G’arbiy Evropa xalqlari

G’arbiy Evropa xalqlari

Yarim milliardga yaqin hozirgi Yevropa xalqlari butun jahon madaniyati tarixida muhim rol o’ynagan. Ular eng qadimgi zamonlarda, ayniqsa, ko’hna Gretsiya va Rim davrlaridan boshlab deyarli olamga tarqalgan bugungi Yevropa madaniyatiga asos sol-gan elatlarning avlodlaridir. Bu qadimiy madaniy meros, buyuk geografik kashfiyotlardan keyin uyg’onish davrlaridan boshlab sivilizatsiyaning gurkirab o’sishi natijasida qayta tiklanib, boshqa qit'alarga ham tarqalgan edi. Zamonamiz madaniyatini Yevropada paydo boigan qadimgi Gretsiya va Rim madaniyatlarisiz tasawur qilish qiyin. XIX asrning mutafakkirlaridan birining ta'rificha «... Qullik bo’lmaganda, grek davlati, grek san'ati va grek fani ham boimas edi; qullik bo’lmaganda Rim davlati ham bo’lmas edi. Gretsiya bilan Rim qurib bergan poydevor bo’lmaganda esa hozirgi Yevropa ham boimas edi».

Qadimgi davrlardan Yevropa inson yashashi uchun nihoyatda qulay sharoitga ega bo’lgan. Uning boshqa qifalardan farqi shun-dan iboratki, mamlakatlar orasida tabiiy g’ov hisoblangan baland tog’lar va bepoyon sahroyu dashtlar yo’q, aksincha ko’pchiligi zich aholiga ega boigan davlatlar bir-birlari bilan serunum tuproqli vo-diylar va o’rmonli adirlar orqali chegaradosh. Yevropaning eng shimoliy qismi (Shpesbergen sohillari Subarktika yoki hatto, Arktika kengligiga yetsa, janubiy qismi esa (Krit orollarigacha subtropik poyasiga taqaladi (taxminan 5 ming km. uzunasiga. Kengligi g’arbdan sharqqacha, ya'ni Pireney yarim orolining Atlantika sohillardan Bolqon yarim oroli, Qora dengiz sohillariga (3100 km.gacha cho’zilgan.

Yevropada odamning uzoq davrlarda paydo boiishi, aholining zichligi, sanoat va qishloq xo’jaligining gurkirab o’sishi uning tabiiy sharoitining ancha o’zgarishiga sabab boigan. Yevropaliklarning hayotida va tabiatida yirik sanoat markazlarining shakllanishi, bir-biriga chatishib ketgan ekin dalalari va qishloqlarning, sun'iy o’rmonlar va turli transport vositalarining yaratilishi muhim aharaiyatga ega boigan. Hozirgacha Yevropa mamlakatlarining ko’pining okean va dengizlar bilan bog’liq bo’lishi, ularning iqtisodiyoti va madaniyatida katta rol o’ynab kelmoqda. Ayniqsa, dengiz savdosi, okean va dengiz mahsulotlaridan foydalanish bu mamlakatlarning taraqqiyotiga beqiyos ta'sir qilib kelgan.

Yevropada kema suzadigan qulay daryolar ham ko’p. Volga, Du-nay, Visla, Oder, Elba, Reyn, Sena, Luora, Po, Rona kabi daryolar mamlakatlararo muhim aloqa vositasi vazifasini bajaribgina qolmay, xalq xo’jaligining turli sohalarida keng foydalanib kelingan. Ayniqsa, eng katta daryolardan Volga. Dunay, Reyn, Rona, Oder va Visla bir necha mamlakatlardan oqib o’tib, ularni iqtisodiy jihatdan bog’lab kelgan. Ular Shimoliy Baltika, o’rta yer dengizlarigacha olib chiqadigan, kema suzadigan muhim arteriya vazifasini bajarib kelmoqda. Qifaning iqlimi har xil boiib, shimolda Skandinaviya tog’liklaridagi tundra sovuqlari, Dunay dashtlaridagi jazirama issiq va o’rta dengiz sohillaridagi mayin iqlimli tabiat mahalliy aholi-ning xo’jalik faoliyati va turmush tarzida o’z aksini topgan.

