Genomika asoslari


Genomika fanining mustaqil fan sifatida shakllanishi



Download 9,45 Mb.
bet7/109
Sana11.03.2022
Hajmi9,45 Mb.
#489803
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   109
Bog'liq
genomika fanidan o`quv qo`llanma

Genomika fanining mustaqil fan sifatida shakllanishi.
Genetika, Genomika fanining bir bo`lagi bo`lib genomlar va alohida olingan genlarni molekulyar darajada o`rganadi. Ularning strukturasining struktur genomika va funksiyalarini (funksional genomika) va shuningdek ularning gen muhandisligida biotexnologiya va gen terapiyasida (tibbiyot genomikasi yoki genom tibbiyoti ishlatilishini o`rganadi.
Genomika vazifalariga quyidagilar kiritiladi.

  • Genomlarni to`liq sekvenirlash ularning genetik murakkabligi molekulyar tizim sifatida taqqoslash va baholash.

  • Avval ma’lum bo`lmagan genlarni aniqlash turli xil genlar va genomlarni funksional va struktur o`xshashligini qiyosiy tahlil qilish.

  • Murakkab hujayraviy molekulyar-genetik tizimni boshqarishning tuzilma prinsiplarini aniqlash.

Rossiyalik (Novosibrisk) genetigi V.A.Ratier talqiniga ko`ra genomika zamonaviy molekulyar genetikaning asosiy usullarining nuqtalaridan biri hisoblanadi. Hujayra avlodlarida genom elementlarining DNK diskert fragmenti sifatida irsiylanadi, ular nukleotidlar tarkibiga ko`ra va funksional belgilariga ko`ra farq qiladi. Ularni quyidagi kategoriyalarga bo`lish mumkin:

  • Obligat elementlar – struktur lokuslar, ularning soni va genomda joylashishi doimiydir. Ularning orasida ekspressiya genlarini ajratish mumkin (hause keeping genes). Ularning mahsuloti hamma tipdagi hujayralarning hayot faoliyatini ta’minlaydi.To`qima maxsus genlar obligat elementlar sifatida ontogenezning ma’lum davrlarida ma’lum tipdagi hujayra va to`qimalarda maxsuslashgan funksiyalarni ta’minlaydi..

  • Fakultativ elementlar – ularga viruslar, Y-xromosomalar, DNK ning amplifikatsiyalashgan nusxalari kiradi.

  • Mobil- migratsiyalovchi genetik elemenlar – transpozonlarni va retrotranspozonlarni o`z ichiga oladi. Transpozonlar genomda oqsilli komplekslar yordamida transpozonda fermentlarning faolligini ta’minlovchi ular harakatchan elementni tashish xususiyatiga ega bo`lib ularni yangi-yangi joyga ko`chishini amalga oshiradi. Ular inson genomining 3 % ini tashkil qiladi va 300 000 ta nusxada keltirilgan bo`lib, 7 ta turli xil sinflardan iborat, harakatchan elementlarning boshqa sinfi retrotranspozonlardir. Transpozonlardan farq qilib ular xromosomalarda kesilmaydi. Ularning ko`chib yurishi retrotranspozonlarning transkripsiyasiga bog`liq bo`ladi. DNK matritsasida RNK sinteziga uning orqali orqasidan teskari transkripsiyasi o`tadi, ya’ni RNK dan DNK zanjiri hosil bo`ladi.


Download 9,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish