Geografiya 10 sinf 2017. indd

G‘arbiy Yevropa davlatlari. 
Yevropaning  bu  subregioniga  qit’adagi 
eng  ulkan  iqtisodiy  salohiyatga  ega  uchta  davlat  –  Germaniya,  Fran-
siya  va  Buyuk  Britaniya,  shuningdek,  Avstriya,  Shveytsariya,  Belgiya, 
Niderlandiya,  Irlandiya  hamda  “mitti”  davlatlar  safi ga  mansub  Lixten-
shteyn,  Lyuksemburg  va  Monako  kabi  mamlakatlar  kiradi. Alp  tog‘lari-
da  joylashgan  Avstriya,  Shveytsariya  va  Lixtenshteyn 
Alp mamlakat-
lari
  guruhini  tashkil  qiladilar.  Belgiya,  Niderlandiya  va  Lyuksemburg 
davlatlariga  nisbatan  esa  ular  o‘rtasidagi  iqtisodiy  integratsiya  jarayon-
lari  juda  yuqori  darajada  ekanligini  hisobga  olgan  holda  “
Benilyuks
” 
umumiy  nomi  ishlatiladi. 
Subregion  mamlakatlarining  iqlim  sharoiti  mo‘tadil,  Fransiya  janu-
bida  esa  iqlimi  subtropik.  Foydali  qazilmalardan  Shimoliy  dengiz  ak-
vatoriyasidagi  neft-gaz  (Niderlandiya,  Buyuk  Britaniya),  qo‘ng‘ir  va 
toshko‘mir  (Germaniya,  Fransiya,  Belgiya,  Buyuk  Britaniya),  temir  ru-
dalari  (Fransiya,  Germaniya,  Lyuksemburg,  Belgiya)  va  kaliy  tuzlari 
(Germaniya)  konlari  diqqatga  sazovor.  Alp  mamlakatlari  gidroenergiya 
resurslariga  boy.
G‘arbiy Yevropa  mamlakatlarida  tug‘ilish  va  tabiiy  ko‘payish  ko‘rsat-
kichlari  juda  past,  Germaniyada  esa  ko‘p  yillardan  buyon  depopulya-
tsiya  jarayoni  ro‘y  bermoqda.  Lekin  tashqi  migratsiya  balansi  yuqori 
musbat  ko‘rsatkichlarga  ega  bo‘lganligi  bois,  subregion  davlatlari-
da  aholi  o‘sishi  davom  etmoqda.  G‘arbiy  Yevropa  qit’a  subregionlari 
ichida  aholisi  eng  zich  joylashgan  hudud  hisoblanadi.  Urbanizatsiya 
ko‘rsatkichlari,  Lixtenshteyndan  tashqari,  barcha  davlatlarda  yuqori 
bo‘lib,  Buyuk  Britaniya,  Belgiya,  Niderlandiya,  Lyuksemburgda  90 
foizdan  baland,  Monakoda  esa  100  foizga  teng.  Yevropa  va  butun  ja-
hon  miq yosida  katta  ta’sir  doirasiga  ega  London,  Parij,  Berlin,  Gamburg, 

---

97
Br yussel, Amsterdam,  Syurix  va  ular  singari  boshqa  yirik  shaharlarning 
aynan  G‘arbiy  Yevropada  joylashganligi  ham  bu  subregionning  muhim 
o‘ziga  xos  xususiyatidir. 
G‘arbiy  Yevropa  davlatlarining  barchasi  rivojlangan  davlatlar  safi ga 
mansub  bo‘lib,  jahon  xo‘jaligining  hududiy  tarkibida  juda  muhim  o‘rin-
ga  ega.  Jahon  iqtisodiyotida  G‘arbiy  Yevropa  davlatlari  ko‘p  tarmoqli 
mashinasozlik  va  kimyo  sanoati,  intensiv  chorvachilik  va  dehqonchilik, 
bank-moliya  va  turizm  sohalarining  xalqaro  ahamiyatli  darajada  rivoj-
langanligi  bilan  alohida  ajralib  turadilar.