жерлерiн кеңейттіру 
және шаруашылық малдарының санын арттыру есебiнен көбейсе, бұл 
экстенсивтiк ауыл шаруашылығы
делінедi. Керiсiнше, ауыл шаруа-
шы лығының жалпы өнiмі майдан бiрлiгiмен агротехника құралдарынан 
тиімдi пайдалану есесіне өнімділікті арттыруға қол жеткізу және малдың 
заттары жақсартудың есебіне оның өнімділігі артса, ол