Geografiya fanidan

Hakam: So’z ayblovchiga.
Davlat ayblovchisi: Hurmatli hakam, guvohlarni chaqirishingizni so’rayman.
Hakam: Guvohlar olib kirilsin.
Ayblovchi: Xo’sh, ahvolingiz qanday, yordam olayapsizmi?
Guvohlar: Orol dengizi – Bir qultum suv, suv beringlar chanqab ketayapman, tomog’im qurib ketdi. Asrlar bo’yi suv bergan Amu ila Sirdan ajralib qolayapman, yordam bering insonlar. Peshonam sho’r ekan atrofimdagi do’stlarim ham qurib qovjirab nobud bo’lishdi. 1961 yilgacha O’zbekning ko’rki edim. Atrofimda xilma-xil o’simliklar o’sib, ajoyib hayvonlar yashar edi. Hammasi nobud bo’ldi.
Nahotki shunchalar ojizsiz, insonlar, atrofimni sho’r bosib qolayapti. Do’stim havoni ham ko’rolmay qoldim. Har xil tuzlar, changlar, kimyoviy moddalar havoni qoplab oldi.
Guvoh daryolar: Orol quriyapti – dardi ko’p og’ir,
Topolmay yotibmiz dardiga davo,
Agar shu zaylda ketsa atrofda,
Iqlim o’zgaradi, buzilar havo,
Asrlar Orolga suv berib kelgan,
Amu bilan Sirning to’sildi yo’li,
Orol Amusidan ajralib qoldi,
Bu ishda bor shaksiz insonning qo’li.
Butun boshli ko’lni yo’qotib qo’yib,
Kelajakka qanday javob beramiz.
Hakam: So’z himoyachiga.
Himoyachi:
Men ayblov fikriga qarshiman,
Cho’llarga suv olish zarurmi?-zarur.
Obi hayot keldi ko’xna bo’zlarga,
Sahrolar nur ochdi, nur ustiga nur.
Qancha-qancha yerlar o’zlashtirildi.
Amu suvlarining sharofatidan
Qancha-qancha voha qutulib keldi,
Suvsizlik balosi va ofatidan.
Davlat ayblovchisi: Guvohlarni chaqirishingizni so’rayman.
Hakam: Guvohlar kirsin.
Davlat ayblovchisi: Tiklanib qoldingizmi?
Guvoh- Yer-tuproq: Insonlar yordam beringlar! Zaharli moddalarni ichaverib yurak bag’rim ezilib ketdi. Hosil berolmay uyalib qolayapman. Tarkibimdagi chirindi miqdori 0,8-1% ga tushib qoldi. Meni yashnatib turgan o’simliklar nobud bo’layapti. Ona yurtimda paxta etishtirishga yaroqsiz bo’lib qoldim. Hatto yangi dunyo Amerikaga dong’i ketgan asaldan ham shirin Xorazm qovunlarim, Qarshining maskalari yo’qolib borayapti. Meni qayta tiklab himoya qiling, qorningizni to’q, ustingizni bud qilaman insonlar!
Shunday ish qilingki, zarracha bo’lsin!
Ona tabiatga shikast yetmasin.
Ming yil davom etgan tabiiy qonun,
Muvozanat izidan chiqib ketmasin.