Genetika genetika so'zi grekcha genetikos — tug'ilishga taalluqli, aloqador degan so'zdan olingan. Genetika barcha tirik organizmlarga xos bo'lgan xususiyat — irsiyat va o'zgaruvchanlik qonuniyatlarini o'rganuvchi fandir. Irsiyat

Aralash turdagi test savollari
1. Odamda normal eshitish dominant, karlik retsessiv belgi xisoblanadi. Normal eshituvchi II qon guruhli geterozigotali ota-ondan tug’ilgan farzandlarning necha foizi ikkita belgisi bo’yicha gomozigotali bo’ladi?

A) 25 %

B) 0 %

C) 12,5 %

D) 50 %

2. Miopiya autosomada joylashgan dominant gen, daltonizm x xromasomaga birikkan holda irsiylanadi. Yaqindan ko’radigan ota-onadan miopiya bilan kasallangan, daltonik bola tug’ilgan. Ota-ona genotipini toping.

A) AAX^DX^D x aaX^dY

B) aaX^DX^d x aaX^DY

C) aaX^DX^D x aaX^dY

D) AaX^DX^d x AaX^DY

3. Miopiya autosomada joylashgan dominant gen, daltodizm x xromasomaga brikkan holda irsiylanadi. Yaqindan ko’radigan ota-onadan ikkala belgi bo’yicha sog’om o’g’il bola va miopiya bilan kasallangan, daltonik o’g’il bola tug’ilgan. Farzandlarning necha foizi daltonizm bilan kasallanish extimolligi bor?

A) 0

B) 50

C) 100

D) 25

4. Qushlarga mansub hayvon turida X xromosomaga birikkan retsessiv letal gen mavjud bo’lib, bu gen X^a X^a va X^a Y genotipga ega organizmlarning embrionlik davri boshida nobut bo’lishiga olib keladi. Normal ota-onadan tug’ilishi mumkin bo’lgan erkak organizmlarining genotipini aniqlang.

A) X^AY

B) X^AX^A , X^AX^a

C) X^AY , X^aY

D) X^AX^A , X^AX^a , X^AY

5. Jingalak sochli gemofil qiz va silliq sochli sog'lom yigit turmush qurdi. Ulardan tug'ulgan qiz farzandning belgilarini aniqlang.

A) jingalak soch, gemofil

B) jingalak soch, sog'lom

C) silliq soch, gemofil

D) to'lqinsimon soch, sog'lom

6. Bulg’or qalampirida (R_C_) genlarning birgalikda bo’lishi mevasining qizil rangda bo’lishini ta’minlaydi, ularning resessiv allellari esa mevasining yashil rangini yuzaga chiqaradi. Genotipda faqat birinchi juft allel gen dominant holda bo’lishi mevasining qo’ng’irligini, faqat ikkinchi juft allelning dominant holda bo’lishi esa mevasining sariq rangini namoyon etadi.

Qizil va sariq rangli o’simliklarni chatishtirilganda avlodda barcha rangdagi o’simliklar olingan bo’lsa, ota-ona genotipini ko’rsating.

A)RrCc x rrcc

B) Rrcc x rrCc

C) RrCc x rrCc

D) RrCc x Rrcc

7. A va B geni bitta xromosomada joylashgan bo`lib brikkan holda irsiylanadi , krasengover 8% . C geni boshqa xromosomada joylashgan trigetrazigotali organizmning hosil qilgan gametalarni % da toping.

A) ABC 23% , AbC 23% , ABc 2% , abc 2% , Abc2% abC 23% , aBc 2% , aBC 23%

B) ABC 23% , AbC 23% , ABc 23% , abc 2% , Abc 23% abC 2% , aBc 2% , aBC 2%

C) ABC 23% , abC 23% , aBC 2% , ABc 23% , aBc 2% , abc 23% , Abc 2% , AbC 2% ,

D) ABC 23% , AbC 2% , ABc 2% , abc 23% , Abc 2% , abC 23% , aBc 2% , aBC 23%

8. AaBbCC genotipli, birinchi va ikkinchi belgilari oraliq xarakterga ega bo’lgan organizmlar o’zaro chatishtirilsa olinadigan avlodning genotipik sinflari soni (a), fenotipik sinflari soni (b), ota-ona organizmlar hosil qiladigan gametalar soni (c) ni toping.

