Гeoгрaфия

жаңа үй-жай мөлтек аудандары
құрылды, 117,5 
мыңнан астам жеке тәртіптегі тұрғын үй пайдалануға тапсырылды.
Құрылыс жұмыстарының дами түсуі құрылыс материалдары өнеркәсібінің 
өркендеуiне себеп болуда.
?
1.
Құрылыс материалдары өнеркәсібіне шикiзат ретiнде тағы нелердi 
қосымша етесің?
2.
Құрылыс материалдары кәсiпорнын орналастыруда табиғи жағдай, 
шикiзат, жұмысшы күшi, көлiк алғышарттарының қайсысы маңызсыз 
екендігін түсіндір.
3.
Өзбекстанның табиғи байлықтары картасында құрылыс материалдары 
кендері қай жерлерде орналасқанын анықта. 
4.
География дәптерiңе құрылыс материалдары өнеркәсібiнiң басқа өнер-
кәсіп тармақтарына байланыстылық жобасын сыз.
50-сурет. 
Ауылда құрылған 
ғимараттар.
http://eduportal.uz

---

67
ӨНЕРКӘСİП ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ 
ПРОБЛЕМАЛАР 
23-сабақ
23-сабақ
Өнеркәсіп табиғатқа үлкен әсер ететін, қоршаған ортаны ластайтын 
қожалық тармағы болып саналады. Себебі өнеркәсіп табиғи шикізатты 
алу және оны қайта өңдеуден соңғы өнімге ие болғанға дейінгі үдерісті 
өз ішіне алады, сондай-ақ бұл үдеріске өнеркәсіп қалдықтарын қоршаған 
ортаға тасталуы да кіреді.
Өнеркәсіп тармақтарының қоршаған ортаға әсері бағытына қарай ерек-
шеленеді: 
– атмосфераның ластануына әсер ететін тармақтар: жылулық энерге-
тикасы, металлургия, мұнайды қайта өңдеу, цемент өндіру; 
– су ресурстарының ластануына әсер ететін тармақтар: химия, мұнай-
химия өнеркәсібi, ағашты қайта өңдеу, көмір, ет-сүт өнеркәсібi; 
– жер ресурстарының ластануы мен бұзылуына әсер ететін тармақтар: 
тау-кен өнеркәсібі мен құрылыс материалдарын өндіру өнеркәсібi және 
басқалар.
Бүгінгі күнде қоршаған ортаны сақтап қалуға қаратылған барша шара-
лар өнеркәсіптің экологизациясы деп атала басталған.