Geografiya kafedrasi

2002 yil Yevropa Ittifoqiga qilingan tashriflar va xalqaro
turizmdan kelib tushgan tushum 
№ 
Turistlarni 
qabul qiluvchi 
asosiy
mamlakatlar 
Xalqaro turistik tashriflar 
Xalqaro turizmdan kelib tushgan 
tushum miqdori 
2002 
o‘zgarishi % 
ulushi 
% 
2002 
2002 
mlrd. 
AQSH 
dol. 
o‘zgarishi % ulushi 
% 
2002 
200/2
000 
200/20
01 
200
1/20
00 
2002/
2001 
1.
Frantsiya 
77.012 
-2.6 
2.4 
29.2 
32.329 
-2.5 
7.8 
19.7 
2.
Ispaniya 
51.748 
4.6 
3.3 
19.6 
33.609 
4.5 
2.2 
20.4 
3.
Italiya 
39.799 
-3.9 
0.6 
15.0 
26.915 
-6.2 
4.3 
16.4 
4.
Buyuk 
Britaniya 
24.180 
-9.4 
5.9 
9.2 
17.591 
-
16.7 
8.0 
10.7 
5.
Avstriya 
18.611 
1.1 
2.4 
7.1 
11.237 
1.9 
11.1 
6.8 
6.
Germaniya 
17.969 
-5.9 
0.6 
6.8 
19.158 
-0.3 
4.0 
11.6 
7.
Portugaliya 
11.666 
0.6 
-4.1 
4.4 
5.919 
4.2 
7.5 
3.6 
8.
Niderlandiya 
9.595 
-5.0 
1.0 
3.6 
7.706 
-6.8 
14.6 
4.7 
9.
Irlandiya 
6.476 
-4.4 
1.9 
2.4 
3.089 
7.0 
10.7 
1.9 
10. Bel‘giya 
6.724 
-0.1 
4.2 
2.5 
6.892 
4.7 
-0.2 
4.2 
Jami 
263.78 
- 
- 
100 
164.44 
- 
- 
100 
MANBA: Butun jahon turizm tashkiloti (BTT).
Germaniya Davlatining turizm iqtisodi
.Germaniya respublikasi yuqori darajada 
rivojlangan industrial davlat. Germaniya aholisini joylashuvi. mehnatda bandlik strukturasi va 
sinfiy tarkibiy jihatdan nafaqat Yevropada. hatto dunyoda oldingi o‘rinlardan birini egallaydi. 
Aholisi - 82.0 mln. kishi. egallagan maydoni - 356 ming kv.km. 
Germaniya Yevropaning markazida joylashgan. uni Sharq tomondan Pol‘sha va Chexiya. 
Janubdan Shvedsariya va Avstriya. Janubiy-Farbdan Frantsiya. Farbdan Bel‘giya va Gollandiya. 
SHimolda esa Daniya davlati. Shimoliy Sharqda Boltiq dengizi va Shimoliy Farbda Shimoliy 

---

48 
dengiz o‘rab turadi. 
Millionlab sayyohlarga turistik xizmat ko‘rsatish. bir tomondan juda katta tadbirkorlik 
imkoniyatlarini ochib bersa. ikkinchi tomondan. keyingi yillarda vujudga kelgan raqobat 
muhitini kuchaytirib yubormoqda. Ayni paytda tobora ko‘payib borayotgan ishlab chiqaruvchilar 
(bevosita xizmat ko‘rsatuvchilar. turoperatorlar) va vositachilar (turagentlar) sekin 
rivojlanayotgan turizm bozorini o‘zaro taqsimlashi kerak. Yangi ochilgan turagentliklarning 
qarayib yarimi 5 yildan so‘ng o‘z faoliyatini to‘xtashishi mumkin. CHunki keyingi yillarda 
bankrotga uchragan kompaniyalar soni keskin ko‘paydi. Har yili 200 ga yaqin firmalar yopilishi 
kuzatilmoqda. SHu tufayli. tarmoqqa xos bo‘lgan tajribalar va shaxsiy tadbirkorlik qobiliyati 
bilan birga. tadbirkorlik sohasida muvaffaqiyatga erishish uchun korxona xo‘jaligi bo‘yicha 
«nou-xau»lardan xabardor bo‘lishni taqozo etmoqda. 
Xorijiy sayohatlar uchun harajatlarning o‘sishi va yakka holdagi sayohatlarning pekij 
turlar tomonidan tobora siqib chiqarilishi orqali yutig‘i 2-barobar ortgan bozor hajmi 2000-yilda 
pekij turlar uchun avvalgi yilgi salmoqli siljishga nisbatan yana bir bor kuchliroq o‘sish 
imkoniyatiga ega bo‘ldi. Germaniyada mehmonlar soni avvalgi yildagi +5% dan +9.5%ga o‘sdi. 
Masalan: birgina Cg‘N Touristic AG guruhini olib qaraydigan bo‘lsak. uning sotish 
bozorlaridagi o‘sish salohiyatlari turlicha. Tashkiliy turizm salmog‘i Buyuk Britaniyada 60.0%ga 
yetgan. Germaniyada 50.0% ni tashkil etadi. shu bilan birga. kelajakdagi o‘sish uchun qulay 
imkoniyatlar mavjud. Bunday imkoniyatlar Bel‘giya va Frantsiyada yanada kuchliroq. biroq 
ulardagi tashkiliy turizm salmog‘i 25.0-27.0% ni tashkil etadi. 
Hozirgi kunda Germaniyaning ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyoti o‘zining 
vazifalariga ega bo‘lib. bu iqtisodiyot va Texnologiya Federal Vazirligi ITFV dir 
(Bundesministerium fuer Wirtschaft und Technologie BMWI). 
Germaniyada turizm iqtisodiyot uchun katta daromad keltiruvchi sohalardan biri bo‘lib 
hisoblanadi (o‘rtacha yiliga 17.5 mlrd. dollar). Turistlar xush ko‘radigan asosiy maskanlari 
Boltiq dengizi qirg‘oqlari. Saksoniya Shvedsariyasi. Boden ko‘li atroflari. Al‘p tog‘ 
yonbag‘irlari va boshqalar. 
Germaniya fuqarolarining katta bir qismi uchun sayohat odatdagi yashash standartiga 
kiradi. Ularning sayohat qilish intensivligi 74% ni tashkil etadi. Umuman olganda har yili 
Germaniya fuqarolari kamida 5 kun davom etadigan 70 milliondan ortiq ta‘til sayohatlariga 
chiqadilar. 
Masalan. 1980 yili nemislarning deyarli chorak qismi tashkiliy ravishda sayohatga 
chiqqan bo‘lsa. 2000 yili esa ularning soni deyarli ikki marta ortdi. 
Binobarin. Germaniya turizmini qo‘llab-quvatlash FITVning ko‘p sonli vazifalaridan 
biridir. Buning ortida Germaniya iqtisodiy hududini ta‘minlash turadi. Bunga shuningdek. 
Yevropa integratsiyasini kengaytirish. xalqaro savdo munosabatlarini qo‘llab-quvvatlash. 
shuningdek. o‘rta tabaqaga mansub aholi sonini ko‘paytirish va korxonalarning mustaqilligini 
mustahkamlash ham kiradi.