Gaz va tabiiy gazlar

3-topshiriq. Matn asosida plastmassa qanday kashf etilganini so‘zlab bering. 

 

4-topshiriq. Matndan olmoshga oid so‘zlarni topib yozing va ular ishtirokida 

gaplar tuzing. 

 

---

 

28 

Аnalitik kimyo 

 

Analitik  kimyo  moddaning    tarkibi,  miqdori  va  uning  tuzilishini 

aniqlash  usullari  haqidagi  fandir.  Uning  vazifasi  analiz  usullarini  ishlab 

chiqish,  ularni  amalda  qo‘llash  hamda  analitik  kimyo  usullarining  nazariy 

asoslarini  keng  miqyosda  o‘rganishdan  iborat.  Bunga  elementlarning 

muayyan  shakllari  va  birikmalarining  turli  sharoitda  mavjudligi  hamda 

agregat  holati,  koordinatsion  birikmalarning  barqarorligi,  ularning  tarkibini 

o‘rganish,  moddaning  optik  elektrokimyoviy  va  boshqa  xarakterlari, 

kimyoviy  reaksiya  tezligini  o‘rganish,  usulni  metrologik  xarakterlash  va 

hokazolar  kiradi.  Asosan  yangidan-yangi  prinsipial  analiz  usullarini  izlash 

hamda  hozirgi  zamon  fani  va  texnika  yutuqlarini  analitik  maqsadlari  uchun 

qo‘llashga muhim o‘rin beriladi. 

Analitik kimyoning fundamental nazariy asoslarini tibbiyot qonunlari, 

jumladan,  D.I.Mendeleyevning  davriy  qonuni,  modda  massasi  va 

energiyaning  saqlanish  qonunlari,  modda  tarkibining  doimiyligi,  massalar 

ta’siri qonunlari tashkil etadi. Analitik kimyo fizika, organik, anorganik, fizik 

va  kolloid  kimyo,  elektrokimyo,  kimyoviy  termodinamika,  eritma 

nazariyalari,  informatika  nazariyasi  va  boshqa  ko‘pgina  fanlar  bilan 

chambarchas bog‘langan. 

Analitik  kimyo  muhim  nazariy  va  ahamiyatga  ega.  Deyarli  barcha 

kimyo qonunlari analitik kimyo usullari yordamida topiladi. Turli materiallar, 

buyumlar,  ma’danlar,  minerallar,  oy  tuprog‘i,  uzoq  sayyora  va  boshqa 

osmoniy  jismlari  hamda  ularning  tarkiblari  analitik  kimyo  usullari  orqali 

aniqlangan.  Davriy  sistemadagi  bir  qator  elementlar  (argon,  germaniy  va 

boshqalar) ham aniq analitik kimyo usullari orqali topilgan.  

 

1-topshiriq. Matnni o‘qing. Tayanch so‘z va so‘z birikmalarini eslab qoling: 

analitik kimyo, agregat holati, metrologik xarakterlash, kimyoviy reaksiya, 

prinsipial analiz, kimyoviy termodinamika, eritma nazariyasi.