Gazning zichligi. Gazning issiqlik berish qobiliyati

i = -a^rad C. ^(14.4)
Bunda: am — massa o'tkazuvchanlik koeffitsiyenti (namlik diffuziya koeffitsiyenti deb ham ataladi), u molekula diffuziya koeffitsiyentiga o'xshash bo'ladi, m2/s.
(14.1) tenglama adsorbsiya va ekstraksiyalashda qattiq fazoda
massa o'tkazuvchanlikni ifodalashda ham qo'llaniladi.
Adsorbsiya — qattiq g'ovak materiallaming gazlar va bug'lami yutishi.
Ekstraksiyalash — kerakli komponentni materialdan erituvchilar
yordamida ajratib olish.


196

(14.1) tenglamadagi proporsionallik koeffitsiyenti diffuziyaning sam arali koeffitsiyenti Dt deyiladi, u molekulyar diffuziya koeffitsiyentiga va qattiq faza g‘ovak tuzilishi tavsiflariga bogMiq.
1 4 .3 . M a ssa va issiqlik b e r ish Harakatlanuvchi muhitda massa ko'chishi bir vaqtda konveksiya
(muhitning harakati hisobiga) va difFuziya hodisalari bilan amalga oshadi. Konvektiv massa ko'chishi va molekulyar diffuziyalarning birgalikdagi ta’siridan massa almashinish konvektiv massa almashinish nomi bilan ataladi.
Amaliy masalalarda suyuq yoki qattiq yuzalar va o'rab turuvchi muhit orasida konvektiv massa almashinuvi katta ahamiyatga ega. Issiqlik berishga o'xshashlikdan, konvektiv massa almashinuvning harakatlanuvchi muhit va boshqa muhit (qattiq jism, suyuqlik yoki gaz) bilan ajratuvchi yuzasi orasida ishtiroki massa berish deyiladi.
Massa berishni son jihatdan yozish uchun massa berish qonuni (Shukarev qonuni) qo'llaniladi:

' = A < V CJ - <14-5)

Bunda: i — massa oqimi zichligining faza ajratish yuzasidan oqim yadrosiga berilishi (yoki aksincha), kg/(m 2 s); С ,Cm— mos ravishda, taqsimlanadigan moddaning faza ajratish yuzasidagi va oqim (muhit) yadrosidagi konsentratsiyasi, kg/m3 (14.2- rasm).
(14.5) tenglama bo'yicha hisoblashlarda (C ^- C J farq har doim modulda olinadi. (14.5) tenglamadagi proporsionallik koeffitsiyenti P massa almashinish koeffitsiyenti deb ataladi, uning o'lchov biriigi m/s va u fazolar kontraktida vaqt birligida yuza biriigi orqali konsen- tratsiyalar farqi (C - C J birga teng bo'lganda oqib o'tadigan massani ifodalaydi: /3 = i/(C)v- C J .
(14.5) massa berish tenglamasi issiqlik berish tenglamasi (10.1) ga o'xshash bo'lib, massa almashinuv koeffitsiyenti a ga o'xshash bo'ladi. Massa almashinuv koeffitsiyenti (3 ga teskari kattalik chegara qatlami diffiuzion qarshiligi deyiladi: R0 = \ / (3.
Gaz fazasida massa berishda, ideal gaz holati qonunini qo'llab,

mos ravishda С = p/(RT).
/ = 0(Pm/R T - P„,/RT) = -Pm) = p„(Pyu -Pm) . (14.6)