Гельминт сўзи грекча «гельминс» сўзидан олинган бўлиб, «гижжа, қурт»

Гельминт сўзи грекча «гельминс» сўзидан олинган бўлиб, «гижжа, қурт» деган маънони билдиради. Улар келтириб чиқарадиган касалликлар гельминтозлар деб аталади. Гижжаларнинг лотинча номланишига «оз» ёки «ёз» қўшимчасини қўшиб, улар келтириб чиқарадиган касалликлар номланади. Гижжалар паразитар касалликлар (грекча «паразитос» - «текинхўр» деган маънони англатади) тоифасига кириб, инсонлар, ҳайвонлар, ўсимликлар тўқималари ва органлари ҳисобига ҳаёт кечирувчи организмлардир.3Жаҳон Соғлиқни Сақлаш ташкилотининг маълумотига кўра, гельминтозларнинг дунёда тарқалиши қуйидагича: дунё аҳолиси сони 6 миллиард бўлса, гельминтозлар билан зарарланганлар сони 1,4 миллиард, яъни 23,3 % фоиз ёки ҳар 4 киши гельминтоз (гижжа) лар билан касалланган. Гижжа касалликлари одамларда, ҳайвонларда ва ўсимликларда учрайди. Ҳозирги кунда дунё бўйича одам организмида паразит (текинхўр)лик қилиб яшайдиган гижжаларнинг 270 дан ортиқ турлари маълум. Лекин шулардан 40 турдаги гижжалар инсонларни одатдаги доимий ҳамроҳи ҳисобланади ва сезиларли зарарланиш ўчоқларини келтириб чиқаради. Улардан ташқари, гижжалар ҳайвонлар, ўсимликлар ва бошқаларда учраб, инсонларга камдан-кам ва тасоддифий ҳолларда юқиб касаллик келтириб чиқариши мумкин.Болаларнинг энтеробиоз, гименолепидоз билан касалланиши кескин ўсиб бормоқда. Катталарнинг аскаридоз, тениаринхоз, опистархоз, трихинеллез ва бошқа паразитозлар билан касалланиши кескин ўсиб бормоқда. Фактлар5 Касалланишнинг ўсишига сабаблар Паразитларга қарши воситаларнинг етишмаслиги; Миграцион жараённинг интенсивлиги (давлат ичида); Даволаш муассасаларининг бирламчи звеносидаги шифокорларнинг паразитар патологияларни яхши билмаслиги Клинико-диагностик лабораторияларда паразитар касалликлар бўйича диагностика ишларининг етарли даражада малакавий эмаслиги Паразитлар билан зарарланганларнинг барчасини специфик даво билан таъминлашнинг имкони йўқлиги паразит ташувчилар сонининг ортишига олиб келади6 Гельминтозларнинг эпидемиологик таснифи Касаллик манбаи, юқиш йўли ва омилига қараб гельминтозлар 3 та гуруҳга бўлинади: 1. Геогельминтозлар 2. Биогельминтозлар 3. Контагиоз гельминтозлар