Mazkur mintaqaning o’simlik va hayvonot dunyosi ko’p asrlik xo’jalik faoliyati tufayli avvalgi davrlarga nisbatan tubdan o’zgarib ketgan. Asrlar davomida qadimiy o’rmonlarni ayovsiz kesish hisobiga bepoyon ekin maydonlarini vujudga keltirilishi ko’pgina botqoqliklarning quritilishi, boshqa qit'alardan yangi o’simlik turla-rini olib kelib ko’paytirish va sun'iy o’rmonlar yaratish natijasida tubdan yangi bir tabiiy manzara paydo boigan. Ayrim Yevropa mamlakatlarida o’simlik turlarining o’ndan to’qqiz qismi o’zgarti-rilgan. Albatta, shimoliy sovuq hududlarda, masalan Skandinaviya mamlakatlarida, o’rmon va ekinzorlar janubiy subtropik hududlar-ga nisbatan ancha farq qiladi. Janubiy qismida, masalan, o’rta dengiz va Dunay sohillaridagi vodiylar, Markaziy Yevropa tekisliklarida eng qadimiy dehqonchilik va chorva markazlari joylashgan. Butun serunum tuproqli yerlar eski o’rmon va daraxtzorlardan tozalanib ekin dalalariga, tog’ yon bag’irlari mol boqadigan yaylovlarga ay-lantirilgan. Hozir Yevropa hududining taxminan uchdan ikki qismini tabiiy va suo’iy yaratilgan o’rmonlar egallaydi. Ammo ular nihoyatda notekis joylashgan. Masalan, agar Finlandiya va Shvetsiya hududining yarmini o’rmonlar egallasa, boshqa mamla-katlarda (Angliya, Daniya, Niderlandiya va hk. o’ndan ikki qismini qoplaydi. Sanoatning o’sishi, shaharlarning ko’payishi, temir va avtomobil yoilarning taraqqiyoti, hatto noqulay unumdorligi past yerlarni o’zlashtirishga majbur qilgan. Yevropaning qurg’oqchil yarim orollarida sug’orishga asoslangan dehqonchilik paydo bo’lgan va hozir ishlov heriladigan yerlarning har uchinchi gektari sug’oriladi. aralashib ketgan Sharqdan ko’chib kelgan gunlar, avarlar, bulg’or va vengerlar mahalhy hind-yevropa xalqlanni harakatga keltirgan o’sha davrda german qabilalan g’arb tomon siljib keng hududda joylashgan, Dnepr va Visla vohalanda yashagan slavyan qabilalan esa Bolqon yanm orohga va Sharqiy Yevropaga ko’chib kehb o’mashgan Bu etmkjarayon keyin ham davom qihb, hozirgi Yevropa xalqlarming shakllanishiga asos solgan edi

Yevropa xalqlannmg ko’pchihgi hind-yevropa-slavyan, german, roman va kelt tillanda gapiradilar Slavyan til turkumiga g’arbiy slavyanlardan chexlar, slovaklar, polyaklar va janubiy slavyan-lardan serblar, bolgarlar, xorvatlar, slovenlar, chernogorlar, makedoniyahklar va bosniylar, sharqiy slavyanlarga esa ruslar, beloruslar, ukrainlar kiradi Roman til turkumigajanub va g’arbda yashovchi ltalyanlar, fransuzlar, vallonlar, lspanlar, portugallar, ruminlar, moldovanlar kiradi. Qadimgi davrda keng tarqalgan kelt tihda gapiradigan elatlarmng avlodi hozir faqat Irlandiyada, qisman Shotlandiyada, Anghya va Fransiyanmg Bretan yanm orohda yashaydi Keltlarmng ko’p qismi Rim lmpenyasi hukmronhk qilgan davrda roman tillan bilan aralashib, keyinchahk german qabilalan tarqahshi bilan german tihga singib ketgan German xalqlanga nemislar, avstnyahklar, gollandlar, flamandlar, shvedlar, norveglar, daniyahklar, lslandlar, mghzlar va qisman shveytsanyaliklar kiradi Hind-yevropa tillanda greklar va albanlar ham gapiradi Vengerlar yoki madyarlar, finnlar, soamlar va loparlar finnougor til oilasiga mansub Bolqon yanm orohda yashovchi turklar va gagauzlar esa turkiy tillarda gapiradilar Faqat Malta orolida arab tili saqlangan

Eng yink xalqlarning etnik tanxi to’g’nsida qisqacha gapinb o’tish zarur g’arbiy slavyanlardan polyaklar X asrga kehb polyaklar, vislyanlar, pomoryanlar, mazovsha va sileziyalikkrdan tashkil topgan davlat hududida xalq sifatida shakllangan o’sha davrlarda Buyuk Moraviya knyazhgi chegarasida chex, slovak, morava qabilalan birlashib hozirgi Chexiya va Slovakiya xalqlan-ga asos solgan edi Ammo XI asrlardan boshlab XX asrgacha slovaklar venger davlati tarkibiga kirgan Chex va morava qabilalan binkmasidan tashkil topgan chex xalqi XIII-XVI asrlarda nemislarnmg mustamlakasiga aylandi, XVII asrlardan boshlab Avstnya davlatiga qo’shiladi. o’sha davrda ularga msbatan nemislashtinsh siyosati amalga oshinlgan o’z navbatida Vengerlar slovaklarni madyarlashtinshga mtilganlar Faqat 1918-yilda.

