Genetika va evolyutsion



Download 8,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/186
Sana18.02.2022
Hajmi8,04 Mb.
#456680
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   186
Bog'liq
GENETIKA VA EVOLYUTSION TA’LIMOT EVOLYUTSION TA’LIMOT II QISM

 Аннотация
 
Учебник написан на основе учебной программы изданной в последние годи и 
состоит из трех частей. В первой части освещается история развития 
эволюционных 
представлении 
и 
понятий. 
Вторая 
часть посвящена 
эволюционному учению Ч. Дарвина и его дальнейшему развитию. Злободневные 
вопросы эволюционной теории – происхождения и развития жизней, 
генетические и экологические основы эволюции, движущие фактории микро и 
макроэволюции и др. занимают третьей часть учебника. 
В освещении многих тем по возможности использованы последние 
достижения науки и местные материалы. Учебник предназначен для студентов 
биологических специальностей высших учебных заведений.
 
Annotation. 
 
The text book is consist of three parts, eighteen chapters each of them consists of 
sevalol paragraph. 
In the first part the history of the of evolutionary idias of Lamark s doctrine about 
progresses and achievements in natural sciences of the XVIII and XIX century are 
lighted. 
The second part is dedicate to Darvin's evolutionaru doctrine. In the third part a 
modyern evolutionaru theoru is described.
Against the background of the achievenrents of the biologu science the origin 
and devolopment of the live, the moving motives of the evolution, species, 
modification of spesies, and its formation, mikro and makro evolution. The special 
attention is drown to the antropogenese. And to the critics for anti-Darvin's trend.
 



KIRISH 
Tayanch tushunchalar va bilimlar: 
Evolyutsion ta’limot mazmuni, prinsiplarini 
o`rganish usullari, boshqa fanlar bilan aloqasi, muammolari, ahamiyati.
 
Evolyutsion ta’limotning mazmuni.
Inson qadim zamondan boshlab organik 
olamning ikki xossasiga ajablanib qaragan. Bu xossalardan biri uning nihoyatda 
xilma-xilligidir. Hozirgi vaqtda o`simliklarning 500000 dan, hayvonlarning 2500000 
dan, zamburug`larning 100000 dan ortiq turi mavjud. Bular haqiqatan ham organik 
olamning xilma-xilligiga hech qanday shubha qoldirmaydi. Har bir organizm turi 
tuzilishi, hayot faoliyati, yashash muhiti bilan bir-biridan keskin farq qiladi. 
Organik olamning ikkinchi ajoyib xossasi organizmlarning tuzilishi va hayot 
faoliyatiga ko`ra tevarak-atrof muhitiga moslashganligidir. Organik olam qotib 
qolmaganligi, o`zgarishi to`g`risida bir qancha nazariyalar vujudga kelib bu 
nazariyalar organik olamning evolyutsiyasi biror omilning ta’siri natijasidir deb 
tushuntirib 
keldilar. 
Organik 
olamning 
evolyutsiyasi 
organizmlarning 
takomillashishga intilishi (J.B. Lamark), alohidalanishi (Vegenyer), mutatsion 
o`zgaruvchanlik (De Friz), muhitga nisbatan adekvat moslashuvchi o`zgaruvchanlik 
(T.D. Lisenko) asosida amalga oshadi, degan g`oyalar shular jumlasidandir.
Organik olamning evolyutsiyasi faqat yagona omil ta’siri natijasidan iborat, 
deb tushuntirish o`lik va tirik tabiatning o`ziga xos xossalarini chuqur anglamaslik, 
materiyaning mexanik, fizik-kimyoviy harakat formalari bilan biologik harakat 
formalari o`rtasidagi farqni tushunib yetmaslik oqibatidir. Organik olamning tarixiy 
rivojlanishi ba’zi olimlar e’tirof etgan bo`lsa ham, lekin har bir hayvon va 
o`simlikning o`zi yashayotgan muhit sharoitiga moslashganligi to`g`risidagi masala
XIX asrning yarmigacha muammo bo`lib qoldi. 
Angliyalik buyuk tabiyotshunos olim Charlz Darvin 1859 yili «Tabiiy tanlanish 
yo`li bilan turlarning kelib chiqishi yoki yashash uchun moslashgan zotlarning 
saqlanib qolishi» degan mashhur asarda hozir mavjud bo`lgan barcha o`simliklar, 
hayvonlar, odam to`satdan yaratilmay, balki million yillar davom etgan tarixiy 
taraqqiyot mahsuli ekanligini isbotlab berdi. Shu bilan bir qatorda, organizmlarning 
xilma-xil moslanish sabablarini ilmiy nuqtai nazardan tushuntirib berdi. 
Darvin organik olamning evolyutsiyasi to`g`risidagi ta’limotni yaratishda 
tabiiyotshunoslikning turli sohalari (sistematika, qiyosiy anatomiya, embriologiya, 
biogeografiya, paleontologiya va boshqa fanlar) da to`plangan ma’lumotlarga, yangi
zot va navlar chiqarish sohasidagi ko`p asrlik seleksiya yutuqlariga hamda o`zi olib 
borgan kuzatish, tajriba natijalariga, ilmiy xulosalarga tayandi. U juda ko`p dalillarga 
asoslanib, organik olamning evolyutsiyasi o`zgaruvchanlik, irsiyat, yashash uchun 
kurash va tabiiy tanlanish tufayli ro`y berishini isbotlab berdi. Darvinning evolyutsion 
ta’limotini o`sha davrning mashhur biolog olimlari himoya qildilar va biologiya 
fanining turli sohalarida tatbiq etib, mazmunini yangi dalillar bilan boyitdilar.
Evolyutsion ta’limot keyinchalik genetika, ekologiya, bioximiya, molekulyar 
biologiya, kabi fanlar yutug`i zaminida mazmunan yanada boyidi va oqibatda XX 
asrning ikkinchi yarmida evolyutsiyaning sintetik nazariyasi yaratildi.
Evolyutsion ta’limot organik olamning tarixiy rivojlanishini va uni idora 
etishning 

Download 8,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   186




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish