Гeoгрaфия

Өнеркәсiптің негізгі тармақтары:
жанармай (мұнай мен газ), 
химия және газ-химия, электр энергетика, жеңіл және азық-түлік.
Iрi өнеркәсiп кәсіпорындары Қаршы, Шахрисабз қалаларында және 
кейбiр ірі қыстақ пен қалашықтарда орналасқан (121-сурет). Жергiлiктi 
өнеркәсiп палас, тақия, тәттілік өнiмдері секiлдi ұлттық қолөнершiлiк 
өнiмдерiн шығарады. Алқапта мұнай, газ, тұз сияқты пайдалы қазбалар 
негiзiнде жанармай-энергетика кешенi қалыптасып келедi. Өнеркәсіп 
өнімдерін өндірудің тармақтары құрамында жанармай өнімдері үлкен 
бөлікті құрайды (122-сурет). 
Облыста жаңа мұнай және газ кендерiнің iске қосылуы, «Ташгузар-
Байсын-Құмқорған» темiржолының іске қосылуы нәтижесінде шөлдерде, 
адырларда да өнеркәсiп орындары бой түзеуде. Атап айтқанда, Диқанабадта 
жылына 200 мың тонна калий тыңайтқыш беретiн зауыт құрылды. Таяу 
болашақта зауыт өнiмiнiң дерлiк жартысы экспортқа шығарыла бастайды. 
121-сурет. 
Қашқадария облысы.
http://eduportal.uz

---

156
Әлеуметтiк салалар.
Қашқадария облысында 250-ден астам тарихи-
сәулеткерлiк ескерткіш, 900-ден астам археологиялық ескерткiштер бар, 
олардың көбі мемлекет қорғауына алынған.
Қалалары
. Облыста 12 қала бар. 
Қаршы
– облыстың әкiмшiлiк, мәдени 
орталығы. Көне керуен жолының үстiне салынған аталмыш қаланың 2700 
жылдық мерейтойы атап өтiлдi. Қаршы қаласының ауданы 75,5 шаршы 
км-ді құрайды. Бүгiнгi Қаршы көп қырлы қала болып есептеледі. Қаладағы 
өнеркәсіп салалары құрамында жеңіл өнеркәсіп пен азық-түлік өнеркәсібі 
жетекші орын алады. Мақта тазалау зауыты, ет-сүт зауыты, тігіншілік 
фабрикасы, құрылыс материалдары, металл өңдейтiн комбинаттар облыс 
экономикасының дамуына лайықты үлес қосып келуде. Қазіргі кезде 
Қаршы қаласында көптеген бірлескен кәсiпорын қызмет атқарып жатыр. 
«Жемістер кемпірқосағы» Өзбекстан-Британия, «Қаршымай» Өзбекстан-
Сингапур бірлескен кәсіпорындары жергілікті шикізатты қайта өңдеу 
жолымен өнім шығарып жатыр.
Қаршы және оның төңірегінде мақта, жiбек, май зауыттары, металл 
өңдеу кәсіпорындары, тiгiншiлiк фабрикалары, құрылыс материалдары 
комбинаты сияқты кәсiпорындар құрылып, Қаршы