Geodeziya

4. Asbob xatoliklari

Asbob xatoliklari quyidagi xatoliklardan yigiladi:

1. 
   limbning boiaklari;
   
2. 
   optik mikrometrning reni;
   

4. 
   alidadaning ekssentrisiteti;
   
5. 
   kollimatsiya;
   
6. 
   asbob o‘qi aylanishining egilishi;
   
7. 
   asbobning turg'unmasligi.
   

Asbob xatoliklari sistematik xarakterga ega.

Limb boiaklari xatoligi ta’sirini kamaytirish uchun

usullar orasida limb <5 = -¹-⁸-⁰-° burchakka surib oichanadi.

n

Bu yerda: n — usullar soni.

1 3

Alidada aylanish markazi bilan limb markazining ust- ma-ust tushmasligi alidada ekssentrisiteti deyiladi.

Ekssentrisitetni aniqlash uchun alidada noldan bosh- lab har 45° da qo‘yib> boriladi. Alidadaning har bir holati- da qarama-qarshi shtrixlar kesishtiriladi (0o—180°, 45o— 225°, 90o—270°,... ) va sanoq olinadi. Keyin alidada qo‘yilganligini xarakterlaydigan shtrix indeks bilan ke­ sishtiriladi va sanoq olinadi.

Agar:

b — shtrixlarni kesishtirganda mikrotmetr bo‘yicha sanoq;

a — shtrixni indeks bilan kesishtirganda mikrometr

bo‘yicha sanoq deb belgilasak, har bir kuzatish qatori bo‘yicha farqni hisoblash mumkin: