Geografiya kafedrasi

Qashqadaryo viloyati yodgorlik resurslari 
Qashqadaryo tarixi. Ko‘hna manzilgohlar. Xo‘ja Ilg‘or - Amir Temur tavallud topgan 
qishloq. Amir Temur va temuriylar davrida ilm - fan, me‘morchilik, obodonChilik. Ispaniya 
elchisi Lui Gonzales de Klavixoning Temur saroyiga tashrifi. 
Xo‘ja Ilg‘or qishlog‘i me‘moriy obidalari. Qishloq tarixi, undagi masjid qoldiqlari va 
qabristoni. Amir Temurning "Polvon toshi". Tatar guzar masjidi. Toshqo‘rg‘on qishlog‘i tarixi 
va undagi ikkita masjid. Amir Temur "g‘ori". Tarag‘ay qishlog‘i. "Dunyo tepa".
SHahrisabz (Kesh) memorchiligi: Oqsaroy. Amir Temur ushbu obidani Xorazmni 
egallash sharafiga bunyod etgan. UndaXorazm ustalari katta me‘morchilik ishlarini olib 
borishgan. U 1370 - 1404 yillarda qurilgan. Oqsaroy peshtoqining Markaziy Osiyo yodgorliklari 
ichidagi eng yirik peshtoq ekanligi. Uning ravoq oraligi 22,5 metr, minorasining hozirgi vayrona 
holatidagi balandligi 38 metr, peshtoq kengligi 40 metrdir. U Hindistondagi Tojmahaldan ham 
husnkor bo‘lgan. Xorij elchilari shu erda qabul qilingan. Klavixoning Oqsaroyda bo‘lishi. 
Oqsaroy deyilishiga sabablar: onasining sharafiga qurilganligi. Oqlik va poklik ramzi. Uzoqdan 
oppoq bo‘lib ko‘rinishi.
Dorussaodat majmuyi. Buning ma‘nosi baxt - saodat uyidir. Mazkur obidani 
davlatmandlar saroyi ham deyiladi. Chunki, unda temuriylar xilxonasi joylashgan. Amirzoda 

---

139 
Jahongir, UmarShayx mirzo vaAmir Temurning o‘zi uchun bunyod etgan sag‘analari, 
maqbaralari, Xazrati Imom masjidi va maqbarasi shular qatoriga kiradi.
Doruttilovat majmuyi. Buning ma‘nosi Qur‘oni Karim tilovat qilinadigan joydir. Unda 
Shayx SHamsuddin Kulol, Gumbazi Sayyidon va Tarag‘ay Bahodir (Amir Temurning otasi) 
maqbaralari xamda Ko‘k gumbaz masjidi mujassam. Shuningdek, Chorsu, hammom, Malik 
Ajdar vaXo‘ja Mirhamid masjidlari bor. 
Qarshi (Nasaf) shahri yodgorliklari: Ko‘k gumbaz masjidi. 16 - asrdaAbdullaxon davrida 
qurilgan. Ko‘k gumbaz deyilishiga sabab, o‘z nomidan ko‘rinib turibdiki, gumbazning ko‘k 
rangda ekanligi. Bo‘yi 38 metr. Asosiy xonaqoh 8 x8 metr. Tuzilishi sodda. SHuningdek, 
Qarshida ko‘prik, hammom, Shermuhammad, Sharifxo‘ja, Xo‘ja Qurbon, Bekmir, 
Abdulazizxo‘ja madrasalari; Qo‘rg‘oncha va Zagza masjidlari mavjud. 
Viloyatda yana quyidagi me‘moriy obidalar mujassam: GuzordaOqsaroy; KitobdaXo‘ja 
Ilim Kon xonaqohi va Bashir ota maqbarasi hamda bir masjid; Yakkabog‘da Yodgor Valloma 
madrasasi; Chiroqchidaeski Langar masjidi, Katta va kichik xonaqohlar; Qamashida Langar ota 
masjidi va maqbarasi; Kosonda Bandi Kushon masjidi, Husam ota majmuyi, Qo‘rg‘on masjidi, 
Po‘loti masjidi - xonaqohi; KasbidaXo‘ja Karlik, Sulton Mirhaydar majmuylari, Pandron, To‘ra 
masjid masjidlari, Namozgoh, Sardoba, Qo‘shgumbazli maqbara; Jo‘ynovdagi Ayvon masjidi; 
Nishonda Hazrati Imom Mo‘yin va Qovchinda Hazrati Shayx majmualari.