Генератив органлар

1. O`z-o`zidan changlanish. 2. Chetdan changlanish

Tabiatda ko`pchilik o`simliklar kleystogamli gullar hosil qilsa (Yopiq gullaydigan gullar), ayrimlari xaziogamli (ochiq gullovchi) gullar hosil qiladi. Masalan: yeryong`oqda tuproq yuzasidan yuqori qismida xaziogamli gul hosil qilsa, tuproq ostida kleystogamli gul va meva hosil qiladi.

O`simliklarning o`z-o`zidan changlanishi CH. Darvin tomonidan 27 yil davomida o`rganilgan. Natijada u shunday xulosaga kelgan chetdan changlanish nasil sifatini yaxshilanishiga olib keladi.

Xashoratlar yordamida changlanuvchi o`simliklar entomofil o`simliklar deyiladi. O`simliklarning xashoratlar yordamida changlanishi tabiatning eng muhim xususiyati hisoblanadi. Changlanishda asalari, kapalak, pashsha, qo`ng`iz, chumoli va boshqa xashoratlar muhim rol o`ynaydi. Nektar tarkibi 25-95% suv, 3-72% glyukoza va tamli shakarga to`g`ri keladi.

Shiradonlar gulning gulqo`rg`on qismida joylashgan bo`lib xashoratlarni gulning ichiga kirishiga majbur qiladi. Chang yuzasining g`adir-budur va yopishqoqlik xususiyati ularga yopishib boshqa gulga borganda changlanish jarayonini amalga oshiradi.

Adabiyotlar:

1. Burigin. V. A. Jongurazov. F. X. Botanika “O`qituvchi” T.: 1977.

2. Kursanov. V. A. Kamarnitskiy N. A va bosh.- Botanika “O`qituvchi” 1977. I II tom.

3. Hamdamov I, Shukrullayev P va boshqalar- botanika asoslari “Mehnat” T.: 1990.

4. Soxabiddinov. S. “O`simliklar sistematikasi” I II bob. “O`qituvchi” T.: 1976.

5. Hamidov “O`simliklar geografiyasi” “O`qituvchi” T.: 1984.

6. Belolipov. I. V. SHeraliyev. A. Axadova. M. A. “O`rta Osiyo o`simliklari marfalogiyasi” SOP, TIPO, T.: 1991.

7. Holdarov. X. Xojimatov. K. X.“O`zbekiston o`simliklari”, “O`qituvchi” T.: 1992.

8. www.ziyonet.uz