Chexoslavakiya davlatiga asos solmgandan keym mustamlakachi-hk ta'sindan qutulgan chexlar mustaqil nvojlana boshladi Chexoslovakiya o’tgan asr oxirlanga bonb lkki yangi davlatga boiinadi Yaqmda lkkiga boiinib chexlar va slovaklar o’zinmg mil-hy davlatiga ega bo’ldilar

Hozirgi bolgar xalqi V-VI asrlarda Bolqonga kelgan janubiy slavyan qabilalan bilan mahalhy frakiy ahohsi hamda VII asrlarda sharqdan bosib kirgan va o’z nomini bergan turkiy tildagi ko’chmanchi bulg’orlarnmg aralashishi natijasida paydo bo’ladi

Yugoslaviya xalqlannmg slavyan ajdodlan VII asrlarda juda keng hududda Qora dengiz qirg’oqlandan Adnatikagacha joylashgan. Ular qadimiy mahalhy llhnya va frakiyahk roman xalqlan bilan to’qnashib qisman siqib chiqargan yoki aralashib ketgan Ammo Yugoslaviya xalqlan ketma-ket Vizantiya, Vengnya, Avstnya, Turkiya davlatlan tomonidan lstilo qihnib, faqat 1918-yilda mustaqil davlat boiib binkadilar

Miloddan avvalgi 1 ming yilhkka oid yozma manbalarda tilga ohngan Dunay qirg’oqlanda yashagan qadimiy dakofrakiy qabilalan Rim lmpenyasi davnda romanlashtinlgan Lekin xalqlaming buyuk ko’chishi jarayonida rummlarning madaniyatida slavyanlar chuqur iz qoldirgan Til va madamyati jihatidan ancha ajrahb turadigan hozirgi vengerlarmng ajdodlan ash Ural orqasida yashagan ugor xalqlan bilan bog’hq. IX asr oxirlanda Pannoniyada paydo bo’lgan ko’chmanchi-chorvador vengerlar mahalhy turh elat va xalqlar bilan aralashib, o’ziga xos etnosni hosil qiladi

Hozirgi eng katta millatlardan hisoblangan nemislarning etnogenezida qadimgi elatlardan keltlar, so’ngra saks, bavar, tunng, gess, frank kabi qabilalar muhim rol o’ynagan X asrda nemislar ta'singa tushgan Oder va Elba daryolan bo’ylanda yashovchi slav-yanlar ham nemislar bilan aralashib ketganlar. o’rta asrlar davnda tarqoq holatda yashagan nemis xalqi o’ziga xos madaniyat yaratgan

German tiliga yaqin lnghzlarning kelib chiqishida ham dastlab Bntaniya oroliga ko’chib kelgan keltlar, milodnmg binnchi mmg yilhgi o’rtalanda joylashgan ko’p sonli german qabilalan-anglo-sakslar, yuta va fnzlar, keyinchahk qo’shilgan daniyahklar, norveg-lar va ayniqsa, fransuzlashgan normanlar muhim o’nnni egallaydi.

Fransuz xalqining shakllanishida ham kelt tihda gapiradigan gallar asosiy rol o’ynagan Ular eramizdan avvalgi I asrlarda nmhklar tomomdan bosib ohngan va romanlashtinlgan Keyin vestgot, burgund va frank kabi german qabilalan fransuz xalqining tarkibiy qismi bo’lib roman elatlan bilan aralashib ketgan, frank qabilalandan esa fransuz xalqming nomi kehb chiqqan.

Italyan xalqiga dastavval eramizdan avvalgi 1 ming yilhkda Appenm yanm oroliga kelib joylashgan ltahy qabilalan. aymqsa, latmlar asos solgan. Rim lmpenyasi yeminlgandan keyin V asrlardan boshlab bir necha yuz yillar davomida varvar qabilalan bosib keladilar va yuksak madaniyath ltahyahklarga qo’shihb singib ketadilar. Milodning lkkinchi mmg yilhgiga kehb, hozirgi ltalyan xalqi shakllana boshlaydi.

