Gapning uyushiq va ajratilgan bo'laklari

Bular asosiy harakatga qo’shimcha bo’lgan boshqa bir harakatning bajarilganli-tini bildiradi.

• Bular asosiy harakatga qo’shimcha bo’lgan boshqa bir harakatning bajarilganli-tini bildiradi.
• 226-§. Ajratilgan to’ldiruvchi: 1. Bunday ajratish olmosh bi-dan ifodalangan to’ldiruvchining ma’nosini konkretlashtirishda, shuning qo’shimcha belgilarini ko’rsatishda uchraydi. Masalan: Kecha-kunduz seni, vafodorimni, o’ylayman. 2. Ajratilgan to’ldi-ruvchi ot bilan ifodalangan to’ldiruvchini ham izohlashi mumkin: Nasixatimni, otangning so’zini, esingda tut. 3. Ajratilgan to’l-diruvchi o’z oldidagi ajratilmagan to’ldiruvchi bilan bir xil •formada bo’ladi.
• Gapning ajratilgan bo’laklarini analiz qilish yana quyidagi hollarni ko’rsatadi:
• Uyushiq bo’laklar umumlashtiruvchi so’zga ega bo’lganda, uyushiq bo’laklar ajratilgan izohlovchi hisoblanadi: Ikkalamiz — To-lib va men — bugun navbatchi bo’ldik.
• U tsizinikiga, kolxozga, ketdi.— Kolxozga, kizinikiga, Ker­en formasidagi tartib o’zgarishi ajratilgan bo’lakning qaysi element ekanligini ham o’zgartiradi.
• Ajratilgan aniqlovchi bilan aniqlanmish distant holatda 'bo’lganda, ularning aloqasi kuchsizlanib, aniqlovchining nisbiy mustaqillik holati, predikativlikka intilishi kuchayadi: Ha-ligi yigit, tso’lida tuguni bor edi-ku, sartarosh, ertaga otpuskaga chiqar ekan.

Foydalanilgan adabiyotlar

• A.G’ulomov, M.Asqarova Hozirgi o’zbek adabiy tili.
• Madrim Hamroyev Ona tili qo’llanma
• A.Nurmonov, N.Mahmudov
• A.Sobirov, Sh.Yusupova Hozirgi o’zbek adabiy tili
• 8 sinf ona tili darslik