Гажк “Ўзбекистон темир йўллари”

6. Hisobot mazmuni
: 
1. Rеls zanjiri sxеmasini tuzish (tasvirlash). 
2. Oʻqituvchi tomonidan bеlgilangan yoʻnalish boʻyicha doimiy tokdagi 
impuls-simli avtoblokirovka sxеmasini tuzish.

---

21 
7-rasm. IPAB modеlining tashqi koʻrinishi 
Nazorat savollari: 
1. Avtomatik blokirovkada svеtoforlar bilan chеgaralangan blok-
uchastkalarga poyеzdning kirishi oldidan ushbu svеtoforlarning qanday 
koʻrsatkichlari avtomatik ravishda yoqiladi? 
2. Impuls-simli avtoblokirovkada rеls zanjirini qurish tamoyili. 
3. Qanday rеlеlar IPAB sxеmasiga kiradi? 
 
Laboratoriya ishi №6 
Impuls – simli avtoblokirovka releli deshifratori tadqiq qilish 
 
1. Ishning maqsadi: 
1. Impuls o‘tkazgichli avtoblokirovkaning releli deshifratori sxemasini 
o‘rganish. 
2. ПИ1, И, И1, ПИ, П relelari. 
2. Umumiy qoidalar 
Releli deshifrator to‘rtta relega ega: impulsli relening И takrorlovchisi - И1; 
asosiy yo‘l relesi va uning takrorlovchisi - ПИ va ПИ1. Bu relelarning kontaktlari 
avtoblokirovka zanjiriga qo‘shilgan. Rels zanjiri band bo‘lganda barcha relelar 
toksiz. Poyezd rels zanjirini birinchi impulsdan ozod qilgan zaxoti impulsli yo‘l 
relesi ishga tushadi. Rele И old kontakti va rele ПИ1 ort kontakti orqali 
takrorlovchilar И1 va ПИ zanjiri yoqiladi. Rele И va ПИ ning keyingi impulsli 
ishidan o‘z-o‘zidan blokirovkalanadi va VD2 diodi bilan hosil qilinadigan 
otpuskning sekinlashishi evaziga yakerni tortgan xolatda ushlab turadi. Rele P ort 
kontakti va rele ПИ va П1 old kontakti orqali ikkinchi impulsdan rele ПИ1 
tiklanadi. Rele ПИ1 o‘z-o‘zidan blokirovkalanadi va И1 ning keyingi ishidan VD3 
diodi bilan hosil qilinadigan otpuskning sekinlashishi evaziga yakerni tortgan 
xolatda ushlab turadi. И va И1 relelaridan ort kontakt va ПИ va ПИ1 relelaridan 

---

22 
old kontakt oraqali zanjir bo‘yicha o‘tuvchi impulslar orasidagi ikkinchi oraliqda 
rele П tiklanadi. So‘ngra uning takrorlovchisi П1 ishga tushadi. Rele П va И1 
larning normal impulsli ishidan rele ПI va ПИ1 har bir impulsdan, rele П esa har 
bir intervaldan to‘yinadi va deshifratorning barcha relelari tok ostida. Rels 
zanjirining band bo‘lishi zaxoti impulslarning kelishi to‘xtaydi va rele И va И1 
ishlashdan to‘xtaydi. Sekin to‘yina olmaganligi uchun rele ПИ va ПИ1 yakorni 
tushuradi. Old kontakt bilan ular П va П1 relelarini o‘chiradi, svetoforda yashil 
chiroq qizilga almashadi. Rele И va rele И1, ПИ va ПИ1 kontaktlarini ko‘prikli 
tutashuvida relelar И va И1 old kontakt orqali uzluksiz ta’minot olib yakorlarni 
tortgan xolatda ushlab turadi, rele И1 orqa kontakt bilan rele П va П1 ni o‘chiradi, 
yakorni qo‘yib yuborib svetaforda qizil chiroqni yoqadi. Rele И1 kontaktlarining 
ko‘prikli tutashishida rele ПИ1 uzluksiz ta’minotni oladi va rels zanjirining 
xolatidan qat’iy nazar tiklangan xolatda qoladi. Tarkib rels zanjiridan chiqishi bilan 
rele И ning impulsli ishi to‘xtaydi, rele ПИ, П va П1 ta’minlanadi, va svetoforda 
qizil chiroq yonadi.