Гeoгрaфия

Сыртқы миграция
– мемлекеттен көшiп кету (эмиграция) яки мемлекетке көшiп 
келу (
иммиграция
).
ӨЗБЕКСТАН ХАЛҚЫ
7-сабақ
7-сабақ
7-сурет. Өзбекстан халқының көбеюі 
(млн адам есебінде).
8-сурет. Халықтың табиғи және 
механикалық көбеюі (2018 жыл, мың 
адам есебінде).
Туу
Иммиграция
Өлім
жылдар
Эмиграция
http://eduportal.uz

---

19
Тәуелсіздік жылдарында мемлекетімізде халықтың туылуы мен өлім 
көрсеткіштерінде де өзгерістер болды. 1991 жылы республикада 723,4 
мың шақты бала туылған болса, кейінгі жылдарда туу саны азайып, 
2001 жылда туу 513 мың шақтысын құрады. Кейіннен халық санының 
артуы, оның тұрмыс жағдайының көтерілуімен туу саны да көбейді және 
2017 жылға келіп 716 мыңнан астам бала дүниеге келді. Қазіргі кезде 
Өзбекстан халқы жылына жарты миллионнан астам адамға көбейіп баруда.
Жоғарыдағыдан мынадай қорытынды жасауға болады, тәуелсіздіктің 
алғашқы 10 жылдығында туылғандардың саны азаю тенденциясына ие 
болса, екінші онжылдық пен одан кейінгі дәуірде туулар саны көбейген.
Халықтың табиғи көбеюінің жоғары қарқындары халықтың ты-
ғыздығының (1 кв.км аумаққа тура келетін халық санының) артуында 
да өз шешімін табуда. Мұнан 1 ғасыр алдын мемлекетіміз бойынша 
халықтың тығыздығы әрбір квадрат километрге 10-11 адамды құраған 
болса, енді бұл көрсеткіш 70 адамнан асып кетті.
Халықтың жасау сапасы көрсеткіштерінің бірі бұл бала тууда 
күтілген өмір ұзақтығы есептеледі. Мемлекетімізде 2016 жыл аталмыш 
көрсеткіш 73,8 жасты құраған (9-сурет).
Тууда күтілген өмір ұзақтығы көрсеткішi соңғы жылдарда өсу 
тенденциясына ие болып, соның ішінде, 1991 жылы бұл көрсеткіш 
66,4 жасты құрған болса, 2000 жылы 70,8 жаста, 2010 жылы 73,0 жасты 
құрады.
Мемлекетімізде тәуелсіздіктің алғашқы жылдарынан бастап салалар 
сияқты медицина саласында да қатаң байыпты реформалар жүргізу 
жұмыстары басталды. Медицина саласында мемлекетіміз тарапынан 
көптеген заң, қаулы, қарар және бағдарламлар шығарылып өмірге 
9-сурет. 
Өзбекстан халқының өмiр ұзақтығы көрсеткiшi (жaс).
барлығы