A) a-9; b-6; c-4

B) a-27; b-8; c-8

C) a-9; b-9; c-4

D) a-27; b-18; c-8

9. DNK ning qo’sh zanjirida G nukleotidlari 40 % ni tashkil etadi. DNK dagi gen asosida sintezlangan oqsil 400 ta aminokislotadan iborat bo’lsa, shu DNK qo’sh zanjiridagi pirimidin asolari sonini toping.

A) 600

B) 320

C) 1200

D) 960

10. Braxidaktiliya kasalligining barmoqlar kamroq qisqarishidan tortib ko'proq qisqarishigacha bo'lgan shakllari bor. Barmoqlari qisqa odamlar geterazigota genotipga ega. Ushbu mutatsiyaga uchragan odamlar shajarasini o'rganish tufayli bu belgi fenotipda asosiy va modifikator genlar ishtirokida namoyon bo'lishi aniqlangan. Modifikator retsessiv genlar (n) gomozigota holatda bo'lsa, barmoqlarning keskin qisqarishiga olib keladi. Modifikator genlarning dominant alleli (N) gomozigota holatda barmoqlarning kamroq qisqarishiga olib keladi, geterazigota holatda esa o'rtacha qisqarishiga sababchi bo'ladi.

Shunga ko'ra barmoqlari keskin braxidaktiliyaga uchragan kasalning genotipini aniqlang.

A) BbNn

B) bbNN

C) bbNn

D) Bbnn

11. Hujayrada 1080 g glukozaning to’liq (a) va to’liqsiz (b) parchalanishidan hosil bo’lgan energiyaning qancha miqdori (kj) issiqlik ko’rinishida ajraladi?

A) a-7680; b-720

B) a-15600; b-1200

C) a-6960; b-720

D) a-1160; b-120

12. Qoramollarning shortgorn zotida terisi rangining irsiylanishi oraliq xarakterga ega. R-qizil, r-oq, geterazigotalar ola rangga ega. Shoxsizlak (P) esa shoxlilik (p) ustidan to’liq dominantlik qiladi. Digeterazigota buqa va sigirlar avlodida genotip bo’yicha qanday nisbat kuzatiladi?

A) 3:3:1:1

B) 1:2:2:4:1:2:1:2:1

C) 9:3:3:1

D) 3:6:3:1:2:1

13. Tez kaltakesak tuxum hujayrasida 19 ta xromosoma uchraydi. erkak kaltakesakning spermatozoidida va teri hujayrasida xromosomalar holati qanday bo’ladi.

A) 36+ xy; 36+xx

B) 36+xx; 18+x yoki 18+y

C) 18+x; 36+xx

D) 18+x yoki 18+y; 36+xy

14. X^AX^a BbDd genotipli organizm qanday gametalar hosil qilmaydi (1) va hosil qiladi (2)?

a) X^ABD b) X^ABd c) X^ABb d) X^aBD e) X^aBd f) X^AbD j)X^Abd i) X^aDd k) X^AX^ad

A) 1-e, f, j, i, k; 2-a, b, c, d

B) 1-a, b, d, e, f, j; 2-c, i, k

C) 1-a, b, c, d; 2-e, f, j, i, k

D) 1-c, i, k; 2-a, b, d, e, f, j

15. Kataraktaning ikki xil irsiy shakillari bor. Birinchisi autosoma dominant tipda, ikkinchisi autosoma retsessiv tipda birikmagan holda irsiylanadi. Kataraktaning autosoma dominant tipi bilan kasallangan geterozigotali, retsessiv tipi bo’yicha sog’ va gomozigotali qo’y koz er va xotin nikojidan sog’lom, ko’k ko’zli farzant tug’ilgan. Tug’ilgan farzantlarning necha foizi faqat ikkita belgisi bo’yicha geterozigotali bo’ladi.

A) 50

B) 31.25

C) 25

D) 43.75