Genetika genetika so'zi grekcha genetikos — tug'ilishga taalluqli, aloqador degan so'zdan olingan. Genetika barcha tirik organizmlarga xos bo'lgan xususiyat — irsiyat va o'zgaruvchanlik qonuniyatlarini o'rganuvchi fandir. Irsiyat

4-masala. Odamda o’n qo’lni ko’p ishlatish va uzoqni ko’ra olmaslik dominant belgi, chap qo’lni ko’p ishlatish va normal ko’rish retsessiv belgi xisoblanadi. Uzoqni yaxshi ko’ra olmaydigan chapaqay erkak, ikkita belgisi bilan normal gomozigota ayolga uylandi:

1. 
   Ota necha xil gameta hosil qiladi ?
   

2. 
   Farzandlar qanday genotipga ega bo’lishi mumkin?
   

3. 
   Ayolning 8 ta farzandidan nechtasi normal ko’radigan o’ngaqay bo’lishi mumkin?
   

4. 
   Farzandlarning nechtasi uzoqni ko’ra olmaydigan , o’ngaqay bo’ladi?
   

5-masala. Qovoq mevasi etining oq rangi (B), sariq rangi (b), mevasining disksimon shakli (D), yumaloq shakli (d) ustidan dominantlik qiladi. Quyidagicha genotipga ega formalar o’zaro chatishtirilsa qanday natija olinadi

1. 
   BbDd x bbdd
   
2. 
   BbDD x Bbdd
   

3. 
   Bbdd x bbDd .
   

6-masala. Odamda ko’r bolishning ikki turi uchrab ,ularning har biri retsessiv gen orqali nasldan-naslga o’tadi. Mazkur retsessiv genlar har-xil xromosomalarda joylashgan.

a)agar ota-ona ko’rlikning bir turi bilan kassallangan bo’lsa, ikkinchi turi bilan normal bo’lsa, bu oilada bolalarning ko’rish qobilyati qanday bo’ladi?

b)quydagi ma’lumotlardan foydalanib, oilada ko’r bola tug’ulish extimolini aniqlang :

ota-ona normal ko’radi, buvilarining ikkisi ham bir turdagi kasallik bilan kasallangan, ikkinchi turi bilan gomozigota holatda, sog’lom buvalarining avlodida ko’rlik kuzatilmagan .

7-masala. Normal eshitadigan birining sochi to’lqinsimon, ikkinchisinikining sochi silliq bo’lgan ota-onadan birinchi farzand kar, silliq sochli, ikkinchisi normal eshitadigan to’lqinsimon sochli bo’lib tug’ildi.Agar to’lqinsimon soch,silliq soch ustidan dominant va karlik retsessiv belgi ekanligi ma’lum bo’lsa, shu oilada keyingi farzandlarning kar, to’lqinsimon sochli bo’lib tug’ilish ehtimoli qanday?