Geodeziya laboratoriya

LOYIHA BELGILARINI HISOBLASH

Loyiha chizig‘i CD (129- rasm) odatda profilga berilgan nishab i = tg a bo‘yicha chiziladi. Boshlang‘ich nuqta C ning loyiha belgisi yoki boshqacha ayt-

ganda, qizil belgisi H₁ be- rilganda, so‘nggi D nuqta- sining qizil belgisi H₂ qu-

yidagi ifodadan topiladi:


2 1 1
H = H + h = H + atg a =


1
= H + i d , (10.19)

ya’ni keyingi nuqtaning belgisi oldingi nuqtaning belgisiga chiziq nishabini

nuqtalar orasidagi ufqiy masofaga ko‘paytmasining

129- rasm. Noma’lum M nuqtani aniqlash sxemasi.

2 1 9

qo‘shilganiga teng. Bu ifoda asosida profildagi hamma nuqtalar- ning qizil belgilarini topish mumkin. Nuqtaning qizil va qora belgilari orasidagi farq shu nuqtadagi ko‘tarma balandligini yoki o‘yim chuqurligini ko‘rsatadi va ishchi belgisi deb ataladi. M nuq- tada yer ishlari nolga teng bo‘lib, u qizil va qora chiziqlarning kesishgan nuqtasida yotadi. M nuqtadan profilning eng yaqin B nuqtasigacha bo‘lgan ufqiy x masofa quyidagi proporsiyadan topilishi mumkin:
x ₌ b _,

d  x a

bundan

x = d

b _,

a  b

bunda a va b lar A va B nuqtalardagi ish belgilar, d — shu nuq- talar orasidagi ufqiy masofa. x yoki d - x aniqlansa, M nuqtaning belgisini (6.15) ifoda bo‘yicha topish mumkin.

Ko‘tarmaning tegishli ish belgilari profilning loyiha chizig‘i ustiga va (pastqam) yerning ish belgilari uning ostiga yoziladi. Avtoyo‘l profilining yer ishlari nolga teng bo‘lgan nuqtalarida shartli gorizont chizig‘iga punktir chiziq bilan perpendikulyar tu- shiriladi va uning ikki tomoniga nol nuqtadan profilning yaqin nuqtalarigacha bo‘lgan masofa metr hisobida yaxlitlab yoziladi.

11.