Pireney yanm orohda eng qadimgi ahoh lberlar va basklar yashagan Ular bilan miloddan avvalgi 1 mmg yilhkda kelgan keltlar, keyinchahk Rim lmpenyasi bosib olgandan so’ng lotm tihda gapiradigan elatlar aralashishi natijasida hozirgi lspan va portugal xalqlan paydo bo’ladi. Ammo hozir ham Pireneyda qisman Fransiyada yashovchi qadimiy basklarmng avlodlan o’z tillanni saqlab qolganlar Ular o’ziga xos ona tilidan tashqan qaysi mamlakatda yashasa, masalan, Ispamyadagilar lspan tihni, Fransiyadagi basklar fransuz tilini ham toiiq egallaganlar.

Yuqonda ta'kidlanganidek, g’arbiy Yevropanmg etnik qiyofa-sidagi milhy tuzihsh murakkab va ko’p asrhk jarayon mahsulidir. Hozirgi davrda bu yerda 60 ga yaqm etnoslar yashaydi. Shulardan 38 tasi, ya'm 67,5 foizi bir milhondan ziyod aholiga ega. Yevropa xalqlan boshqa qit'a xalqlanga qaraganda milhyjihatdan oldinroq shakllana boshlagan. XIX asming o’rtalanga kehb ko’pchihk xalqlar millat sifatida asosan, o’z milliy davlati chegarasida shakllangan Aynm xalqlar (masalan, italyanlar va nemislar XIX asrnmg 70-yillarga kehb, ba'zilan (Janubi-Sharqiy Yevropadagi Gabsburg va Usmon lmpenyalari tomomdan asoratga solmgan elatlar birmchi jahon urushi tugagach milhy shakllanish jarayonim boshidan ke-chirgan.

Hozirgi Yevropa ahohsining yarmiga yaqmi (Daniya, Vengnya. Itahya, Polsha, Germaniya, Portugahya, Islandiya, Gretsiya, Irlandiya va hk. bir millathk, ya'ni 95 foizdan ortig’i asosiy tub millat vakillan yashaydigan mamlakatlardir Aynm davlatlarda mayda millatlarmng yink guruhlanjoylashgan (Fransiya, Bolganya, Finlyandiya va Ruminiya, ba'zilan esa ko’p millath mamlakatlar qatonga kiradi. XX asr so’ngida ana shunday mamlkatlardan bin Yugoslaviya siyosiy, ytimoiy, lqtisodiy va etnik sabablarga ko’ra parchalamb ketdi. Uning merosxo’n sifatida besh mustaqil davlat Serbiya va Chernogonya, Xorvatiya, Makedomya. Bosmya va Ger-sogovma, Slovemyajahon xantasida paydo boidi Bugungi kunda ko’p millath mamlakat hisoblanadigan Buyuk Bntamyada mghz-lar, shotlandlar, lrlandlar, uelshklar, gallar, Ispaniyada lspanlar, katalonhklar, nahsiylar, basklar yashashadi.

g’arbiy Yevropanmg turh qismlanda, ayniqsa, chegaradosh hududlarda. aralash etmk guruhlar, ko’p millath viloyatlar ham uchraydi Ammo ko’p mamlakatlarnmg milhy lmgvistik tuzihshi ancha yaxht Yarim milhardhk mmtaqa ahohsinmg asosiy qismi (95 foizi hmd-yevropa tillannmg vakillan bo’hb, ular to’rtta til oilalanga-german, roman, slavyan va kelt tillanga mansubdirlar. Bu tillardan eng kattasi 17 xalqdan lborat german guruhi bo’hb, unda 178 mln ga yaqm kishi gapiradi va u bir necha yink shevalarga bo’lmadi Nisbatan ancha yaxlit hisoblangan roman til guruhiga kiradigan 15 ta xalq (177 mln kishi zich joylashgan Slavyan tillanda (g’arbiy vajanubiy slavyanlar gapiradigan 11 ta elatnmg soni taxminan 79 mln. kishi Juda kam ahohga ega boigan keltlar (7,4 mln dan ortiq Yevropa xalqlanning eng qadimiy avlodlan hisoblanadi

Hmd-yevropa til oilasiga kiradigan qadimgi frakiya (llhnya-hklarmng avlodlan hisoblangan albanlar (4,9 mln kishi va qadimgi davrdagi yunonlar bilan o’rta asrlarda shimoldan ko’chib kelgan slavyanlar va albanlar bilan aralashib ketgan hozirgi greklar (10 mln. dan ortiq mustaqil guruhga ajrahb tihda va turmush tarzida o’ziga xos xususiyatlarni saqlab qolganlar Butun Yevropaga mayda guruhlarga boiinib tarqalgan lo’lilar (asli ular X-XII asrlarda Hmdistondan kehb, XIV-XV asrlar davomida turh mamlakatlarga joylashgan ham hind-yevropa tillanning vakillandir Daydichihk turmush tarziga o’rgangan lo’hlarnmg ko’pchihgi hozir Bolganya, Rummiya, Vengnya va qisman Chexiya va Slovakiyada yashaydi.

Yevropa mamlakatlanda yashovchi yahudiylar asosan, o’sha mamlakatnmg tilida gapiradilar, ammo dmiy lbodatda qadimiy yahudiylar tih (ivntdan foydalanadilar Boshqa til oilalarming vakillandan ural tih oilasiga mansub (taxminan 18 mln uchta xalq finlar, vengerlar hamda ko’chmanchi lopar (saamlar, turkiy til guruhiga tegishh Bolqon yarim orohdagi usmon turklan va gagauzlar o’z tillanda gapiradilar Malta va Sitsihya janubidagi Choko orollanda yashovchi ahoh semit til oilasiga mansub tums shevasiga yaqin arab tili vakillandir. Ammo ularning tillanda ltalyan va mgliz so’zlan ko’p uchraydi.

Yevropada qadimiy davrlardan mahalhy tabny sharoitga moslashgan yevropoid lrqining har xil tiplanjoylashgan Aslida bu yerda lkkita lrqiy tip farqlanadi oqtanli, malla rang sochli, ko’k ko’z (blondin belgilan bilan ajrahb turgan shimohy yevropoid va qora sochli, qora ko’zh (brunet tipidagi janubi yevropoid lrqlan. Mazkur tiplarnmg o’rta tipi (shaten lkkalasinmg belgilanni saqlagan. Keyinchahk Yevropaga mo’g’ullarning kinb kelishi ayrim etnoslarda qisman o’z ta'sinni qoldirgan Bunga Skandinaviyada yashovchi mongoloid belgilanga ega boigan loparlar misol boia oladi. Keyingi yillarda Yevropa mamlakatlanda, ayniqsa, Angliya, Fransiya va Germamya Federativ respubhkasida, ko’plab negroidlar paydo boigan Ularning ancha qismi mahalliy xalqlar bilan aralashib mulatlar guruhini yaratgan

Xo’jalik hayoti va moddiy madaniyati. Nihoyatda murakkab et-mkjarayon Yevropa aholisinmg xo’jahgida va moddiy madaniyati-da ham o’z aksim topgan Bu yerda yashovchi turli xalq va elatlar o’ziga xos umumiy xususiyatlar bilan bir qatorda umumiy Yevropa madaniyatini yaratganlar Yevropa xalqlarming xo’jahk shakllan deyarli bir xil Chunki, butun Yevropa asosan, mo’tadil lqlimh zonada joylashgan Eng qadimiy davrlardan neolit va bronza zamomda paydo boigan dehqonchihk xo’jaligi barcha xalq va elatlarmng lqtisodiyoti hamda turmushmi belgilab bergan va ko’p asrlardan ben xo’jahk hayotining negizmi hosil qilgan

Qadimgi davrlardagi Yevropa nihoyatda yuksak xo’jahk mada-myatini yaratgan edi Ammo madamyat darajasi quyi elatlar lstilo-sidan keyin Rim lmpenyasi yeminhb xo’jalik hayoti butunlay tush-kunlikka uchraydi Albatta, ajoyib an'analar zammi kuchh boigan-ligi tufayh qisqa muddat lchida o’rta asrlar lqtisodiyotida qaytadan tiklamsh namoyon bo’ladi Masalan, Italiya va Janubiy Fransiya vinochihgi, Anghyaning qo’rg’oshin konlan, Venetsiyaning shisha lshlab chiqansh sanoati qadimiy Rim va Vizantiya an'analanm o’rta asrlarda ham davom qildirgan Lekin llk o’rta asrlardagi umumiy lqtisodiy tushkunhk XIV-XVI asrlarga kehb muayyan tanxiy sabablarga ko’ra butun Yevropada sotsial lqtisodiy taraqqiyotnijuda tezlashtinb xo’jahkjihatdan butunjahondagi mamlakatlarga nisba-tan oldinga o’tib ohsh lmkoniyatim yaratib bergan edi Shubhasiz, uning lqtisodiyoti, yuqonda qayd qihnganidek, peshqadam bo’hshiga qifamng qulay geografik joylanishi, keng miqyosda dengiz sohillan va juda ko’p qulay aloqa vositasim bajaruvchi daryolar, nisbatan boy tabny sharoitning mavjudhgi muhim rol o’ynagan Oqibatda buyuk geografik kashfiyotlardan keyin Yevropa mamlakatlan so’nggi to’rt asr davomida butun dunyodagi xo’jahkka bosh boiib, jahon kapitah bozonmng rahban bo’hb tanilgan Faqat cheksiz musibat, qirg’in va xarobahk keltirgan lkkinchi jahon urushi tufayh, jahon bozon xo’jahgining peshqadami vazifasi AQSH bilan Yaponiyaga o’tdi

Urushdan keyin Yevropada bir necha mustaqil mamlakatlarning paydo boiishi uning xo’jahk t^raqqiyotiga muayyan ta'sir ko’rsat-di Hozirgi davrda Yevropanmg xo’jahk hayoti avvalo unmg mdus-tnyasi bilan belgilanadi Jahondagi 22 ta eng yink mdustnal davlatlarnmg 12 tasi ushbummtaqadajoylashgan Belgiya, Buyuk Bntaniya, Ispaniya, Italiya, Fransiya, Niderlandiya, Shveytsanya, Shvetsiya, Chexiya, Slovakiya, Rummiya Ammo aynm davlatlarda boshqa sohalar nvojlangan Masalan, Avstnya, Shveytsanyada sanoatga nisbatan xizmat ko’rsatish sohasi milliy daromadnmg asosini tashkil qiladi, Skandinaviya xo’jaligining hukmron sohasi bahqchihk hisoblanadi yoki Daniya, Niderlandiya, Fransiya va Vengnya nvojlangan sanoatga ega bo’lsa-da, eksport mahsulot yetishtiradigan yink qishloq xo’jaligiga ega mamlakatlardir Hozirgi Yevropa sanoatinmg barcha sohalan yuksak nvojlangan, ammo, eng yink tarmog’i mashinasozhk hisoblanadi. Yevropadagi davlatlar hissasiga jahondagi mashina va uskunalar lshlab chiqanshnmg uchdan lkki qismi to’g’n keladi Eng ko’p eksport mahsulotlandan har xil stanoklar, elektrotexnika va to’qimachilik uskunalan llmiy va nazorat o’lchov asboblan, yengil va yuk avtomobillan, traktor-lar va boshqa mashmasozhk tovarlan Yevropa kemasozhk va maishiy elektronika (televizor, pnyomnik va hk asboblarni eksport qihshda Yaponiyadan, samolyotsozhk, hisoblash mashinalan, radio va teleapparaturalar lshlab chiqanshda AQSHdan orqada, xolos Jahon bozonda Yevropaning mayda mashinasozhk mahsulotlan, AQSHnmg yink mashinasozhk mahsulotlanga nisbatan yuqon turadi Bu sohada Vengnya, Germamya, Polsha, Chexiyaslovakiya mashinasozhk mahsulotlan jahon bozonda yuksak baholanadi

So’nggi yillarda g’arbiy Yevropa ximiya sanoati mhoyatda tez sur'atlar bilan o’sa boshlagan.

Adabiyotlar ro’yxati:

1. 
   “Jahon etnologiyasi asoslari” Iso Jaborov.
   
2. 
   «Древние цивилизации» Иллюстрированный атлас. Масква Оникс 21 век 2003 год.
   
3. 
   www. ref. uz
   
4. 
   www.yandex.ru
   

O’ZBEKISTON BADIY AKADEMIYASI

KAMOLIDDIN BEHZOD NOMIDAGI

MILLIY RASSOMLIK VA DIZAYN INSTITUTI

SAN’ATSHUNOSLIK FAKULTETI



Mavzu: G’ARBIY EVROPA XALQLARI

Bajardi: Jo’raeva M.

Qabul qildi: Xadjaev B.

Toshkent – 2010

Reja:

1. 
   Evropa xalqlarining kelib chiqishi.
   
2. 
   Xalqlarning ijtimoiy iqtisodiy hayoti.
   
3. 
   Xalqlarning xo’jalik turmushi.